ĐBQH: Liệu có bắt tay, thao túng giá vàng miếng SJC?

Tham gia chất vấn Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Nguyễn Thị Hồng chiều 8/6, đại biểu Nguyễn Phương Thủy (đoàn Hà Nội) đặt câu hỏi về diễn biến không bình thường của giá vàng SJC nhất là đầu năm 2022, khi chênh lệch quá cao giữa giá vàng trong nước và thế giới có lúc trên 20 triệu đồng/lượng.

Theo bà Thủy, chênh lệch quá khác biệt giữa vàng miếng SJC với giá vàng trang sức SJC cùng hàm lượng hay giá vàng miếng SJC với giá vàng miếng các thương hiệu khác gây tâm lý hoang mang, bất an cho người dân, làm giảm niềm tin vào giá trị đồng tiền Việt Nam, gia tăng lạm phát.

Đại biểu này "truy" trách nhiệm của Ngân hàng Nhà nước với vấn đề này. Ngân hàng Nhà nước tiến hành tranh tra, kiểm tra yếu tố hình thành giá khi giá vàng miếng biến động hay chưa? Liệu có trường hợp bắt tay, thao túng giá vàng miếng SJC trên thị trường hay không. Bao giờ Ngân hàng Nhà nước sửa đổi Nghị định 24?

Trả lời đại biểu Nguyễn Phương Thủy, Thống đốc Nguyễn Thị Hồng cho biết, diễn biến trên thị trường thế giới phúc tạp và khó lường. Giá vàng chịu tác động nhiều yếu tố chỉ số USD, căng thẳng giữa Nga và Ukraine và nhiều sự kiện chính trị. Giá vàng diễn biến khó lường như có khi lên tới 2.000 USD/ounce, lúc xuống 1.700 - 1.800 USD/ounce.

Trong nước, giá vàng trong nước có cùng xu hướng giá vàng thế giới. Tuy nhiên, tốc độ tăng giá vàng trong nước nhanh hơn còn xuống thì chậm hơn giá vàng thế giới.

Giá vàng của các nhãn thương hiệu, không phải SJC về cơ bản chỉ chênh với thế giới khoảng 2 triệu đồng/lượng, nhưng SJC ở mức lớn, lên tới 16 – 17 triệu đồng/lượng.

Nguyên nhân đến từ chủ trương chống vàng hoá nền kinh tế, năm 2012 thực hiện Nghị định 24. Từ năm 2014, Ngân hàng Nhà nước không nhập vàng về sản xuất vàng miếng. Nguồn cung vàng miếng trong nước giảm đi vì một phần chuyển sang sản xuất vàng trang sức mĩ nghệ.

Hơn nữa, với biến động vàng thế giới như vậy, doanh nghiệp niêm yết giá cũng lo ngại về rủi ro nên họ niêm yết giá cao. Với SJC là thương hiệu người dân ưa chuộng hơn cả nên họ niêm yết cao. Giá vàng mua và bán các tổ chức thì về cơ bản chênh 1 - 1,5 triệu đồng/lượng.

Tuy nhiên, vàng SJC mua cao thì bán cao trong khi thương hiệu khác thì mua thấp bán thấp. “Với vai trò quản lý nhà nước về vàng, Ngân hàng Nhà nước đã chuẩn bị sẵn sàng phương án can thiệp nếu cần thiết. Thời gian qua, tổng hợp số liệu đơn vị kinh doanh vàng thì Ngân hàng Nhà nước thấy người dân không có nhu cầu mua vàng miếng nhiều mà bán ròng nhiều”, bà Hồng cho hay.

Cũng theo bà Hồng, khi giá vàng cao, dân mang đi bán lấy Việt Nam đồng. Do đó, Ngân hàng Nhà nước chưa nhập khẩu thêm về để can thiệp vàng nhưng Ngân hàng Nhà nước xây dựng phương án khi cần thiết thì can thiệp. Vì khi nhập khẩu vàng, Ngân hàng Nhà nước dùng dự trữ ngoại hối can thiệp nên chưa triển khai can thiệp.

Liên quan tới giá vàng, đại biểu Trịnh Xuân An (đoàn Đồng Nai) tranh luận, theo đại biểu này có lẽ Việt Nam là nước duy nhất có giá vàng lên xuống kiểu “khi nào giá thế giới giảm ta lại tăng”.

"Đây là chuyện không thể chấp nhận được. Sau chuyện này có làm lợi cho doanh nghiệp, tổ chức nào hay không cần đánh giá kỹ. Tôi không ủng hộ việc tích lũy vàng nhưng quy luật kinh tế như thế rất có vấn đề", đại biểu nêu.

Tham gia tranh luận sau khi Thống đốc Ngân hàng Nhà nước trả lời câu hỏi về quản lý thị trường vàng, đại biểu Nguyễn Phương Thủy đánh giá cao việc điều hành thị trường vàng, quản lý các hoạt động kinh doanh vàng trong thời gian qua. Tuy nhiên, đại biểu cũng đặt vấn đề, việc độc quyền một thương hiệu vàng quốc gia là SJC có phải là một trong những nguyên nhân dẫn đến giá vàng miếng SJC tăng cao như hiện nay?

Đại biểu chỉ rõ, cùng là vàng miếng nhưng không phải là thương hiệu SJC thì chênh với giá SJC đến 15 triệu/lượng. Nêu rõ, xét về giá thành hay xét về giá thế giới thì chênh lệch như thế là quá lớn, đại biểu Thủy đề nghị Thống đốc Ngân hàng Nhà nước có giải đáp cụ thể hơn về nội dung này?

Những vấn đề này sẽ được Thống đốc Ngân hàng Nguyễn Thị Hồng tiếp tục trả lời vào phiên chất vấn sáng mai (9/6).