Việt Nam đứng trước nguy cơ bùng nổ dân số lần hai

Tổng cục DS-KHHG khẳng định, nguy cơ Việt Nam đang đứng trước làn sóng bùng nổ dân số lần thứ 2 là hoàn toàn hiện hữu do số phụ nữ trong độ tuổi sinh đẻ 14-49 tuổi tăng nhanh. Đến thời điểm này, trên cả nước, cứ 2 phụ nữ bước vào độ tuổi sinh đẻ mới có 1 người ra khỏi độ tuổi này. Hơn nữa, tình trạng săn con trai “tuổi vàng” cũng là một trong những nguyên nhân chính khoét sâu vào căn nguyên của việc mất cân bằng giới tính ở nước ta hiện nay.

Việt Nam đang đứng trước nguy cơ bùng nổ dân số lần hai

Những hệ lụy đáng sợ

Theo nhiều chuyên gia dân số học, những ảnh hưởng, tác động từ quan niệm “nhất nam viết hữu, thập nữ viết vô” vẫn hằn sâu vào tư tưởng của người dân nước ta và vô tình trở thành một trong nhiều nguyên nhân đẩy vọt số lượng nam sơ sinh so với nữ sơ sinh trong nước. Theo đó, nhiều gia đình vẫn mang nặng tâm lý, quan niệm có con trai để có người thờ tự, nối dõi tông đường. Xa hơn, nhiều bậc phụ huynh còn toan tính việc có con trai để thừa kế tài sản, là người chống lưng, cột dựa theo kiểu “trẻ cậy cha, già cậy con” khi xế chiều.

Thế nhưng, phía sau những quan niệm tưởng chừng giản đơn và rất đỗi thường tình, hữu lý trên là cả một mối lo ngại lớn đối với xã hội. Theo đó, một trong những dự báo dễ nhận thấy nhất là sẽ có khoảng ba triệu đàn ông Việt Nam không thể lấy vợ sau 20 năm nữa, khi mà cán cân giới tính ngiêng hẳn về phía trẻ sơ sinh nam. Không chỉ thế, số lượng trẻ nam quá cao so với nữ cũng khiến công tác giáo dục tại nhà trường trở nên khó khăn hơn. Ghi nhận vấn đề trên, nhiều giáo viên trong các trường mầm non lớp ở lứa 2-3 tuổi trong địa bàn TP.HCM nhận định: Khác với trước đây, số lượng các bé nam nữ có sự đồng đều, hiện nay, số cháu trai gần như gấp đôi gái. Do đó, các cô giáo luôn phải vất vả hơn vì các cháu trai nghịch ngợm, hiếu động hơn. Mặt khác, nề nếp giờ ăn, giờ ngủ, giờ học cũng phần nào kém hơn so với trước đây khi số lượng trẻ có sự đồng đều giữa hai giới. TS.Huỳnh Văn Khôi, Viện Xã hội học Miền Nam, cho hay: “Xét trên góc độ xã hội, một trong những nguy cơ tiềm ẩn được cho là hệ quả của tình trạng mất cân bằng giới tính được các nhà xã hội học phân tích là tình trạng trên không chỉ khiến nhiều người đàn ông không thể lấy được vợ mà còn thúc đẩy sự bùng nổ của nạn buôn bán phụ nữ, trẻ em gái, lạm dục lao động nữ giới…”.

Lệch cán cân giới tính, vì đâu nên nỗi ?

Tìm nguyên do cho tình trạng đáng báo động trên, các cơ quan chức năng cũng ghi nhận nhiều nguyên nhân khác nhau. Như trên đã nói, một trong những lý giải được nhiều người đồng tình là việc người dân nước ta còn mang nặng tư tưởng sính con trai hơn so với con gái. Đồng tình với nhận định trên, Tiến sĩ Khuất Thu Hồng (Viện Nghiên cứu Phát triển xã hội) cũng khẳng định: “Nguyên nhân căn bản dẫn đến tình trạng mất cân bằng giới tính sau khi sinh bắt nguồn từ tâm lý còn nặng nề muốn có con trai để nối dõi tông đường và thờ cúng sau này của người Việt Nam”.

Theo Tiến sĩ Khuất Thu Hồng, thực tế cho thấy, tại các vùng nông thôn, khu vực chậm, kém phát triển, lao động chân tay là chính, tình trạng các gia đình muốn sinh con trai để có được lao động chính cũng góp phần vào việc đẩy lệch cán cân giới tính. Ngược lại, nhiều cuộc khảo sát đã cho thấy, các gia đình khá giả ở nông thôn cũng ráo riết sinh con, cầu cháu bởi những ảnh hưởng của quan niệm "đông con nhiều cháu cho vui cửa vui nhà”. Điều đó càng nhanh đẩy nhanh tình trạng sinh con thứ ba và mất cân bằng giới khi sinh thêm trầm trọng.

Dù biết, vấn đề trên không còn mới và đã được các cấp, ngành ra sức tuyên truyền, thế nhưng tình trạng càng trở nên nóng hơn và rất khó giải quyết.

Thạc sỹ Lê Thị Thu Trang, giảng viên xã hội học Trường ĐHQG TP.HCM, cho biết: “Nguyên nhân khác là do hiện nay là hệ quả của việc xác định rõ giới tính khi mang thai. Qua quá trình siêu âm, các cặp vợ chồng có thể nhận biết đứa con sắp chào đời của mình. Việc đó cũng đồng nghĩa với việc có thể lựa chọn giới tính thai nhi”

L.N