Hơn 15 năm sau khi được phát hiện, Midnight Terror Cave (tạm dịch “Hang động khủng bố lúc nửa đêm”) ở Belize (quốc gia ở Trung Mỹ) vẫn để lại manh mối ban đầu về những người là vật cúng tế cho thần mưa Maya hơn 1.000 năm trước.
Theo đó, các nhà khoa học đang nghiên cứu miệng của 118 người, là nạn nhân hiến tế dưới nền văn minh Maya (từ năm 250 đến năm 925 sau Công Nguyên) được tìm thấy ở hang động Midnight Terror.
Hang động này được sử dụng để chôn cất những người chết trong thời kỳ Maya cổ đại. Hiện tại, chúng chứa hơn 10.000 mảnh xương. Các nhà nghiên cứu cho biết, trong số những bộ xương ở đây có những người là nạn nhân của nghi lễ hiến tế cho thần mưa Maya hơn 1 thiên niên kỷ trước.
Để tìm hiểu kỹ hơn về khoảnh khắc cuối cùng của các nạn nhân bị hiến tế, nghiên cứu mới nhất đã tập trung phân tích phần miệng của họ, điều tra các mảng bám vôi hóa từ răng, được gọi là vôi răng.
Nghiên cứu vừa được công bố trên Tạp chí Quốc tế về Khảo cổ học mô tả những sợi màu xanh kỳ lạ bám vào răng của ít nhất 2 trong số các nạn nhân.
Amy Chan, nhà khảo cổ học làm việc trong lĩnh vực quản lý tài nguyên văn hóa, tác giả chính của nghiên cứu, đã bắt đầu phân tích răng trong hang này khi còn là một nghiên cứu sinh. Chuyên gia này chia sẻ: "Sau khi tìm thấy những trường hợp mắc bệnh lý răng nhỏ, nhóm nghiên cứu đã xác định thực phẩm mà các nạn nhân này từng ăn".
Vôi răng có thể lưu giữ những mảnh nhỏ của thức ăn đã ăn, chẳng hạn như hạt phấn, tinh bột và phytoliths, là những bộ phận khoáng hóa của thực vật, vì vậy Chan đã cạo sạch 6 chiếc răng và gửi phần vôi răng đến đồng tác giả nghiên cứu Linda Scott Cummings, Chủ tịch và Giám đốc điều hành của Viện nghiên cứu Paleo ở Golden, Colorado.
Sợi màu xanh lam bí ẩn được tìm thấy trong răng của một số nạn nhân.(Ảnh: Linda Scott Cummings).
Scott Cummings phát hiện ra rằng, các mẫu chứa chủ yếu là sợi bông và một số được nhuộm màu xanh lam sáng.
Theo tác giả nghiên cứu, việc phát hiện ra sợi bông màu xanh lam trong cả hai mẫu là một điều bất ngờ, bởi vì màu xanh lam là một màu rất quan trọng trong nghi lễ của người Maya. Những sợi màu xanh này cũng được tìm thấy trong một loại đồ uống có cồn làm từ cây thùa tại các lễ chôn cất ở Teotihuacan, một địa điểm khảo cổ ở Mexico ngày nay.
Từ những dữ liệu thu thập được, Chan và cộng sự đưa ra phỏng đoán, các nạn nhân có thể đã bị dùng giẻ bịt miệng trước khi được hiến tế cho thần mưa. Nếu nạn nhân bị giam giữ trong thời gian dài, vôi răng của họ có thể bị dính các sợi màu xanh lam.
"Thật thú vị khi họ tìm thấy sợi màu trong vôi răng", Gabriel Wrobel , nhà khảo cổ sinh học tại Đại học Bang Michigan, Mỹ, người không tham gia vào nghiên cứu, cho biết.
Chan và nhóm của cô đồng ý rằng, đây là bằng chứng đầu tiên về sợi xanh trong vôi răng của người Maya, tuy nhiên họ không thể biết chắc chắn khi nào các sợi bị mắc kẹt. Họ cho rằng, có thể những nạn nhân hiến tế bị bịt miệng trước đó và hy vọng các nghiên cứu trong tương lai sẽ cung cấp thêm manh mối để giải thích dữ liệu này.
Minh Hoa (t/h)
