Cựu Tổng thống Mỹ Donald Trump cho rằng Tổng thống Nga Vladimir Putin đã “suy yếu phần nào” bởi cuộc binh biến thất bại của nhóm Wagner, và bây giờ là lúc Mỹ cố gắng làm trung gian cho một giải pháp hòa bình được thương lượng giữa Nga và Ukraine.
“Tôi muốn mọi người ngừng chết vì cuộc chiến phi lý này”, ông Trump nói với Reuters trong một cuộc phỏng vấn qua điện thoại hôm 29/6.
Ứng cử viên dẫn đầu trong các cuộc thăm dò dư luận cho đề cử Tổng thống năm 2024 của Đảng Cộng hòa cho biết, ông không loại trừ khả năng chính phủ Kiev có thể phải nhượng bộ một số lãnh thổ cho Nga để chấm dứt cuộc chiến đã kéo dài 16 tháng.
Trong khi đó, Tổng thống Mỹ Joe Biden và các đồng minh NATO muốn Nga rút khỏi lãnh thổ mà nước này đã chiếm giữ ở miền Đông Ukraine. Quân đội của Kiev đang trong một cuộc phản công ác liệt, bắt đầu từ hồi đầu tháng 6, nhằm đánh bật các lực lượng Nga.
Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky năm ngoái đã đề xuất một kế hoạch hòa bình gồm 10 điểm, trong đó kêu gọi Nga rút toàn bộ quân về nước.
“Tôi nghĩ điều lớn nhất mà Mỹ nên làm lúc này là kiến tạo hòa bình – kéo Nga và Ukraine lại gần nhau và kiến tạo hòa bình. Các vị có thể làm được điều này”, ông Trump nói với Reuters. “Đây là lúc để làm điều này, để hai bên cùng nhau thúc đẩy hòa bình”.
Binh sĩ Ukraine di chuyển bằng xe tăng ở vùng Donetsk. Quân đội Ukraine đang trong cuộc phản công quy mô lớn - bắt đầu từ đầu tháng 6/2023 - nhằm tái chiếm lãnh thổ từ tay quân đội Nga. Ảnh: Al Jazeera
Kể từ khi trở thành Tổng thống Mỹ, ông Trump đã phát triển mối quan hệ thân thiện với ông Putin. Không ít lần vị cựu Tổng thống đã khen ngợi nhà lãnh đạo Nga.
“Người thông minh nhất sẽ đứng đầu”, ông Trump nói tại một cuộc vận động tranh cử ở Georgia chưa đầy một tháng sau khi ông Putin phát động chiến dịch quân sự ở Ukraine hồi tháng 2/2022.
Gần đây hơn, trong một cuộc tranh biện trên truyền hình do CNN tổ chức hồi tháng 5, ông Trump đã từ chối cho biết liệu ông có muốn Ukraine chiến thắng trong cuộc xung đột hay không. Ông nói rằng ông không nghĩ về thắng thua, chỉ muốn mọi người “ngừng chết”.
“Tôi muốn mọi người ngừng chết. Họ đang chết, người Nga và người Ukraine. Tôi muốn họ ngừng chết”, ông Trump nói. “Và tôi sẽ hoàn thành việc đó trong 24 giờ”.
Hôm 29/6, ông Trump nói với Reuters rằng nhà lãnh đạo Nga đã bị tổn hại bởi cuộc nổi loạn của lính Wagner và ông trùm Yevgeny Prigozhin vào cuối tuần trước.
“Các vị có thể nói rằng ông Putin vẫn còn đó, ông ấy vẫn mạnh mẽ, nhưng chắc chắn là ông ấy đã yếu đi, ít nhất là trong suy nghĩ của nhiều người”, ông Trump nói.
Đối với các cáo buộc tội ác chiến tranh do Tòa Hình sự Quốc tế (ICC) đưa ra hồi tháng 3, ông Trump cho rằng điều này nên được thảo luận khi cuộc chiến kết thúc “bởi vì ngay bây giờ nếu các vị đưa chủ đề đó ra thì các vị sẽ không bao giờ có được một giải pháp hòa bình”.
Trong khi ông Trump vẫn là ứng cử viên hàng đầu của Đảng Cộng hòa cho cuộc chạy đua vào Nhà Trắng năm 2024 và đã bắt đầu vận động tranh cử với một số lần xuất hiện ở các cuộc thảo luận trên truyền hình, vị chính khách 77 tuổi vẫn tiếp tục đối mặt với những rắc rối pháp lý nghiêm trọng, bao gồm các cáo buộc liên bang về cản trở công lý và vi phạm Đạo luật Gián điệp.
Minh Đức (Theo Reuters, The Guardian, CNN)
