Hà ngỗng là động vật giáp xác với thân dày, có phần giống móng vuốt có hình như kim cương. Chúng sống bám trên bề mặt cứng như đá, vỏ tàu trong vùng liên triều (phần bờ biển giữa lúc triều lên và xuống) và hẻm núi.
Loài động vật này xuất hiện nhiều ở bờ biển Tây Ban Nha, Bồ Đào Nha. Do vẻ ngoài kỳ lạ chúng còn được biết đến với cái tên "ngón tay thần chết" hay “ngón tay của quỷ”. Với giá bán khoảng 30-60 USD/kg (700 nghìn đồng-1,5 triệu đồng/kg) hà ngỗng là món ăn đắt đỏ, được giới nhà giàu châu Âu ưa chuộng.
Một số người còn gọi hà ngỗng là "truffle của biển" vì sự "đắt xắt ra miếng" và hiếm có khó tìm của chúng. Hiện người ta không thể nuôi hà ngỗng mà chỉ có thể khai thác trong tự nhiên.
Việc thu hoạch hà ngỗng cũng không hề đơn giản. Hà ngỗng được đánh giá là đặc sản hiếm và khó khai thác nhất ở Tây Ban Nha, Bồ Đào Nga, đặc biệt là vùng biển tây nam Costa Vicentina.
Để lấy được những con hà ngỗng tươi ngon nhất, ngư dân phải leo xuống từ vách đá cao chừng 100 m với sợi dây thừng và chiếc đục. Việc này đòi hỏi sức khỏe, kinh nghiệm và sự khéo léo, tránh để hà ngỗng bị rách khi tách ra khỏi đá. Nếu hà ngỗng chết, không còn tươi sẽ không thể tiêu thụ được. Cũng vì thời gian lưu trữ ngắn hạn, những người khai thác hà ngỗng chỉ có thể bắt đầu công việc khi có đơn đặt hàng.
"Đi lặn bắt hà ngỗng mà lờ đi đại dương với những điều không ngờ tới thì rất dễ bị thương hoặc tử nạn. Rất nhiều trường hợp thợ lặn bị bất tỉnh và chết chìm đã xảy ra. Người may mắn thì có thể bị thương ở tay, chân hoặc trầy xước do đá sắc cắt qua bộ đồ lặn", một thợ lặn chuyên bắt hà ngỗng cho hay.
Những người bắt hà ngỗng thường phải làm việc theo nhóm để có thể hỗ trợ nhau bất cứ lúc nào, nhất là trong những tình huống nguy hiểm. Họ tạo thành một đội rất ăn ý, chia sẻ kinh nghiệm về việc thời điểm nào đủ an toàn để lặn và khi nào là ngừng lại.
Ở Bồ Đào Nha, hà ngỗng bị đánh bắt thường xuyên và các hoạt động lặn bắt đều được kiểm soát bởi thị trấn Villa do Bispo, trụ sở của Hiệp hội hà ngỗng Bồ Đào Nha. Chỉ có 80 chứng chỉ lặn được cấp mỗi năm, hầu hết thợ lặn đều sống ở đây hoặc thị trấn biển Sagres gần đó. Theo Paulo Barata, Chủ tịch hiệp hội: Chợ cá ở Sagres là nơi duy nhất mà các thợ lặn được phép bán hà ngỗng tới các chủ nhà hàng, chủ buôn. Mỗi thợ lặn chỉ được bắt 15 kg hà ngỗng mỗi ngày và bán với mức giá 30 - 60 euro/kg dựa trên chất lượng, kích cỡ của chúng. Và cho dù cho luật lệ nghiêm ngặt, săn trộm hà ngỗng vẫn xảy ra bởi đó là nghề sinh lợi và cảnh sát biển không thể tuần tra khắp nơi được.
Về hương vị, hà ngỗng có vị ngọt và thơm ngon khó cưỡng đồng thời là thực phẩm chứa nhiều nguyên tố vi lượng. Hương vị của hà ngỗng được nhiều người đánh giá là đặc sắc hơn cả tôm hùm hay cua hoàng đế.
Thông thường, hà ngỗng thường được chế biến theo hai cách ăn sống hoặc nướng. Tuy nhiên, người dân Bồ Đào Nha cho rằng cách chế biến ngón tay quỷ ngon nhất là luộc với nước muối. Bản thân loài động vật đã mang hương vị đặc biệt nên không cần chế biến quá cầu kỳ.
Giới sành ăn cho rằng cách duy nhất để thưởng thức đặc sản “ngón tay thần chết” là ăn bằng tay không. Bạn phải nắm thật chặt cái móng nhiều màu của nó và bóc rút vỏ ngoài để lộ phần thịt ở thân là có thể ăn được. Lúc này thực khách chỉ cần chấm vào bơ chảy hoặc tỏi aioli và thưởng thức. Giá của món ăn này là 100 euro một đĩa.
Minh Hoa (t/h)
