Chế tài nào cho 5 người đánh chết nam thanh niên vì nghi bắt cóc trẻ em?

Đánh chết người sau tiếng hô “bắt cóc”

Phòng Cảnh sát Hình sự (Công an tỉnh Đắk Lắk) đang tạm giữ 5 người để điều tra việc tham gia đánh chết thanh niên nghi bắt cóc trẻ em xảy ra ở phường Khánh Xuân, TP.Buôn Ma Thuột. 5 thanh niên bị tạm giữ gồm: Nguyễn Đình Thái (SN 1983), Đậu Nguyễn Đặng Khoa (SN 1988), Trần Ngọc Linh (SN 1986), Đinh Tiến Vũ (SN 1987) và Trương Văn Nam (SN 1991), đều trú tại phường Khánh Xuân, TP.Buôn Ma Thuột.

Sự việc diễn ra vào chiều 22/10 khi anh Nguyễn Anh Khoa (ngụ phường Khánh Xuân, TP.Buôn Ma Thuột) cùng vợ và con gái 4 tuổi đi lễ tại nhà thờ Duy Hòa (phường Khánh Xuân). Khoảng 19h40 cùng ngày, anh Khoa và con gái ra bãi giữ xe nhà thờ để về thì anh Y Sul Ê. (SN 1993, trú tại xã Ea Kiết, huyện Cư Mgar) lao đến giằng co bé gái đang ngồi trên xe, vì cho rằng bé gái là con mình. Thấy vậy, anh Khoa giằng lại và nói: “Tại sao bắt con tôi?”.

Lúc này, anh Khoa la lớn có người bắt cóc con, nhờ báo công an. Nghe vậy, nhiều người chạy đến hỗ trợ thì Y Sul Ê. leo qua hàng rào của nhà thờ bỏ chạy. Anh Khoa cùng người dân đuổi theo, bắt giữ nam thanh niên. Một số người bức xúc, xông vào đánh anh này bị thương nặng sau đó tử vong.

Theo trình báo của gia đình nạn nhân, Y Sul Ê. bị bệnh tâm thần và đã đi chữa trị ở bệnh viện. Tuy nhiên, sau khi về nhà, Y Sul Ê. thỉnh thoảng vẫn có dấu hiệu tái phát bệnh. Vài ngày trước khi vụ việc xảy ra, Y Sul Ê. cũng phát bệnh và bỏ nhà đi. Sau đó, gia đình đã tổ chức tìm kiếm nhưng không được.

Sự việc xảy ra khiến gia đình nạn nhân mất đi người thân. Năm thanh niên tham gia đánh người vì chỉ muốn giúp gia đình anh Nguyễn Anh Khoa cũng đang phải đối diện với nguy cơ vướng vòng lao lý. 

Nhức nhối thực trạng người tâm thần sống trong cộng đồng

Trao đổi với PV báo ĐS&PL, luật sư Nguyễn Văn Hùng, công ty Luật TNHH Poseidon Lawfirm, đoàn Luật sư TP.Hà Nội nêu quan điểm: “Đây là vụ việc đau lòng cho cả hai bên. Y Sul Ê. mắc bệnh tâm thần, về nhà sau khi điều trị tại bệnh viện thì bỏ nhà đi. Nạn nhân không nhận thức được hành vi nên dẫn đến nguồn cơn sự việc. Đặt giả thiết ngược lại, nếu 5 thanh niên không can thiệp kịp thời, Y Sul Ê. bắt được bé gái, không biết sức khỏe và tính mạng bé sẽ ra sao?

Tuy nhiên, hậu quả thực tế xảy ra, những thanh niên này tham gia giúp đỡ nhưng lại đánh đập khiến Y Sul Ê. tử vong. Dù nạn nhân là người tâm thần, nhưng thân thể, sức khỏe vẫn được pháp luật bảo hộ. Điều 20 của Hiến pháp 2013 nêu rõ: “Mọi người có quyền bất khả xâm phạm về thân thể, được pháp luật bảo hộ về sức khỏe, danh dự và nhân phẩm; Không bị tra tấn, bạo lực, truy bức, nhục hình hay bất kỳ hình thức đối xử nào khác xâm phạm thân thể, sức khỏe, xúc phạm danh dự, nhân phẩm”. Bất kỳ hành vi xâm phạm thân thể, sức khỏe nào đến người khác đều vi phạm pháp luật. Do vậy, 5 thanh niên đánh chết Y Sul Ê. vẫn sẽ phải đối mặt với trách nhiệm pháp lý”.

Luật sư Hùng cũng đề cập đến thực trạng nhức nhối khi người tâm thần sống trong cộng đồng, tiềm ẩn nhiều nguy cơ gây mất an ninh trật tự, ảnh hưởng đến an toàn của những người xung quanh. Gia đình và chính quyền địa phương cần quản thúc chặt chẽ, tránh trường hợp người tâm thần chưa chữa khỏi bệnh mà vẫn được sinh hoạt tại cộng đồng.

Phải chịu TNHS vì dẫn đến hậu quả chết người

Có góc nhìn đa chiều hơn về vụ việc, Thạc sĩ, luật sư Vũ Quang Bá – công ty Luật TNHH Khải Hưng, đoàn Luật sư TP.Hà Nội cho hay: “Mọi người đều có quyền bất khả xâm phạm về thân thể, việc dùng vũ lực chỉ được áp dụng trong trường hợp phạm tội quả tang nếu người phạm tội có hành vi chống đối hoặc tấn công những người bắt giữ. Tuy nhiên, trong vụ án này chưa có cơ sở xác định nạn nhân có hành vi bắt cóc trẻ em hay không, nhưng việc bắt giữ nạn nhân khi thấy anh Khoa la lớn có người bắt cóc con là phù hợp, nhất là khi liền sau đó nạn nhân lại bỏ chạy nên việc nghi ngờ tính xác thực thông tin nạn nhân trước đó đã có hành vi bắt cóc trẻ em càng cao”.

Tuy nhiên, như đã phân tích nêu trên, theo luật sư Bá, dù nạn nhân có thực hiện hành vi phạm tội nhưng việc sử dụng vũ lực đối với người phạm tội là không được phép. Nhất là khi người bị tình nghi phạm tội không có sự chống trả hoặc gây nguy hiểm tới người đang truy đuổi cũng như những người khác trong quá trình bị vây bắt. Do đó, việc nhóm thành niên trong quá trình bắt giữ người bị tình nghi phạm tội chỉ vì bức xúc mà có hành vi tấn công người bị tình nghi phạm tội dẫn đến hậu quả người đó chết thì phải chịu trách nhiệm hình sự về hậu quả do hành vi của mình gây ra.

Luật sư Vũ Quang Bá nhận định: “Do thông tin vụ án còn chưa đầy đủ nên tôi cho rằng việc người bị tình nghi phạm tội chết do bị nhóm thanh niên dùng vũ lực tấn công có dấu hiệu hình sự tội Giết người theo quy định tại Điều 123 hoặc tội Cố ý gây thương tích tại khoản 4, Điều 134, Bộ luật Hình sự 2015. Do vậy, để xác định chính xác hành vi phạm tội của nhóm thanh niên thuộc tội danh nào cần làm rõ về diễn biến hành vi phạm tội, nguyên nhân tử vong, động cơ, mục đích phạm tội... Như việc nhóm thanh niên tấn công nạn nhân vào những vị trí nào, cường độ tấn công ra sao, nạn nhân có sự chống cự hay phản kháng khi bị truy đuổi hay không?...”.

Hiện nay, đối với tội Giết người trong trường hợp phạm tội không có tình tiết định khung tăng nặng thì hình phạt từ 7 đến 15 năm. Nếu có tình tiết định khung tăng nặng thì khung hình phạt cao lên lên tới chung thân hoặc tử hình. Đối với tội Cố ý gây thương tích theo quy định tại khoản 4, Điều 134, Bộ luật Hình sự khung hình phạt được xác định từ 7 năm đến 14 năm.

Theo 2 luật sư, các cơ quan chức năng cần tuyên truyền cho người dân được rõ, khi bắt được đối tượng tình nghi phạm tội, họ phải ngay lập tức giao cho cơ quan công an nơi gần nhất để xử lý, tuyệt đối không có hành vi tự xử lý, hành hung đối tượng. Người dân cần tiếp tục phát huy tinh thần cảnh giác, phối hợp với cơ quan chức năng đấu tranh với tội phạm. Tuy nhiên, mọi người không nên tự xử, hành hung các đối tượng bắt được vì tình nghi phạm tội. Trường hợp chặn bắt được các đối tượng tình nghi, người dân cần giao các đối tượng cho cơ quan công an nơi gần nhất hoặc giữ đối tượng được an toàn và báo cơ quan chức năng đến giải quyết. 

Việt Hương