Sử dụng vốn không hiệu quả, lãng phí
Năm 2018, HĐND tỉnh Đắk Lắk chấp thuận chủ trương đầu tư Dự án hồ chứa nước Yên Ngựa (huyện Cư Kuin, tỉnh Đắk Lắk). Dự án thuộc nhóm B, có tổng mức đầu tư hơn 305 tỷ đồng; do Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng công trình giao thông và nông nghiệp phát triển nông thôn (viết tắt là BQLDA) tỉnh Đắk Lắk làm chủ đầu tư.
Mục tiêu dự án nhằm cấp nước tưới 350ha lúa của huyện Lắk và 400ha cây trồng của huyện Cư Kuin.
Dự án có 2 công trình hồ chứa gồm hồ Yên Ngựa (huyện Cư Kuin) và hồ Buôn Biếp (huyện Lắk), tổng diện tích thu hồi hơn 115ha. Dự án chia làm hai giai đoạn, thời gian thực hiện dự án từ 2018-2022.
Dự án hồ chứa nước Yên Ngựa.
Tuy nhiên, khi chưa hoàn thành giai đoạn 1 thì dự án đã tạm dừng thi công do tổng mức đầu tư theo đề xuất mới nhất của chủ đầu tư tăng từ hơn 305 tỷ đồng lên 480 tỷ đồng (tăng 174,5 tỷ đồng so với tổng mức phê duyệt ban đầu). Trong đó, chủ yếu vốn thực hiện công tác giải phóng mặt bằng tăng, từ 47,8 tỷ đồng đề nghị tăng lên hơn 181 tỷ đồng (tăng khoảng 133 tỷ đồng, gấp 3,8 lần so với phê duyệt của tỉnh).
Sau đó, UBND tỉnh đề nghị Trung ương cho điều chuyển 96 tỷ đồng từ Dự án hồ chứa nước Ea Khít sang đầu tư dự án xây dựng hồ chứa nước Yên Ngựa. Đề xuất này đã được HĐND tỉnh Đắk Lắk thống nhất nhưng đến nay, chưa được Trung ương đồng ý.
Tại Nghị quyết số 74/2022/QH15 ngày 15/11/2022 của Quốc hội xác định, Dự án hồ chứa nước Yên Ngựa nằm trong danh mục 51 dự án, cụm dự án sử dụng vốn đầu tư công và vốn Nhà nước khác không hiệu quả hoặc lãng phí, giai đoạn 2016-2021.
Thống nhất điều chỉnh chủ trương đầu tư
Tại Kỳ họp chuyên đề lần thứ 12 vào ngày 3/5/2024, HĐND tỉnh Đắk Lắk đã thống nhất điều chỉnh chủ trương đầu tư một số dự án, trong đó có dự án hồ chứa nước Yên Ngựa.
Báo cáo tại kỳ họp nói trên, lãnh đạo Sở Kế hoạch Đầu tư tỉnh Đắk Lắk cho biết, về quy mô điều chỉnh dung tích ở hồ Yên Ngựa và hồ nước Buôn Biếp từ 3,104 triệu m3 xuống còn 3,021 triệu m3.
Tổng mức đầu tư dự án là 432 tỷ đồng, trong đó ngân sách trung ương hơn 104 tỷ đồng (giữ nguyên nguồn đầu tư ban đầu); còn lại hơn 327 tỷ đồng là của địa phương (tăng hơn 100 tỷ đồng). Thời gian thực hiện dự án giai đoạn 2018-2025.
Đến nay, công trình và hồ Buôn Biếp vẫn còn là bãi đất trống.
Bà H’In Long Ding (trú tại buôn Năm Pă, xã Yang Tao, huyện Lắk) chia sẻ: “Để thuận lợi cho việc sinh hoạt hàng ngày, gia đình tôi và nhiều người dân địa phương đã từng khoan giếng nhưng gặp lớp đá nên chỉ khoan được gần 20m thì đành bất lực vì gặp đá bàn. Không chỉ vậy, việc đào giếng cũng là một thách thức lớn đối với nhiều hộ dân trên địa bàn xã Yang Tao. Bởi nền đất cát không đủ mạnh để duy trì cấu trúc của giếng nên chỉ đào giếng được khoảng 6-7m là bị sụt lún”.
Bảng thông tin công trình hồ Buôn Biếp nằm lăn lóc dưới mặt đất.
Để đảm bảo nước sinh hoạt, hàng ngày, nhiều người dân ở xã Yang tao phải thay nhau ra suối Dak Lôh Teh (thuộc địa phận buôn Năm Pă, xã Yang Tao) để lấy từng bình nước lên sử dụng dè dặt. Thế nhưng, vào mùa khô, lượng nước trong suối giảm đáng kể nên việc lấy nước của bà con trở nên vất vả hơn.
Chính vì vậy, thời gian qua, nhiều người dân xã Yang Tao không ngừng mong mỏi các ngành chức chức năng tiếp tục thực hiện xây dựng công trình hồ Buôn Biếp (thuộc Dự án hồ chứa nước Yên Ngựa) nhằm đảm bảo nước tưới và nước sinh hoạt cho người dân địa phương.
Ông Nay Y Phú, Chủ tịch UBND huyện Lắk cho biết, nếu công trình hồ Buôn Biếp (thuộc Dự án hồ chứa nước Yên Ngựa) hoàn thành, đưa vào sử dụng thì không chỉ đảm bảo nước tưới tiêu cho hơn 300ha lúa trên địa bàn hai xã Bông Krang và Yang Tao (huyện Lắk) mà còn góp phần giải quyết tình trạng thiếu nước sinh hoạt cho bà con trên địa bàn xã Yang Tao.
Khánh Ngọc
