Các "ông lớn" ngành công nghiệp ô tô "mạnh tay" nhập hàng tỷ USD linh kiện từ Việt Nam

Theo báo cáo của Tổng cục Hải quan, tính hết ngày 15/7, tổng kim ngạch xuất khẩu linh kiện ô tô của Việt Nam đạt hơn 3,7 tỷ USD, tăng hơn 1,1 tỷ USD so với cùng kỳ năm 2020, hơn 750 triệu USD so với cùng kỳ 2019 và hơn 1,2 tỷ USD so với cùng kỳ 2018.

Nhóm khách hàng nhập linh kiện lớn nhất từ Việt Nam là Nhật, Mỹ, Trung Quốc, Thái Lan. Bốn cường quốc xe hơi này chiếm gần 80% kim ngạch xuất khẩu linh phụ kiện ô tô của Việt Nam.

Kim ngạch xuất linh kiện ô tô của Việt Nam sang các thị trường nói trên luôn có sự gia tăng theo các năm. Từ năm 2020, kim ngạch xuất khẩu linh kiện ô tô Việt sang Mỹ đạt 1,8 tỷ USD, tăng hơn 100 triệu USD so với cùng kỳ năm trước và hơn 500 triệu USD so với cùng kỳ năm 2018.

Cũng trong năm 2020, Nhật Bản nhập hơn 2,37 tỷ USD linh kiện ô tô từ Việt Nam, giảm 200 triệu USD so với cùng kỳ 2019 và giảm hơn 270 triệu USD so với cùng kỳ 2018.

Hai nước Trung Quốc, Thái Lan luôn chi khoảng 300 đến gần 400 triệu USD nhập linh kiện ô tô từ Việt Nam qua các năm, mức độ không nhiều và thông thường chỉ tăng nhẹ vài chục% qua từng năm.

Theo Cục Thuế xuất nhập khẩu, Tổng cục Hải quan, mã số HS hàng linh kiện ô tô xuất khẩu từ Việt Nam cho thấy phần lớn là doanh nghiệp FDI gia công các loại sản phẩm dây cáp điện, nhựa, săm lốp, sơn đóng gói của hãng, thuộc da, khung sườn chassis sử dụng cho xe tải, ốc vít, cấu thành ốp nhựa...

Có một thực tế, không chỉ nhập linh kiện, phần lớn linh kiện ô tô xuất khẩu của Việt Nam là hợp đồng gia công giữa các doanh nghiệp toàn cầu với các công ty liên doanh, công ty 100% vốn nước ngoài ở Việt Nam.

Tất cả mã hàng đều là hàng được gia công, sản xuất theo đơn hàng độc quyền. Cung ứng chủ yếu là thiết bị điện, săm lốp, thuộc da, sơn...những sản phẩm giá trị gia tăng không cao.

Chính phủ Việt Nam đang có ưu đãi giảm 100% thuế nhập khẩu linh kiện xe hơi đối với các doanh nghiệp đáp ứng đủ điều kiện.  

Bởi vậy, các mẫu xe của hãng liên doanh thương hiệu nước ngoài phải nhập mua 100% linh kiện từ nước ngoài, chỉ lắp ráp chúng tại Việt Nam để hưởng giá trị gia tăng trong nước.

Bộ Tài chính khẳng định, ngành công nghiệp ô tô Việt Nam hiện chỉ mới tham gia vào phân khúc thấp của chuỗi giá trị ngành ô tô, còn phụ thuộc lớn vào sự phân công của các tập đoàn ô tô toàn cầu; chưa làm chủ được các công nghệ cốt lõi như động cơ, hệ thống điều khiển, hệ thống truyền động.

Ở diễn biến khác, bất chấp đại dịch và tổng cầu thị trường xe suy giảm, lượng xe nhập vẫn tăng mạnh vào Việt Nam và dự báo xu hướng giảm giá trên thị trường vẫn sẽ tiếp tục.

Theo báo cáo mới nhất của Tổng cục Hải quan, nửa đầu tháng 7, lượng xe nhập khẩu vào Việt Nam đạt trên 9.000 chiếc, tăng hơn 3.000 chiếc so với đầu tháng 6 và hơn 7.000 chiếc so với cùng kỳ năm trước.

Riêng xe con nhập về đạt hơn 7.000 chiếc, tăng hơn 3.000 chiếc so với cùng kỳ tháng trước và hơn 6.000 chiếc so với cùng kỳ năm ngoái.

Lượng nhập hiện vẫn chủ yếu từ các nước ASEAN, trong đó tập trung lớn nhất từ thị trường Thái Lan, Indonesia.

Trong bối cảnh dịch Covid-19 có nhiều diễn biến khó lường, nhu cầu đối với xe của người dân giảm mạnh, lượng xe nhập về nhiều và lắp ráp xe trong nước có xu khiến nhiều hãng xe và đại lý tại Việt Nam liên tiếp giảm giá trong thời gian gần đây để "bon chen" thị trường và chạy đua doanh số.

Thị trường xe hơi Việt từ nay đến cuối năm phụ thuộc rất lớn vào kiểm soát dịch bệnh và tăng trưởng. Trong trường hợp dịch bệnh phức tạp, tổng cầu vẫn suy giảm, có thể thị trường xe vẫn đi xuống và khó khăn sẽ lớn dần cho các doanh nghiệp.

Min (Tổng hợp từ Dân Trí/PetroTimes)