Sáng 17/10, phiên tòa sơ thẩm xét xử 5 bị cáo vụ gian lận điểm thi THPT Quốc gia năm 2018 ở Hà Giang sang ngày làm việc thứ 4. Phiên tòa trước đó dự kiến diễn ra trong 3 ngày nhưng HĐXX đã phải kéo dài thêm để làm rõ một số nội dung quan trọng. Nhiều nhân chứng khai báo không trung thực, phủ nhận đã đưa tiền hoặc vật chất để nhờ vả các bị cáo khiến Chủ tọa, Thẩm phán Vương Thị Thu Hà phải thốt lên rằng: “Không đưa tiền, không nhờ can thiệp sao điểm thi thí sinh lại tăng vù vù?”.
Trong số các nhân chứng được yêu cầu xét hỏi tại toà sáng 17/10 có bà Nguyễn Thị Hương, vợ bị cáo Nguyễn Thanh Hoài (nguyên Trưởng phòng Khảo thí và Quản lý chất lượng giáo dục, sở GD&ĐT tỉnh Hà Giang). Bà Hương hiện đang làm việc tại trường THCS Minh Khai, TP.Hà Giang. Khi được hỏi có biết những việc chồng làm trước khi vụ việc được phanh phui hay không, bà Hương nói chỉ biết đến những việc làm của chồng mình thông qua báo chí. Nguyễn Thanh Hoài là đầu mối chính nhận nâng điểm cho con em các phụ huynh, sau đó chỉ đạo cấp dưới là Vũ Trọng Lương thực hiện việc sửa chữa bài thi và sửa điểm trên máy tính, với tổng số 114 thí sinh được nâng điểm.
Trả lời tại tòa, vợ bị cáo Hoài cho biết: “Bình thường chồng tôi có khách, tôi ở dưới bếp chứ không ở trên nhà. Vì chồng tôi thường về muộn nên khách đến cũng muộn. Nếu ở phòng khách mà nói chuyện thì tôi không để ý câu chuyện của chồng tôi với khách. Tôi cũng chỉ biết là khách đến chứ không biết là ai bởi vì lúc đó tôi chỉ lúi húi làm việc dưới bếp. Tôi có nghe giọng nói nhưng không nghe được chuyện của chồng tôi nói gì”. Đáng chú ý, sau khi phía Luật sư và VKS không có câu hỏi cho bà Hương, khi HĐXX cho phép bà Hương quay lại chỗ ngồi, khi đi qua chỗ bị cáo Hoài đang ngồi, bà Hương đã vỗ tay lên vai, gật đầu nhắn nhủ động viên chồng.
Xem clip: Vợ bị cáo Nguyễn Thanh Hoài khai báo tại toà
Sau khi tập trung xét hỏi hàng chục người có quyền lợi và nghĩa vụ liên quan đến dự tòa, HĐXX đã công bố lời khai của những người vắng mặt, trong đó có ông Trần Đức Quý (Phó chủ tịch tỉnh) và em gái của ông Triệu Tài Vinh (nguyên Bí thư tỉnh Hà Giang). Trước đó ở phần thủ tục, trong số những người được triệu tập, bà Triệu Thị Giang - Phó phòng Kinh tế đối ngoại thuộc sở KĐ&ĐT và bà Phạm Thị Hà, PGĐ sở Nông nghiệp tỉnh Hà Giang có đơn xin vắng mặt. Bà Giang là em gái ông Triệu Tài Vinh - nguyên Bí thư Tỉnh ủy. Còn bà Hà là vợ ông này. Ngoài ra, ông Quý cũng không đến dự tòa.
Theo chủ tọa Vương Thị Thu Hà, tại cơ quan điều tra, ông Trần Đức Quý (Phó chủ tịch Hà Giang, bác của thí sinh Lê Ngọc Ngân) khai trước khi kỳ thi diễn ra, ông đã nhờ bị cáo Hoài xem điểm cho thí sinh này nhưng kết quả lại được nâng điểm. Còn lời khai của bà Nguyễn Thị Châm (mẹ thí sinh Lê Ngọc Ngân) nhờ bác của cháu là ông Trần Đức Quý “xem xét giúp đỡ”.
Tiếp tục công bố lời khai, chủ tọa phiên tòa, Thẩm phán Vương Thị Thu Hà cho biết bà Triệu Thị Giang (cô của thí sinh Triệu Ngọc Mai - con gái ông Vinh) khai bản thân không hề nhờ bị cáo Nguyễn Thanh Hoài (cựu Trưởng phòng Khảo thí, sở GD&ĐT Hà Giang) nâng điểm cho bất cứ ai trong kỳ thi năm 2018. “Chỉ có duy nhất một lần có nói về mấy đứa cháu để giúp thôi, không nói rõ gì thêm”, nữ thẩm phán nêu. Tại tòa, chủ tọa cũng đọc lời khai của bà Chúng Thị Chiên. Nữ Phó chủ tịch HĐND tỉnh Hà Giang khai đã nhắn tin nhờ bị cáo Triệu Thị Chính (cựu Phó giám đốc sở GD&ĐT) xem điểm cho con gái Lưu Thủy Tiên. Kết quả thí sinh này không được nâng điểm.
Chiều 17/10, kết thúc phần xét hỏi các nhân chứng, chuyển trang phần luận tội, đại diện VKSND tỉnh Hà Giang công tố bản luận tội, bày tỏ quan điểm xử lý đối với các bị cáo trong vụ án tại phiên tòa. Theo đó, nữ Kiểm sát viên Vũ Thị Thanh Nga chỉ rõ hành vi phạm tội của các bị cáo được dư luận đặc biệt quan tâm, đã xâm hại hoạt động đúng đắn của cơ quan Nhà nước. Việc gian lận trong thi cử làm mất sự công bằng xã hội, ảnh hưởng đến chất lượng ngành giáo dục, gây hậu quả đặc biệt nghiêm trọng.
Đối với bị cáo Nguyễn Thanh Hoài – cựu Trưởng phòng Khảo thí và bị cáo Vũ Trọng Lương – cựu Phó trưởng phòng Khảo thí (sở GD&ĐT tỉnh Hà Giang), VKS có đủ cơ sở kết luận 2 bị cáo đã bàn bạc, thống nhất với nhau để nâng điểm môn trắc nghiệm cho các thí sinh. Dù bị cáo Hoài không trực tiếp can thiệp sửa kết quả bài thi nhưng đã đưa danh sách 93 thí sinh cần nâng điểm cho Lương. Ngoài ra, bị cáo Lương còn trực tiếp nhận giúp nâng điểm cho 14 thí sinh. Một mình bị cáo Lương thao tác trên máy tính đã sửa kết quả bài làm của 309 bài thi các môn để nâng điểm cho 107 thí sinh.
Quá trình điều tra và tại tòa, 2 bị cáo đã thành khẩn khai nhận hành vi phạm tội do lợi dụng kẽ hở của phần mềm chấm thi tốt nghiệp. Ngoài ra, 2 bị cáo cũng như phụ huynh, người thân thí sinh đều khai việc nhờ nâng điểm do quen biết thân thiết, không có lợi ích vật chất gì để sửa điểm. Do đó, VKS nhận thấy không có căn cứ để chứng minh các bị cáo nhận tiền, tài sản hay bất cứ lợi ích vật chất nào trong vụ án. “Không đủ cơ sở pháp lý kết luận 2 bị cáo có động cơ vụ lợi”, nữ kiểm sát viên công bố.
Theo đó, VKS đề nghị HĐXX tuyên phạt bị cáo Nguyễn Thanh Hoài (cựu Trưởng phòng Khảo thí và Quản lý chất lượng giáo dục, sở GD&ĐT Hà Giang) từ 8-9 năm tù về tội "Lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ" theo quy định tại điểm a khoản 2 Điều 356 Bộ luật Hình sự 2015. Do bị cáo Hoài là người chủ mưu, khởi xướng, chỉ đạo bị cáo Vũ Trọng Lương nâng điểm cho các thí sinh, do đó phải nhận mức án cao nhất.
Bị cáo Vũ Trọng Lương (cựu Phó Trưởng phòng Khảo thí và Quản lý chất lượng giáo dục) bị đề nghị mức án từ 7-8 năm tù về “Lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ” theo quy định tại điểm a khoản 2 Điều 356 Bộ luật Hình sự 2015.
Bị cáo Triệu Thị Chính (cựu Phó giám đốc sở GD&ĐT) bị đề nghị từ 2 năm đến 2 năm 6 tháng tù về tội "Lợi dụng chức vụ, quyền hạn gây ảnh hưởng đối với người khác để trục lợi" theo quy định tại điểm b khoản 1 Điều 358 BLHS 2015. “Bị cáo Chính đã không thực hiện đúng chức trách, nhiệm vụ của Trưởng ban chấm thi, Chính đưa cho Hoài danh sách 13 thí sinh cần nâng điểm và thống nhất nâng điểm cho 12 thí sinh đối với môn ngữ văn. Tuy nhiên, việc chưa kịp nâng điểm là yếu tố khách quan mang lại, ngoài ý chí chủ quan của các bị cáo”, Đại diện VKS nói tại phiên tòa.
Bị cáo Lê Thị Dung (cựu Phó đội trưởng thuộc Phòng An ninh Chính trị nội bộ, Công an tỉnh Hà Giang) bị đề nghị xử phạt từ 2 năm đến 2 năm 6 tháng tù về tội "Lợi dụng sự ảnh hưởng đối với người có chức vụ quyền hạn để trục lợi" theo quy định tại điểm b khoản 1 Điều 366 BLHS 2015.
Bị cáo Phạm Văn Khuông (cựu Phó giám đốc sở GD&ĐT Hà Giang) bị đề nghị xử phạt từ 1 năm đến 1 năm 6 tháng tù nhưng cho hưởng án treo về tội "Lợi dụng ảnh hưởng đối với người có chức vụ quyền hạn để trục lợi" theo quy định tại điểm b khoản 1 Điều 366 BLHS 2015.
Về hình phạt bổ sung, VKS đề nghị HĐXX cấm các bị cáo đảm nhiệm các chức vụ quản lý trong ngành giáo dục từ 1 năm đến 2 năm, sau khi chấp hành xong hình phạt chính. Hiện, phiên tòa đang phần tranh luận của các luật sư bào chữa cho các bị cáo. Ngày mai (18/10), phiên xét xử các bị cáo ở vụ án gian lận thi cử tại Hà Giang tiếp diễn.
Thu Huyền - Hữu Thắng
