Từng bị nghi ngờ lệch lạc giới tính
Vốn khéo tay từ bé nên ngay từ những năm học cấp 3, Phương Nam đã từng tự tay làm thiệp, thú nhồi bông để bán cho các bạn trong trường. Đến năm 2009 Nam đến Hà Nội theo học chuyên ngành tài chính ngân hàng. Hàng ngày chỉ học một buổi nên thời gian còn lại cậu cắm cúi vào sáng tạo những sản phẩm của mình. Sản phẩm đầu tay của cậu là móc khóa thú nhồi bông.
Phương Nam đang say sưa sáng tạo.
Nam kể, thời mới vào nghề, tiếng tăm chưa có, chất lượng cũng chưa được nhiều người biết đến và ghi nhận nên khá vất vả. Hồi mới đến Thủ đô, phương tiện đi lại chính của Nam là xe buýt, xe đạp… nên cậu phải sắp xếp các đơn hàng một cách khoa học để kịp giao cho khách.
"Hồi đó mình cũng vấp phải một số tình huống dở khóc dở cười là khi thấy mình tự làm và kinh doanh mặt hàng có vẻ phù hợp với con gái hơn nên nhiều bạn nghĩ giới tính mình có vấn đề".
Theo Nam, kỹ thuật làm đồ thủ công rất nhiều nhưng quan trọng vẫn là sự khéo tay. Hiện nay Nam đang vô cùng bận rộn với các lớp dạy Quilling - nghệ thuật sáng tạo từ những vòng giấy xoắn khiến nhiều teen mê mẩn.
Nam nói: "Trước tiên mình phải chuẩn bị nguyên vật liệu, dụng cụ để làm. Ví dụ tranh giấy cuốn, nguyên liệu gồm giấy, keo sữa, kéo, dao dọc giấy, nhíp, kìm mi ni để gắp… Khi sơ chế giấy sẽ cắt thành từng dải theo chiều dài khổ A4, chiều rộng khoảng 5mm. Thao tác với giấy chủ yếu là quấn và bóp giấy thành các hình ngôi sao, hình thoi… Công đoạn tiếp theo là bôi một lớp keo sữa mỏng để cố định hình dạng giấy quấn.
Trong đó, thước gồm nhiều ô tròn với các kích cỡ khác nhau đóng vai trò rất quan trọng dùng để định vị kích cỡ của từng cuộn giấy khi thả vào. Ngoài ra còn có những kỹ thuật uốn giấy, xoắn giấy… tạo hình nét vẽ, hoa văn hay hình chiếc lá, cầu vồng…".
Nam mở lớp cách đây hơn 2 năm, khởi đầu là mô hình câu lạc bộ handmade. Ban đầu câu lạc bộ sinh hoạt theo hình thức mỗi tuần, mỗi tháng có những buổi gặp gỡ để chia sẻ cách làm đồ thủ công. Sau này Nam điều hành hoạt động của câu lạc bộ chuyên nghiệp hơn, mỗi buổi gặp gỡ giao lưu theo chủ đề: Thú nhồi bông, làm thiệp…
Từ đó những thành viên sẽ chủ động về nguyên liệu, còn Nam chỉ đóng vai trò là người hướng dẫn, chia sẻ. Để chủ động hơn Nam đứng ra thu tiền để mua nguyên vật liệu cho mọi người được đầy đủ và đồng bộ. Sau này được sự động viên của các thành viên trong câu lạc bộ, Nam mạnh dạn tổ chức các lớp dạy học làm đồ thủ công, từ cơ bản đến phức tạp, lý thuyết đến thực hành… một cách chuyên môn hóa cùng những chủ đề hấp dẫn. Lớp học thường tổ chức vào cuối tuần từ 2 - 4 lớp nên ngày càng đông người, mỗi lớp duy trì từ 20 - 25 người.
Một góc chuẩn bị cho đồ chơi trung thu handmade của Phương Nam
Mặc dù công việc bận rộn nhưng khi đứng lớp, gặp những bạn có cùng sở thích và đam mê như mình, Nam luôn cảm thấy vui. Dần dần khi đã có tiếng trong nghề, Nam nhận dạy cho một số trung tâm tiếng Anh như Apollo hay dạy từ thiện cho một số lớp học khuyết tật…
Điều Nam cảm thấy ý nghĩa nhất là những hiệu quả từ việc mình làm, một số bạn đã tự tay làm được những món đồ rất đẹp, thậm chí còn mạnh dạn đem những sản phẩm của mình làm ra để kinh doanh kiếm thêm thu nhập. Một số sản phẩm hút khách như bùa ngủ ngon (lấy ý tưởng từ bộ phim Chạng vạng), nhẫn uốn, vòng tay… làm từ gỗ, hạt kim loại, dây inox, cước chun khiến nhiều bạn trẻ nhanh chóng bị thuyết phục, hào hứng tìm đến tham gia lớp học của Nam.
Tự tin cạnh tranh với hàng Trung Quốc
Những món đồ của Nam sáng tạo nên mặc dù chịu sự cạnh tranh của những mặt hàng Trung Quốc giá rẻ nhưng vẫn có chỗ đứng riêng. Nam nhận thấy thủ công của Việt Nam vẫn chỉ quanh quẩn ở những lĩnh vực truyền thống, thủ công làng nghề và không mang lại giá trị cao.
Trong khi đó Nam là đại diện cho lớp trẻ ấp ủ khát khao phát triển thủ công hiện đại. Những sản phẩm có xuất xứ từ Trung Quốc phần lớn là những món đồ sản xuất hàng loạt và có giá thành rẻ, tuy nhiên lại rất đơn điệu và thiếu cái "hồn" trong từng sản phẩm.
Từ đó, Nam tích cực phát huy tính sáng tạo để cho ra đời những "đứa con tinh thần" độc đáo chinh phục khách hàng. Nam kể, có lần một người tìm đến Nam đặt món quà cho đôi bạn thân chuẩn bị đám cưới. Qua tìm hiểu, Nam được biết cặp đôi này đã có quãng thời gian gắn bó với nhau khi cùng đi du học ở Áo.
Nam đã lắng nghe những kỷ niệm xoay quanh chuyện tình yêu đẹp để sáng tạo ra những món quà có ý nghĩa. Hay đơn giản đối với những món quà tặng cho bạn bè đi xa, Nam thường thiết kế những chiếc bùa ngủ ngon độc đáo, với ý nghĩa chúc cho người bạn đó khi sang nước ngoài còn nhiều lạ lẫm và lo lắng sẽ có được những giấc ngủ ngon lành. Nam tâm sự, sở dĩ những món đồ handmade mình làm luôn thu hút người khác bởi đằng sau nó là những câu chuyện nhỏ được lồng nghép rất ý nghĩa, tạo sự thú vị cho người nhận.
Bức tranh cây cảm xúc của Phương Nam.
Nhận thấy thị trường đồ thủ công của Việt Nam trên thực tế còn nghèo nàn cả về chất liệu lẫn ý tưởng, chủ yếu là những biểu tượng truyền thống như: Tranh Đông Hồ, chú Tễu và hầu hết đều không mang lại giá trị kinh tế cao cho những nghệ nhân.
Việc tích cực mở những lớp dạy làm đồ thủ công cho giới trẻ là một cách để Nam truyền những đam mê sáng tạo của mình đến bạn bè, đồng thời nâng cao nhận thức về giá trị của những món đồ thủ công hiện đại. Từ những điều nhỏ nhặt đó, nhiều học trò của Nam đã có những thành công đáng kể khi bước đầu chọn việc kinh doanh đồ handmade làm con đường khởi nghiệp cho riêng mình.
So với những món quà lưu niệm được sản xuất hàng loạt đang bày bán đầy rẫy trên thị trường thì quả thật những món đồ handmade Nam làm thường có giá thành cao gấp… vài chục lần. Vì thế để thuyết phục được thị trường không hề đơn giản.
Thời gian đầu, Nam tốn khá nhiều thời gian để giải đáp thắc mắc này cho học trò của mình trong những buổi đầu theo học. Tuy nhiên về sau những thắc mắc muôn thuở đó của mọi người sẽ được Nam giải đáp bằng thực tế. Cậu vui vẻ bật mí, sau khi hướng dẫn các bạn những lý thuyết cơ bản, Nam cho các bạn bắt tay thực hành ngay tại lớp. Cho đến khi sản phẩm hoàn thành, ai nấy đều hoan hỷ, nâng niu đứa con tinh thần của mình.
Khi Nam ngỏ ý mua lại các món đồ với giá tương đương ngoài thị trường thì hầu hết những thành viên của lớp học đều không đồng ý mức giá rẻ đó. Họ cho rằng sản phẩm đó là công sức, tâm huyết cũng như sáng tạo của mình, chắc chắn phải có giá cao hơn.
Bài học Nam mang đến cho những học sinh của mình không hẳn là phương pháp để làm nên món đồ như thế nào cho đẹp mà là nhận thức đúng đắn về những món đồ handmade: "Em muốn các bạn hiểu rằng đồ thủ công là thứ hàng lấy công làm lãi, nên thành phẩm còn chứa đựng nhiều chất xám, công sức, thời gian… của người làm…" - Nam vui vẻ cho biết.
Tuệ Linh
