Mỗi năm có hai vụ cốm là vụ chiêm vào tháng 4 – tháng 5 và vụ mùa tháng 7 – tháng 9 âm lịch. Vụ cốm thu là vụ cốm ngon nhất với nét đặc trưng vốn có trong trời cuối thu se lạnh của người dân Hà thành.
Ghi nhận của Người Đưa Tin, những ngày này tại chân cầu vượt Mễ Trì, quận Nam Từ Liêm (Tp.Hà Nội), có hàng chục người dân đang tất bật tách lá ra khỏi lúa - công đoạn được người dân thực hiện một cách tỉ mỉ và thủ công.
Theo đó, lúa nếp làm cốm phải ở độ chín vừa, không quá non hoặc quá già khiến cốm không đảm bảo được độ dẻo.
Qua 2 tiếng đỏ lửa mới thu được cốm thành phẩm.
Khi rang cốm phải điều chỉnh lửa theo từng giai đoạn, lúc bắt đầu rang thì phải để lửa to, khi cốm tái thì phải giảm lửa để hạt cốm mềm dẻo, thơm.
Chia sẻ với Người Đưa Tin, anh Sỹ - chủ một cơ sở làm cốm chia sẻ: “Khi rang cốm phải rang đều lửa, lúc bắt đầu rang thì phải để to lửa, khi cốm tái thì phải giảm lửa, bởi nếu lửa to quá sẽ bị cháy và lửa nhỏ quá cốm sẽ không đạt yêu cầu dẻo. Mỗi mẻ rang sẽ kéo dài khoảng hơn 2 tiếng cho đến khi cốm thành phẩm, dẻo, thơm và mềm là đạt yêu cầu".
Cốm rang xong sẽ được sàng lọc vỏ rồi phải mang giã ngay, không được để nguội. Khâu này cũng được đánh giá khá quan trọng để ra được một mẻ cốm mềm, dẻo, thơm ngon.
Trong lúc giã máy không được quá mạnh và phải luôn tay đảo đều cốm để có được những hạt cốm còn nguyên hạt, thơm ngon, xanh mướt.
Sau khi giã xong, cốm được sàng sảy, tùy theo độ non của thóc, người dân trung bình giã và sàng sảy từ 5 đến 7 lần mới thành cốm, sạch vỏ.
Bà Đỗ Thị Nga tại làng cốm Mễ Trì cho biết, mỗi ngày cơ sở sản xuất khoảng 9 tạ thóc cho ra 250kg cốm thành phẩm. Năm nay sản lượng cốm tăng do dịch Covid-19 đã được kiểm soát, các thành phẩm chế biến từ cốm như mochi cốm, xôi cốm, chè cốm, bánh cốm cũng tăng cao, được người tiêu dùng lựa chọn đặt nhiều.
