Sự "chuyển mình" của ngành đường sắt "chậm" mà không "chắc" (Ảnh minh họa)
Luật Đường sắt ra đời đã tạo sự chuyển biến hết sức tích cực trong nhận thức của các đơn vị trong ngành cũng như tạo điều kiện thu hút các thành phần kinh tế khác tham gia đầu tư, xây dựng đường sắt. Nếu như mô hình xã hội hóa đường sắt được triển khai nhanh chóng và hiệu quả thì chất lượng phục vụ hành khách chắc chắn sẽ được cải thiện rõ rệt hơn khi có tư nhân tham gia, nâng cao sự cạnh tranh cần thiết.
Từ năm 2006 đến nay đã có gần 20 đơn vị đầu tư kinh phí để nâng cấp cải tạo các toa xe từ không có điều hòa thành có điều hòa không khí. Hiện trên các tuyến Hà Nội - Lào Cai, Hà Nội - Hải Phòng... có 63 toa xe được thuê mua theo hình thức trọn gói.
Trong đó một số đơn vị đầu tư kinh phí lớn để nâng cấp, cải tạo các toa xe và thuê trọn gói với hành trình 7 năm, như Công ty Cổ phần Liên Việt đầu tư kinh phí trên 20 tỷ đồng nâng cấp, cải tạo 14 toa xe khai thác trên tuyến Hà Nội - Lào Cai và Hà Nội - Đà Nẵng; Công ty Khách sạn Victoria đầu tư kinh phí trên 10 tỷ đồng nâng cấp, cải tạo 5 toa xe; Công ty Cổ phần DVDLĐS Hà Nội đầu tư kinh phí trên 4 tỷ đồng nâng cấp, cải tạo 4 toa xe...
Vấn đề của TCTĐS VN hiện nay là cần tách bạch quyền của doanh nghiệp được giao quản lý khai thác kết cấu hạ tầng với quyền kinh doanh vận tải. Tức là doanh nghiệp được giao quản lý hạ tầng đường sắt chỉ nên tập trung vào quản lý việc đấu thầu, khai thác, cho thuê chứ không trực tiếp kinh doanh hoặc không nên liên kết, góp vốn với doanh nghiệp khác để kinh doanh vận tải đường sắt trên kết cấu hạ tầng đường sắt mà mình được giao quản lý. Điều này khiến công cuộc xã hội hóa đường sắt chưa thực sự được thực hiện nhất quán, dứt điểm.
Vì vậy, dù công cuộc xã hội hóa đường sắt đã được "rục rịch" triển khai nhưng người dân vẫn phải chịu thiệt nhiều nhất bở
