Theo kết quả điểm thi THPT Quốc gia 2019 mà bộ GD&ĐT vừa công bố, môn Lịch sử có hơn 70% thí sinh có điểm dưới trung bình. Qua kết quả này, nhiều người cho rằng bức tranh toàn cảnh về dạy và học môn Lịch sử vẫn đang u ám, bế tắc.
Vì thế, PV báo Người Đưa Tin đã có cuộc trò chuyện với Thạc sĩ Nguyễn Kim Tường Vy, giáo viên môn Lịch sử (trường THPT Nguyễn Hiền), thành viên Hội đồng bộ môn Lịch sử của sở GD&ĐT TP.HCM xoay quanh vấn đề này.
Đừng phủ thêm màu u ám
Thưa cô, từ kết quả điểm thi được công bố, đánh giá chung của cô là như thế nào?
Đối với tôi, sự quan tâm của dư luận về kết quả thi môn Lịch sử là điều quá quen thuộc. Việc phân tích đề thi và kết quả thi môn Lịch sử là đề tài không bao giờ cũ với các nhà chuyên môn và giới truyền thông.
Sau khi kỳ thi THPT Quốc gia 2019 kết thúc, điều hiếm hoi suốt nhiều năm nay là ý kiến trái chiều từ các nhà chuyên môn về đề thi đã có chiều hướng giảm đi. Đa số ý kiến đều nhận định, đề thi Lịch sử THPT Quốc gia 2019 khá hay, phân hóa tốt, đảm bảo mục tiêu tốt nghiệp và xét tuyển đại học.
Thí sinh dự thi THPT Quốc gia 2019 tại điểm thi trường THPT Võ Thị Sáu (quận Bình Thạnh, TP.HCM).
Kết quả hơn 70% thí sinh dưới điểm trung bình có khiến những giáo viên như cô cảm thấy buồn hay lo lắng không?
Sau khi kết quả được công bố, nhiều thông tin được đăng tải như “môn Lịch sử đội sổ”, “70% thí sinh dưới trung bình môn Sử”... Là một người đang đứng lớp, dĩ nhiên là tôi có cảm thấy chạnh lòng. Và xung quanh tôi, nhiều đồng nghiệp cũng thể hiện sự trăn trở.
Kết quả năm nay đã có điểm 10 nhiều hơn, điểm liệt ít đi và điểm trung bình tăng lên, độ phân hóa đảm bảo tốt là một tín hiệu đáng mừng. Vì thế, xin đừng phủ thêm những sắc màu u ám lên môn Lịch sử.
Theo cô, kết quả của môn Lịch sử qua kỳ thi THPT Quốc gia năm nay được tạo nên từ nguyên nhân nào?
Kết quả của một kỳ thi không chỉ phụ thuộc vào mức độ khó hay dễ của đề mà còn phản ánh quá trình giảng dạy, ôn luyện của giáo viên và học sinh trên cả nước, đặc biệt là thái độ và mục tiêu học tập của học sinh.
Bộ môn Lịch sử có 70% học sinh dưới trung bình là phản ánh đúng kết quả dạy và học. Khoảng 10% thí sinh chọn xét đại học sẽ có điểm cao. Nếu thí sinh có năng lực khá tốt, chịu khó nghe giảng thì dù không thuộc bài vẫn có thể đạt điểm trên trung bình. Số còn lại không thể có điểm tốt. Theo tôi, kết quả kỳ thi phụ thuộc vào nhiều yếu tố, chú yếu là đề thi, năng lực thí sinh và thái độ, mục tiêu học tập của học sinh.
Nút thắt từ thái độ của học sinh
Đi vào chi tiết, các nguyên nhân này nên được hiểu như thế nào, thưa cô?
Thứ nhất là về đề thi. Từ nhận định của giới chuyên môn, có thể thấy đề thi Lịch sử THPT Quốc gia năm nay có sự phân hóa tốt. Với trình độ trung bình, chỉ cần ôn tập và chú ý nghe giảng, thí sinh có thể làm tốt khoảng 20 – 24 câu đầu tiên để đạt 5,6 điểm.
Tiếp đó, 8 câu kế tiếp dành cho các học sinh có năng lực khá. Nếu ôn tập tốt, thí sinh có thể làm được 6 câu trở lên. Cuối cùng, đề thi có 8 câu dành cho học sinh giỏi, có tư duy phân tích, tổng hợp, so sánh cao và kỹ năng làm bài tốt.
Thứ hai, về năng lực của thí sinh. Trong tổng số 569.905 thí sinh tham gia thi môn Lich sử, tỷ lệ học sinh có học lực khá giỏi là rất khó xác định. Thực tiễn giảng dạy cho thấy, phần lớn thí sinh chọn thi tổ hợp Khoa học xã hội (Lịch sử - Địa lý – Giáo dục công dân) là năng lực yếu và trung bình, chỉ có khoảng hơn 10% thực sự khá giỏi.
Thạc sĩ Nguyễn Kim Tường Vy, giáo viên môn Lịch sử, trường THPT Nguyễn Hiền (quận 11, TP.HCM).
Như vậy, có phải nguyên nhân chủ yếu là từ chất lượng học sinh hay không?
Đa số học sinh yếu chọn thi tổ hợp này vì không có khả năng thi đậu với tổ hợp tự nhiên và do cách xét tốt nghiệp mới của bộ GD&ĐT, trong khi học bạ chỉ chiếm 30% còn điểm thi quyết định 70%. Thầy cô và nhà trường tư vấn, bản thân các học sinh và phụ huynh cũng tính toán rất kỹ để đạt kết quả tốt nghiệp.
Tổ hợp Khoa học xã hội sẽ dễ dàng thi đậu vì môn Địa lý đã có Atlat, thí sinh có thể tự cứu mình với 5 điểm trở lên. Ngoài ra, đề thi Giáo dục công dân với các tình huống thực tiễn đời sống cũng sẽ dễ dàng cứu vớt thí sinh. Còn riêng môn Lịch sử, chỉ cần tập trung cho phần Lịch sử Việt Nam lớp 12 (chiếm khoảng 60% đề thi) thì các em có thể thoát điểm liệt.
Bằng kinh nghiệm của mình, cô cho rằng cách chọn lựa này đang ảnh hưởng đến thái độ học tập và kết quả ra sao?
Điều này là chắc chắn, mục tiêu thế nào thì thái độ học và ôn tập sẽ như thế ấy. Nếu có mục tiêu xét tuyển đại học, dù năng lực cao hay không, các thí sinh vẫn tập trung ôn luyện tốt.
Ngược lại, nếu chỉ cần tốt nghiệp, các em sẽ học với thái độ “chống liệt” để tập trung cho các môn thi đại học. Dạy ôn tập cho đối tượng học sinh này là nỗi khổ tâm của nhiều thầy cô. Dù giáo viên có giỏi và tận tâm đến mấy thì cũng “lực bất tòng tâm” trước toan tính của phụ huynh và học sinh.
Một học sinh có năng lực khá hoặc giỏi, nếu chọn Lịch sử là môn thi tốt nghiệp cũng chưa chắc đã chịu đầu tư thời gian, công sức để đạt điểm trên trung bình. Và không phải học sinh nào dưới trung bình cũng là học sinh yếu. Nhưng đã là học sinh trung bình và yếu mà không chịu ôn luyện thì chắc chắn bị điểm kém. Với các đối tượng này, dù đề thi có dễ toàn phần vẫn không thể đạt điểm trung bình.
Cảm ơn cô đã chia sẻ!
Thí sinh đánh giá mức độ khó của đề thi môn Lịch sử kỳ thi THPT Quốc gia 2019.
