Từ xưa đến nay, đậu xanh đã được sử dụng trong rất nhiều món ăn từ dân dã đến cao cấp bởi giá trị dinh dưỡng tuyệt vời mà nó mang lại. Đậu xanh chứa nhiều chất xơ, tinh bột, chất béo, các loại vitamin như E, B1, B2, B3, B6, C, cùng các khoáng chất như canxi, sắt, kẽm... Loại đậu này cũng chứa nhiều các loại axit amin thiết yếu như isoleucine, valine, lysine, phenylalanine, leucine, arginine...
Với những thống kê về mặt dinh dưỡng như trên, không quá khó để trả lời cho câu hỏi “ăn đậu xanh có tác dụng gì?”. Đối với cơ thể, khi ăn đậu xanh sẽ mang lại một số lợi ích như:
Hỗ trợ giảm huyết áp, phòng ngừa bệnh tim
Thành phần chất xơ cao có trong đậu xanh giúp làm giảm lượng cholesterol trong cơ thể bằng cách giảm bớt sự hấp thu chất béo, duy trì mức cholesterol trong mức cho phép. Thêm vào đó, kali và protein trong đậu xanh có thể ức chế các enzyme làm tăng huyết áp một cách tự nhiên. Ngoài ra, đậu xanh còn giúp giảm mức triglyceride và cholesterol xấu, nên rất có ích cho sức khỏe tim.
Giúp giảm đường huyết
Đậu xanh giúp giảm đường huyết nhờ hàm lượng chất xơ và protein cao, làm chậm quá trình giải phóng đường vào máu. Các nghiên cứu trên động vật cũng chỉ ra chất chống oxy hóa vitexin và isovitexin trong đậu xanh có thể làm giảm đường huyết và giúp insulin hoạt động hiệu quả hơn.
Tốt cho hệ tiêu hóa
Đậu xanh chứa nhiều dưỡng chất tốt cho hệ tiêu hóa như chất xơ hay kháng tinh bột. Trong 200g đậu xanh nấu chín có 15,4 g chất xơ, đặc biệt một loại chất xơ hòa tan có tên pectin làm dễ tiêu hóa thức ăn. Chất kháng tinh bột trong đậu xanh đóng vai trò như chất xơ hòa tan, có ích cho lợi khuẩn đường ruột.
Các lợi khuẩn này sẽ tiêu hóa kháng tinh bột và biến loại tinh bột này thành các axit béo chuỗi ngắn như butyrate. Butyrate có chức năng nuôi dưỡng các tế bào ruột già, tăng cường khả năng miễn dịch đường ruột, giảm nguy cơ ung thư ruột già.
Hỗ trợ giảm cân
Đối với những người có nhu cầu giảm cân, giữ dáng, khi ăn các loại đậu sẽ giúp cảm thấy no hơn 31% so với khi ăn mì ống hay bánh mì. Vậy nên, nhờ vào hàm lượng chất xơ cao của đậu xanh mà bạn có thể kiểm soát cơn đói và giảm lượng calo nạp vào, từ đó giảm cân dễ dàng hơn.
Ngăn ngừa bệnh mạn tính
Đậu xanh chứa nhiều chất chống oxy hóa lành mạnh như axit phenolic, flavonoid, axit caffeic, axit cinnamic… Các hợp chất này giúp trung hòa gốc tự do – tác nhân gây viêm mạn tính, bệnh tim hay ung thư. Các nghiên cứu cho thấy các chất chống oxy hóa từ đậu xanh có thể giảm sự phát triển ung thư ở phổi và dạ dày do gốc tự do.
Bổ sung dinh dưỡng cho thai phụ
Ăn đậu xanh có thể cung cấp cho cơ thể mẹ bầu đến 80% lượng folate cần thiết hằng ngày (trên 202gr đậu xanh), chất sắt, protein, đa vitamin và chất xơ. Ngoài ra, axit folic trong đậu xanh hỗ trợ quá trình phát triển bào thai, có vai trò quan trọng trong sự phát triển của trái tim, não và hệ hô hấp của trẻ sơ sinh.
Tuy nhiên, phụ nữ mang thai nên tránh ăn giá đỗ sống làm từ đậu xanh vì phương pháp sản xuất giá đỗ truyền thống có thể tiềm ẩn các vi khuẩn có hại gây viêm nhiễm.
Ngừa ung thư dạ dày
Đậu xanh chứa hàm lượng cao chất chống oxy hóa coumestrol - một loại polyphenol giúp bảo vệ sức khỏe. Bên cạnh đó, các hợp chất phytonutrient chứa trong đậu xanh còn có tác dụng ngăn ngừa ung thư dạ dày.
Tăng cường hệ miễn dịch
Các chất chống oxy hóa, cụ thể là flavanoid, carotenoid, polyphenol chứa trong đậu xanh được chứng minh rất hiệu quả trong việc tăng cường hệ miễn dịch và các chức năng hoạt động của cơ thể.
Riêng với món chè đậu xanh, theo Trung y, ăn chè đậu xanh hay uống canh đậu xanh thường xuyên, nhất là trong thời tiết nắng nóng, có thể giải nhiệt, giảm khát, hơn nữa còn tăng cảm giác thèm ăn, hạ huyết áp, hạ lipid máu, chống lại sự xâm nhập của tế bào ung thư .
Đậu xanh có nhiều lợi ích như hỗ trợ giảm huyết áp, phòng ngừa bệnh tim,ngừa ung thư dạ dày, tăng cường hệ miễn dịch,... (Ảnh minh họa).
Tuy nhiên, không phải ai cũng phù hợp để dùng chè đậu xanh. Dưới đây là 6 nhóm người không nên hoặc chỉ sử dụng hạn chế chè đậu xanh:
Người đang đói
Đậu xanh có tính hàn, nếu ăn lúc bụng đói sẽ gây lạnh bụng, không tốt cho tiêu hóa. Tốt nhất bạn nên uống một cốc nước ấm hoặc ăn nhẹ thứ gì đó trước khi ăn chè đậu xanh.
Những người đang sử dụng thuốc Đông y
Do đậu xanh có tác dụng giải độc nên có thể khiến thảo mộc trong thuốc bị hóa giải. Nếu đang uống thuốc Đông y thì tốt nhất bạn không nên ăn chè đậu xanh để tránh làm mất tác dụng của thuốc.
Người mắc bệnh về tiêu hóa
Đậu xanh có chứa nhiều chất xơ nên người có hệ tiêu hóa kém không nên ăn nhiều chè đậu xanh hay các thực phẩm có chứa đậu xanh, ăn nhiều có thể gây trướng bụng, khó tiêu.
Người bị chân tay lạnh
Người mang thể hàn, biểu hiện là tay chân lạnh, thiếu sinh lực, đi ngoài phân lỏng thì không nên ăn đậu xanh vì có thể gây ra tình trạng tiêu chảy, mất nước, đau cơ khớp, khiến bệnh tình ngày một nặng.
Người già và trẻ em không nên ăn nhiều
Người già và trẻ nhỏ tránh ăn nhiều đậu xanh vì chúng có chứa hàm lượng dinh dưỡng cao mà chức năng tiêu hóa dạ dày đường ruột của những nhóm người này thường kém, khó tiêu hóa hết, từ đó dễ gây ra đau bụng đi ngoài.
Phụ nữ trong thời kỳ "đèn đỏ"
Đậu xanh có vị ngọt và lạnh, trong khi đó chị em đang trong kỳ "đèn đỏ" được khuyên không nên ăn những thực phẩm ngọt và lạnh để không làm hại tử cung, ảnh hưởng đến việc chảy máu kinh nguyệt hoặc khiến cơn đau bụng kinh thêm trầm trọng.
Minh Hoa (t/h)
