Đội Rà phá bom chùm số 19 (MAT19) thuộc văn phòng dự án Nhóm cố vấn bom mìn MAG, tại huyện Hải Lăng, tỉnh Quảng Trị, được thành lập từ ngày 1/10/2018 với 14 thành viên, trong đó chỉ duy nhất một nam giới là lái xe.
Người có kinh nghiệm rà phá bom mìn lâu nhất của đội là 19 năm, người mới nhất có 1 năm. Khu rừng tràm phòng hộ, ở thôn Linh Chiểu, xã Triệu Sơn, huyện Triệu Phong là nơi đội làm việc từ đầu tháng 7 và dự kiến kéo dài đến hết năm nay.
Công việc hàng ngày của những người phụ nữ trong đội MAT19.
Nhiệm vụ của đội MAT19 là rà phá các vật liệu nổ còn sót lại sau chiến tranh bằng máy móc chuyên dụng để trả lại đất an toàn cho người dân canh tác. Là thành viên mới nhất của đội, nhưng Vân đã có kinh nghiệm hơn 1 năm trong công việc vô cùng nguy hiểm này.
Những người phụ nữ trong đội MAT19 làm việc trực tiếp dưới điều kiện thời tiết vô cùng khắc nghiệt tại mảnh đất Quảng Trị, không kể nắng nóng đến đỉnh điểm, hay mưa gió lạnh căm. Chưa kể, hàng ngày, các chị đều phải giáp mặt với “tử thần ẩn nấp dưới lòng đất” vô cùng nguy hiểm.
Công việc đối diện với nhiều khó khăn, nguy hiểm nhưng các chị đều yêu nghề và làm rất tốt nhiệm vụ của mình.
Công việc vừa nặng nhọc, vừa đòi hỏi nhiều kinh nghiệm, bởi chỉ một chút sơ xảy thôi, hậu quả sẽ vô cùng nặng nề. Nhưng từ khi thành lập đến nay, các chị đều đã làm rất tốt công việc của mình. Với chị Trương Thị Thu Vân (25 tuổi), trú xã Trung Hải, huyện Gio Linh, sau một năm làm việc, chị từng tìm thấy nhiều "thần chết giấu mặt" như bom bi Blu26, lựu đạn, bom chùm M35... Quả đạn to nhất Vân tìm thấy là đạn pháo 105mm. Đây đều là những vật liệu nổ nguy hiểm, có thể gây sát thương cho người dân khi làm nông nghiệp.
Việc rà phá bom mìn, nếu nhắc đến thì với nam giới, nhiều người vẫn lạnh sống lưng; nhưng với những người phụ nữ trong đội MAT19, họ đều thế hiện sự trân quý với công việc ấy.
Chị Lê Thị Bích Ngọc (41 tuổi), đội trưởng đội MAT19, cho biết, toàn đội đều là nữ, nên chị em trong đội đều phải đảm nhận tất cả các nhiệm vụ, từ vác cọc, dây bay, xô thước... cho đến rà phá, huỷ nổ bom mìn, vật liệu nổ. Bắt đầu ngày làm việc, nhân viên kỹ thuật đánh dấu các ô làm việc với kích thước 50x50m, rồi chia thành các luống rộng 1,5m bằng dây để rà tìm. Sử dụng thiết bị chuyên dụng, hai nhân viên đi từ đầu đến cuối mỗi luống để tìm kiếm rồi đánh dấu lại. Một nhân viên khác sử dụng thiết bị cầm tay để xác định chính xác hơn vị trí, cẩn thận đào tìm và báo đội trưởng, đội phó kiểm tra, phân loại nếu tìm thấy vật liệu nổ.
"Với các vật liệu nhạy nổ như bom bi, lựu đạn 40mm, đạn chùm... phải huỷ nổ tại chỗ. Với đạn mất kíp, bom lớn, đạn chưa sử dụng đưa về bãi nổ tập trung", chị Ngọc nói.
Việc huỷ nổ tại chỗ do đội trưởng và đội phó đảm nhận. Các vật liệu nổ sau khi phát hiện được đánh dấu, chất bao cát xung quanh chờ đến cuối giờ làm việc mới tiến hành huỷ nổ. Sau hơn một năm thành lập, đội MAT19 đã làm sạch hơn 640 nghìn m2 đất, phát hiện 316 vật liệu nổ các loại.
13/14 thành viên trong đội là nữ, nên các chị đảm nhận tất cả các công việc tại hiện trường.
Bà Trần Thị Thảo, cán bộ Tập huấn, giám sát đánh giá quản lý chất lượng dự án MAG đánh giá, sau thời gian hoạt động, đội nữ khẳng định năng suất, hiệu quả làm việc của mình không hề thua kém gì đội nam. Bà Thảo nói: "Ai cũng nghĩ nữ không làm được các công việc rà phá bom mìn, thực tế chứng minh ai cũng làm được thậm chí nữ cẩn thận, nhẹ nhàng hơn nam".
