Khi diễn biến chiến trường ngày càng khó khăn cho Ukraine và số phận gói viện trợ quân sự bổ sung của Mỹ dành cho Kiev vẫn treo lơ lửng, cũng là khi liên minh quân sự xuyên Đại Tây Dương vừa tổ chức kỷ niệm 75 năm thành lập.
Cánh cửa tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO) vẫn chưa mở cho Ukraine bước vào. Nhưng vẫn thường xuyên xuất hiện những lập luận ủng hộ kịch bản này từ các chuyên gia có ảnh hưởng như cựu lãnh đạo NATO Anders Fogh Rasmussen và cựu Đại sứ Mỹ tại NATO Ivo Daalder.
Họ cho rằng sớm muộn gì Ukraine cũng sẽ gia nhập NATO. Điều này vừa là một cách để thuyết phục Nga rằng chiến dịch quân sự của họ không thể loại Ukraine ra khỏi liên minh, vừa là cách cần thiết để cung cấp an ninh đầy đủ cho Ukraine một khi chiến sự kết thúc.
Song song với đó, những lời cảnh báo chống lại kịch bản này cũng được đưa ra. Mới đây, một nhà lập pháp Pháp nhận định rằng việc Ukraine gia nhập NATO sẽ khiến các nước châu Âu bị hủy hoại, và diễn biến như vậy sẽ khiến cuộc xung đột Nga-Ukraine kéo dài khoảng nửa thế kỷ.
“Cấp quyền thành viên NATO cho Ukraine có nghĩa là kéo dài cuộc xung đột trong nửa thế kỷ và hủy hoại lục địa châu Âu”, ông Nicolas Dupont-Aignan, thành viên Hạ viện Pháp và lãnh đạo chính đảng Debout la France (Nước Pháp vươn lên), cho biết.
“Nó cũng sẽ dẫn đến sự phụ thuộc kinh tế vào Mỹ”, ông Dupont-Aignan nói với đài phát thanh France Info hôm 5/4. “Chúng ta đang chi tiền cho vũ khí do Mỹ sản xuất. Trên thực tế, vấn đề không phải là hỗ trợ Ukraine mà là thúc đẩy ngành công nghiệp quốc phòng Mỹ”.
Nhà lập pháp Pháp chỉ ra rằng Nga và Ukraine đã tổ chức các cuộc đàm phán ở Istanbul vào mùa xuân năm 2022, “các cuộc đàm phán này đã bị tạm dừng dưới áp lực của Mỹ và Anh”.
Ông Dupont-Aignan cũng cho rằng đã đến lúc tiến tới hòa bình, nếu không, châu Âu sẽ bị hủy hoại bởi các vấn đề kinh tế và xã hội.
Tổng thư ký NATO Jens Stoltenberg chỉ cho Ngoại trưởng Ukraine Dmytro Kuleba vị trí ghế ngồi trước khi bắt đầu cuộc họp Hội đồng NATO-Ukraine, theo sau cuộc họp của các Ngoại trưởng NATO ở Brussels, ngày 4/4/2024. Ảnh: Getty Images
Còn ông Stephen M. Walt, giáo sư về quan hệ quốc tế tại Đại học Harvard, cho rằng Ukraine không nên gia nhập NATO là vì lợi ích của chính quốc gia Đông Âu này.
Trong một bài viết trên tờ Foreign Policy hồi đầu tháng 3, ông Walt đã chỉ ra 5 lý do NATO không nên tiếp nhận Ukraine, vì lợi ích của chính Ukraine. Một trong những lý do vị giáo sư Mỹ nêu ra là tư cách thành viên NATO sẽ chỉ kéo dài chiến sự.
“Nếu đúng rằng Moscow động binh phần lớn là để ngăn cản Kiev gia nhập NATO, thì việc đưa Ukraine vào NATO bây giờ sẽ chỉ kéo dài cuộc chiến mà đất nước này hiện đang thua”, ông Walt viết. “Nếu đó là lý do tại sao Tổng thống Nga Vladimir Putin phát động chiến dịch quân sự đặc biệt của mình, thì ông ấy sẽ không thể kết thúc nó nếu các lực lượng của ông ấy đang hoạt động tốt và việc Ukraine gia nhập NATO vẫn đang được cân nhắc”.
“Kết quả là Ukraine sẽ phải gánh chịu nhiều thiệt hại hơn nữa, có thể hình dung được rằng tương lai lâu dài của chính nước này sẽ gặp rủi ro. Ukraine là một trong những quốc gia có dân số suy giảm nhanh nhất ở châu Âu trước khi xung đột bắt đầu, và những ảnh hưởng của cuộc chiến (người tị nạn chạy trốn, khả năng sinh sản giảm, tỉ lệ tử vong trên chiến trường…) sẽ khiến vấn đề này trở nên tồi tệ hơn.
Minh Đức (Theo TASS, Foreign Policy)
