Sáng 20/11, tiếp tục chương trình Kỳ họp thứ 6, Quốc hội thảo luận tại hội trường về kết quả giám sát việc giải quyết kiến nghị của cử tri gửi đến Kỳ họp thứ 5, Quốc hội khóa XV.
Phát biểu tại phiên họp, đại biểu Nguyễn Thị Kim Thuý (đoàn Đà Nẵng) góp ý về 2 vụ án của người dân liên quan đất đai xảy ra tại Tp.Đà Nẵng trong các năm 2010, 2011. Qua nghiên cứu đơn và các bản án, đại biểu nhận thấy có sự khó hiểu và khó lí giải về các bản án đã tuyên.
Vụ thứ nhất là vụ Phan Văn Anh Vũ và các bị cáo phạm tội lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ và thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng, được Tòa án nhân dân Tp.Hà Nội xử sơ thẩm Bán án số 48 ngày 30/1/2019 và TAND cấp cao xử phúc thẩm ngày 13/6/2019 xác định thiệt hại của vụ án là 7 tài sản của Nhà nước mua, thuê trái phép, trị giá thiệt hại của tài sản được xác định tại thời điểm các bị cáo thực hiện hiện nghi phạm tội là năm 2010 và 2011.
Viện trưởng Viện kiểm sát nhân dân tối cao đã kháng nghị bản án nói trên và đề nghị Hội đồng Thẩm phán Tòa án nhân dân tối cao sửa bản án theo cách xác định trị giá thiệt hại tại thời điểm khởi tố.
Đại biểu Nguyễn Thị Kim Thuý, đoàn Đà Nẵng (Ảnh: Quochoi.vn).
Vụ thứ hai là vụ Trần Văn Minh và các bị cáo phạm tội vi phạm quy định về sử dụng, quản lý tài sản nhà nước gây thất thoát, lãng phí và vi phạm các quy định về quản lý đất đai. Đại biểu Nguyễn Thị Kim Thúy nhận thấy, trong vụ án này, cả Bản án sơ thẩm của Tòa án nhân dân Tp.Hà Nội số 20 ngày 13/1/2020 và Bản án phúc thẩm của Tòa án nhân dân cấp cao tại Hà Nội số 158 ngày 12/5/2020 lại xác định trị giá tài sản thiệt hại tại thời điểm khởi tố vụ án, tức là thời điểm năm 2018.
Tóm lại, hai vụ án đều được Tòa án nhân dân Tp.Hà Nội và Tòa án nhân dân cấp cao tại Hà Nội xét xử đều liên quan tới 3 tài sản nhà nước tại Tp.Đà Nẵng gồm: nhà đất số 319 đường Lê Duẩn; dự án Việt ven biển, đường Trường Sa; đất công viên An Đồn cũ, nhưng lại không thống nhất trong cách xác định trị giá thiệt hại của tài sản.
Do đó, đại biểu Nguyễn Thị Kim Thúy đề nghị Chánh án Tòa án nhân dân tối cao trả lời cho đại biểu Quốc hội và cử tri được biết vì sao tòa án lại áp dụng không thống nhất việc xác định trị giá tài sản thiệt hại đối với 3 tài sản Nhà nước ở 2 vụ án nói trên?
Câu hỏi thứ hai là bản án phúc thẩm số 158 có sự sai về quy định của pháp luật về việc xác định trị giá tài sản thiệt hại hay không?
Đồng thời nữ đại biểu cũng đề nghị Hội đồng thẩm phán TAND cần làm gì để bảo đảm sự thống nhất, công bằng, khách quan trong việc xét xử hai vụ án nêu trên, tạo niềm tin cho cử tri về sự công minh của pháp luật.
Chánh án Tòa án nhân dân Tối cao Nguyễn Hòa Bình (Ảnh: Quochoi.vn).
Giải trình, làm rõ vấn đề đại biểu Nguyễn Thị Kim Thuý nêu, Chánh án Tòa án nhân dân Tối cao Nguyễn Hòa Bình nói rằng, cần phải xác định ở thời điểm phạm tội vì tất cả các yếu tố cấu thành phạm tội đều phải được xác định ở một thời điểm - đó là thời điểm sự kiện phạm tội xảy ra.
“Không thể có việc các hành vi động cơ, mục đích, thủ đoạn xác định ở thời điểm sự kiện phạm tội xảy ra, còn riêng hậu quả thì để vài ba năm sau khi khởi tố mới xác định, điều đó là không công bằng”, ông Bình nhấn mạnh.
Chánh án Tòa án nhân dân Tối cao cũng nêu rõ, hậu quả của hành vi phạm tội gây ra cho xã hội phải do chính hành vi đó gây ra chứ không phải do các yếu tố bên ngoài.
Ông lý ví dụ việc một lô đất tăng giá 100 tỷ đồng trong năm nay, nhưng sang năm nữa lên 300 tỷ đồng thì đó là do thị trường chứ không phải do hành vi phạm tội gây ra.
Về hành lang pháp lý, ông Nguyễn Hoà Bình nêu rõ, hội đồng thẩm phán, toà án tối cao đã có một Nghị quyết theo yêu cầu của Quốc hội hướng dẫn tất cả các vụ án sẽ phải xử xác định hậu quả ở thời điểm hành vi phạm tội xảy ra, chứ không phải là thời điểm phát hiện.
Nói về vụ án mà đại biểu Kim Thuý nêu ra, ông Bình cho biết việc xem xét lại trình tự của các vụ án cần có điều kiện bởi tất cả đã được nêu rõ trong luật định. “Chúng tôi không thể căn cứ vào ý kiến của phát biểu tại hội trường hay ai đó mà xem xét lại vụ án, mà cần phải đúng trình tự tố tụng”, Chánh án Tòa án nhân dân Tối cao nêu rõ.
