Không ít phụ huynh có suy nghĩ bệnh ghẻ là do ở bẩn và bệnh này xuất hiện từ thời xưa, thời nay sẽ khó mắc phải. Thế nhưng, trên thực tế ghẻ là bệnh da phổ biến ở thời điểm nào ai cũng dễ mắc phải.
Mới đây, qua thăm khám, Ths.BS CKII Nguyễn Tiến Thành - Thành viên hội da liễu Việt Nam cho biết cả gia đình 3 thành viên đều bị ghẻ, một số thành viên do điều trị không đúng, tắm, đắp lá cây khiến tổn thương da loét, nhiễm trùng.
Qua khai thác tiền sử của cả gia đình, bác sĩ cho biết, 3 tuần trước người bố đi công tác xa về, sau khoảng 3 ngày thì các thành viên khác trong gia đình xuất hiện tổn thương mụn nước, sẩn ngứa, ngứa nhiều ở kẽ tay chân, vùng bụng, nách, sinh dục, ngứa nhiều vào ban đêm.
Tuy nhiên, mọi người chỉ nghĩ ngứa do thay đổi thời tiết, tự ra hiệu thuốc mua thuốc bôi và cho cả nhà tắm nước lá trầu, lá xoan… nhưng tình trạng ngứa không giảm, mọc nhiều mụn nước, mẩn ngứa mới, bé 5 tháng tuổi đêm quấy khóc.
Tắm lá cây chữa ghẻ khiến da lở loét biến chứng nặng.
Để điều trị hiệu quả, bác sĩ Tiến Thành khuyến cáo gia đình cần lưu ý bôi thuốc trị ghẻ đúng cách vào buổi tối, chú ý bôi kỹ những vùng nếp gấp, sinh dục, quanh móng, sau tai.
Trẻ sơ sinh có những thuốc bôi và tắm riêng theo chỉ định của bác sĩ, cách ly người bệnh với người không bị ghẻ, vệ sinh chăn chiếu, đồ dùng…Không được tắm các loại lá cây vì có thể gây dị ứng hoặc gây độc đặc biệt là trẻ em.
Phụ thuộc vào tình trạng bệnh nhân bị ghẻ như ghẻ chàm hóa, ghẻ bội nhiễm, hay ghẻ sẩn cục sẽ có kế hoạch điều trị cụ thể cho từng bệnh nhân.
Nói thêm về bệnh ghẻ, chuyên gia da liễu cho biết, đây là bệnh do ký sinh trùng ghẻ - Sarcoptes Scabiei hominis gây ra. Bệnh thường được truyền từ người bệnh thông qua tiếp xúc trực tiếp, hoặc gián tiếp qua sử dụng chung đồ dùng cá nhân, và quần áo nhiễm ký sinh trùng. Các ổ dịch có thể xuất hiện tại các nơi đông đúc: khu dân cư và các nơi ở có diện tích hạn chế như trường học và nhà trẻ.
Tổn thương đặc hiệu của bệnh ghẻ là đường hang và mụn nước. “Hang” do cái ghẻ đào ở lớp sừng, đây là đường cong ngoằn ngoèo, dài 2-3 cm, gờ cao hơn mặt da, màu trắng đục hay trắng xám, không khớp với da. Ở đầu “hang” có mụn nước 1 - 2mm đường kính, đây chính là nơi cư trú của cái ghẻ.
“Hang” thường tìm thấy ở kẽ ngón tay, đường chỉ lòng bàn tay, nếp gấp cổ tay và quy đầu. Ở mụn nước nhỏ, lấy kim chích dịch ra để lộ màu xám hoặc đen, dùng kim khều sẽ bắt được cái ghẻ bám trên đầu kim.
Bệnh thường được truyền từ người bệnh thông qua tiếp xúc trực tiếp, hoặc gián tiếp (Ảnh: BSCC).
Mụn nước sắp xếp rải rác, riêng rẽ ở vùng da mỏng như kẽ ngón tay, đường chỉ lòng bàn tay, mặt trước cổ tay, cẳng tay, nếp vú, quanh thắt lưng, rốn, kẽ mông, mặt trong đùi và bộ phận sinh dục.
Ở trẻ sơ sinh, mụn nước có thể xuất hiện ở lòng bàn chân. Ở quy đầu, ghẻ có thể gây ra vết trợt được gọi là săng ghẻ, dễ nhầm với săng giang mai.
Dấu hiệu ngứa nhiều vào ban đêm vì lúc đi ngủ, cái ghẻ di chuyển gây kích thích đầu dây thần kinh cảm giác ở da và một phần do độc tố ghẻ cái tiết ra khi đào hang.
Ngứa gãi gây nhiễm khuẩn, vết xước gãi, vết trợt, sẩn, vẩy tiết, mụn nước, mụn mủ, chốc nhọt, sẹo thâm màu, bạc màu... tạo nên hình ảnh được ví như bức tranh "khảm xà cừ" hoặc tranh "hình hoa gấm". Những tổn thương thứ phát và biến chứng nhiễm khuẩn, viêm da, eczema hoá thường che lấp, làm lu mờ tổn thương đặc hiệu và gây khó khăn cho chẩn đoán.
Trẻ 5 tháng tuổi với tổn thương da nhiều vết sẩn ngứa, tổn thương loét nặng, nhiều mụn mủ.
Với người bệnh ghẻ, các bác sĩ chuyên khoa da liễu sẽ thăm khám lâm sàng nhận định tổn thương, các vị trí đặc trưng của bệnh, đặc thù cơn ngứa và dịch tễ trong gia đình có người bị bệnh tương tự cho phép chẩn đoán bệnh ghẻ hoặc có thể soi dưới kính hiển vi để phát hiện ký sinh trùng ghẻ.
Bệnh nhân có thể dùng thuốc giảm ngứa, kháng sinh, chống viêm nếu trẻ bị ghẻ bội nhiễm, chàm hóa bác sĩ chuyên khoa da liễu cân nhắc việc sử dụng thuốc theo tình trạng.
Để phòng tránh bệnh ghẻ, BS.Tiến Thành cho biết cần tránh tiếp xúc trực tiếp với da của người bị bệnh ghẻ (bế, ôm, nằm cùng giường…). Vì thế, mọi người không nên sử dụng quần áo hoặc khăn trải giường chung với người bị nhiễm ghẻ.
Gia đình cần vệ sinh, thay đồ dùng cá nhân như quần áo, khăn tắm, chiếu, khăn trải giường hàng ngày cho trẻ. Sau đó phơi, sấy khô, là ủi hai mặt nếu có thể rồi bịt kín trong túi, sử dụng lại sau khoảng 5-7 ngày.
