Vụ "ly hôn nghìn tỷ", có vi phạm tố tụng?

Vụ ly hôn giữa ông Bùi Văn Minh và bà Nguyễn Thanh Thủy (con gái của Chủ tịch Tập đoàn Bảo Sơn, đồng thời cũng là Phó chủ tịch Tập đoàn) và việc tranh chấp phân chia khối tài sản khổng lồ hàng nghìn tỷ đang là câu chuyện gây chú ý của dư luận.

Nguoiduatin.vn đã có cuộc phỏng vấn đối với luật sư Trịnh Anh Dũng - Trưởng văn phòng luật sư Trịnh (Đoàn luật sư Hà Nội) xung quanh câu chuyện pháp lý này.

Thế nào là tài sản chung?

Theo LS. Dũng, chế định về tài sản chung vợ chồng đã có nhiều thay đổi căn bản qua các thời kỳ. Cụ thể, theo quy định tại điều 15 Luật hôn nhân gia đình (HNGĐ) năm 1959: Vợ và chồng đều có quyền sở hữu, hưởng thụ và sử dụng ngang nhau đối với tài sản có trước và sau khi cưới. Theo quy định nêu trên, toàn bộ các tài sản, quyền về tài sản có trước và sau hôn nhân đều được coi là tài sản chung vợ chồng.

Tuy nhiên, theo Luật HNGĐ năm 2000 đã có sự thay đổi cơ bản, đó là chỉ những tài sản, quyền về tài sản có trong thời kỳ hôn nhân mới được coi là tài sản chung vợ chồng, nếu không có thỏa thuận khác. Cụ thể, Điều 27 Luật HNGĐ năm 2000 quy định: Tài sản chung của vợ chồng gồm tài sản do vợ, chồng tạo ra, thu nhập do lao động, hoạt động sản xuất, kinh doanh và những thu nhập hợp pháp khác của vợ chồng trong thời kỳ hôn nhân; tài sản mà vợ chồng được thừa kế chung hoặc được tặng cho chung và những tài sản khác mà vợ chồng thỏa thuận là tài sản chung. Trong trường hợp không có chứng cứ chứng minh tài sản mà vợ, chồng đang có tranh chấp là tài sản riêng của mỗi bên thì tài sản đó là tài sản chung.

Tòa sơ thẩm có vi phạm tố tụng?

Theo quy định nêu trên, nếu anh Bùi Văn Minh có đủ chứng cứ chứng minh vợ chồng anh Minh và/hoặc chị Nguyễn Thanh Thủy (vợ anh Minh) có được tài sản trong thời kỳ hôn nhân, đồng thời chị Thủy không có chứng cứ chứng minh tài sản mà vợ, chồng đang có tranh chấp là tài sản riêng của mỗi bên thì phải coi tài sản đó là tài sản chung.

Được biết, trước khi xảy ra phiên tòa, ngày 19/4/2011, ông Minh đã nộp đơn bổ sung yêu cầu chia tài sản chung, công nợ chung và các tài liệu chứng cứ kèm theo.

Theo Điểm c, khoản 1, điều 60 Bộ luật tố tụng dân sự năm 2004 quy định: Bị đơn có quyền đưa ra yêu cầu phản tố đối với nguyên đơn nếu có liên quan đến yêu cầu của nguyên đơn hoặc đề nghị đối trừ với nghĩa vụ mà nguyên đơn yêu cầu.

Đối chiếu với quy định nêu trên, trước khi Tòa án đưa vụ án ra xét xử sơ thẩm, nếu anh Minh đã có đơn yêu cầu tòa án giải quyết vấn đề tài sản kèm theo những chứng cứ chứng minh cho yêu cầu của mình thì Tòa án phải thụ lý và giải quyết yêu cầu của anh Minh. Bởi lẽ, yêu cầu chia tài sản của anh Minh có liên quan trực tiếp đến yêu cầu khởi kiện xin ly hôn của chị Thủy.

Nếu không có tình tiết nào khác, việc tòa án không thụ lý, giải quyết yêu cầu về tài sản của anh Minh mà giành quyền khởi kiện trong một vụ kiện khác trong trường hợp này là vi phạm nghiêm trọng tố tụng. Trên cơ sở nội dung kháng cáo của anh Minh, Tòa án cấp phúc thẩm có quyền quyết định hủy phần quyết định về tài sản của Bản án sơ thẩm, giao về cho TAND quận Hoàn Kiếm thụ lý, xét xử sơ thẩm theo thủ tục chung.

Tranh chấp không ảnh hưởng đến khách hàng

Liên quan đến một số băn khoăn của một số cá nhân đã và đang mua đất Dự án Thiên Đường Bảo Sơn, nếu tranh chấp giữa vợ chồng anh Minh, chị Thủy chỉ liên quan đến tài sản là số cổ phần đứng tên chị Thủy tại một số công ty, trong đó có công ty là chủ đầu tư Dự án Thiên Đường Bảo Sơn, thì tranh chấp này không hề ảnh hưởng đến hoạt động bình thường của chủ đầu tư và quyền lợi của các khách hàng. Bởi lẽ, đây chỉ là tranh chấp giữa hai cá nhân liên quan đến quyền sở hữu cổ phần của một doanh nghiệp, không tác động đến quan hệ giữa doanh nghiệp đó và các đối tác, khách hàng.

Quyết Lam

Câu chuyện ly hôn của hai vợ chồng đại gia:

Ông Minh và bà Thủy kết hôn với nhau năm 2004 và có hai con chung. Cuối năm 2010, bà Thủy đã gửi đơn lên Tòa án Nhân dân quận Hoàn Kiếm, thành phố Hà Nội yêu cầu khởi kiện xin ly hôn.

Ngày 21/4/2011, Tòa án nhân dân quận Hoàn Kiếm - Hà Nội đã xét xử sơ thẩm và quyết định bà Nguyễn Thanh Thủy được ly hôn với ông Bùi Đức Minh. Con chung giữa hai người được giao cho vợ - là bà Thủy - nuôi dưỡng.

Tuy nhiên, tại quyết định này, về tài sản chung, nhà đất ở, công nợ chung không được quyết định phân chia tại phiên tòa mà quyết định dành quyền khởi kiện vụ án tranh chấp quyền sở hữu tài sản chung, công nợ chung cho ông Bùi Đức Minh trong một vụ án khác nếu có chứng cứ chứng minh và có yêu cầu.

Trước đó, trong quá trình xét xử, phía nguyên đơn là bà Nguyễn Thanh Thủy chỉ yêu cầu ly hôn và nuôi con sau khi ly hôn. Về tài sản chung, công nợ chung của vợ chồng không có nên không yêu cầu tòa án giải quyết. Về phía bị đơn là ông Minh, trong quá trình giải quyết vụ án cũng đã cho rằng vợ chồng không có tài sản, công nợ chung và không yêu cầu giải quyết.

Trước khi xảy ra phiên tòa, ngày 19/4/2011, ông Minh đã bất ngờ nộp đơn bổ sung yêu cầu chia tài sản chung, công nợ chung và các tài liệu chứng cứ kèm theo. Tuy nhiên, đề xuất này đã không được tòa sơ thẩm chấp nhận vì nộp yêu cầu muộn và việc thay đổi bổ sung vượt quá phạm vi yêu cầu của bị đơn trước đó. Vì thế đã dành quyền khởi kiện tranh chấp tài sản qua một vụ khác.

Trong đơn, ông Minh yêu cầu giải quyết phân chia tài sản chung vợ chồng đối với số cổ phần tăng thêm đứng tên Nguyễn Thanh Thủy tại Công ty cổ phần tập đoàn Bảo Sơn (khoảng 10%) và 7 công ty khác thuộc tập đoàn Bảo Sơn. Trong đó tài sản lớn nhất là toàn bộ quyền sử dụng đất tại dự án Khu du lịch sinh thái cao cấp An Khánh - Hoài Đức, đứng tên Nguyễn Thanh Thủy - Tổng giám đốc công ty TNHH giải trí Thiên đường Bảo Sơn làm chủ đầu tư rộng 34 ha.