Theo phong tục truyền thống của người Việt, cúng Giao thừa (lễ trừ tịch) là nghi lễ rất quan trọng với ý nghĩa bỏ đi những điều khó khăn, đen đủi từ năm cũ và đón những điều mới mẻ, tốt đẹp trong năm mới.
Lễ cúng giao thừa bao gồm hai lễ là lễ cúng gia tiên (trong nhà) và thần linh (ngoài trời). Vì vậy việc chuẩn bị lễ vật cúng dâng cũng sẽ có sự khác nhau.
Với mâm lễ cúng Giao thừa ngoài trời, lễ vật cần chuẩn bị thường gồm: Mâm ngũ quả; Nhang (nên là 3 cây nhang to); Hoa; Đèn/nến; Trầu cau; Muối gạo; Trà rượu; Quần áo mũ nón thần linh; Thủ lợn luộc; Gà trống luộc; Xôi; Bánh chưng. Tùy theo điều kiện, hoàn cảnh của mỗi gia đình hay phong tục truyền thống của từng địa phương, các phẩm vật có thể có sự khác biệt.
Trong lễ cúng trừ tịch, bài cúng Giao thừa cũng là một phần không thể thiếu. Dưới đây là 2 bài văn khấn cúng Giao thừa ngoài trời độc giả có thể tham khảo.
Bài văn khấn cúng Giao thừa ngoài trời do TS Lê Xuân Phương (chuyên gia phong thuỷ) sưu tầm:
Nam mô A Di Đà Phật!
Nam mô A Di Đà Phật!
Nam mô A Di Đà Phật!
Kính lạy :
- Đức Đương lai hạ sinh Di Lặc Tôn Phật
- Hoàng Thiên, Hậu Thổ, chư vị Tôn Thần.
- Ngài Cựu Niên Sở Vương hành khiển, Biểu Tào phán quan.
- Tân niên Ngô Vương hành khiển; Hứa Tào phán quan năm………
- Bản xứ Thổ địa phúc đức chính thần, Ngũ phương long mạch điền chủ tiếp dẫn tài thần
Nay là phút giao thừa giữa năm Nhâm Dần và năm Quý Mão
Chúng con là................., Tuổi:...........
Ngụ tại .................................................
Phút thiêng giao thừa vừa tới, năm cũ qua đi, đón mừng năm mới, tam dương khai thái, vạn tượng canh tân. Nay Ngài Thái Tuế tôn thần trên vâng lệnh Thượng Đế giám sát vạn dân, dưới bảo hộ sinh linh tảo trừ yêu nghiệt. Quan cũ về triều đế khuyết, lưu phúc lưu ân. Quan mới xuống thay, thể đức hiếu sinh, ban tài tiếp lộc. Nhân buổi tân xuân, tín chủ chúng con thành tâm sửa biện hương hoa phẩm vật, nghi lễ cung trần, dâng lên trước án. Cúng dâng Phật Thánh, dâng hiến Tôn Thần, đốt nén tâm hương, dốc lòng bái thỉnh.
Chúng con kính mời: Ngài Cựu niên Đương cai, Ngài Tân niên Đương cai Thái Tuế Chí đức Tôn thần, Ngài Bản cảnh Thành Hoàng, Chư vị Đại Vương, Ngài Bản xứ Thần Linh Thổ Địa, Phúc Đức Chính Thần, các Ngài Ngũ phương, Ngũ thổ, Long mạch Tài Thần, Bản gia Táo Quân và chư vị Thần Linh cai quản ở trong xứ này. Cúi xin giáng lâm trước án thụ hưởng lễ vật.
Nguyện cho chúng con: Minh niên khang thái, trú dạ cát tường. Độ cho chúng con mọi duyên thuận lợi, công việc hanh thông. Người người được chữ bình an, tháng ngày được hưởng phần lợi lộc. Âm phù - Dương trợ, sở nguyện tòng tâm. Bốn mùa không hạn ách nào xâm, tám tiết có điềm lành tiếp ứng.
Dãi tấm lòng thành, cúi xin chứng giám.
Nam mô Bồ tát Ma ha tát đại chứng minh.
(Lạy 3 lạy)
Bài văn khấn cúng Giao thừa ngoài trời trong sách Văn khấn Nôm:
Nam mô A Di Đà Phật! (3 lần)
Con lạy chín phương Trời, mười phương Chư Phật, Chư Phật mười phương
Con kính lạy Đức Đương lai hạ sinh Di Lặc Tôn Phật.
Con kính lạy Hoàng Thiên, Hậu Thổ, chư vị Tôn thần
Con kính lạy ngài Cựu niên Đương cai Hành khiển
Con kính lạy ngài đương niên Thiên quan: Cự Tào Phán quan
Con kính lạy các ngài Ngũ phương, Ngũ thổ, Long mạch, Táo quân,chư vị Tôn thần.
Nay là phút Giao thừa năm Quý Mão
Chúng con là ...............................
Ngụ tại ........................
Nhân phút thiêng liêng giao thừa vừa tới năm cũ qua đi, đón mừng năm mới, tam dương khai thái, vạn tượng canh tân. Nay ngài Thái Tuế tôn thần trên vâng lệnh Thượng đế giám sát vạn dân, dưới bảo hộ sinh linh tảo trừ yêu nghiệt. Quan cũ về triều cửa khuyết, lưu phúc lưu ân. Quan mới xuống thay, thể đức hiếu sinh, ban tài tiếp lộc.
Nhân buổi tân xuân, tín chủ chúng con thành tâm, sửa biện hương hoa phẩm vật nghi lễ cung trần, dâng lên trước án. Cúng dâng Phật Thánh, dâng hiến Tôn thần, đốt nén tâm hương dốc lòng bái thỉnh.
Chúng con kính mời các ngài giá lâm trước án, thụ hưởng lễ vật.
Phù hộ độ trì cho tín chủ chúng con được minh niên khang thái, vạn Sự cát tường. Bốn mùa tám tiết được chữ bình an, gia đạo hưng long thịnh vượng, bách sự hanh thông , ngày ngày được hưởng ơn Trời, Phật, chư vị Tôn thần.
Cúi xin chín phương Trời mười phương chư Phật cùng Chư vị tôn thần chứng giám, phù hộ độ trì.
Nam mô A Di Đà Phật! (3 lần)
Minh Hoa (t/h)
