Tờ International Business Times ngày 25/12 đưa tin, giới chức quân sự Mỹ cho rằng Trung Quốc có thể đang chuẩn bị triển khai tên lửa đất đối không CSA-6b và HQ-9 từ Hải Nam tới các đảo nhân tạo chiếm giữ trái phép trên Biển Đông trong những tháng tới.
Đảo Phú Lâm mà Trung Quốc chiếm đóng trái phép của Việt Nam. (Nguồn: wikimapia.org)
Trước đó hôm 24/12, trong cuộc phỏng vấn với Fox News (Mỹ), hai quan chức Mỹ cho hay, các tên lửa mà hình ảnh vệ tinh tình báo Mỹ chụp được ở Hải Nam chỉ được triển khai “tạm thời” tại đây và chính quyền Bắc Kinh có thể bắt đầu di chuyển những tên lửa này vào đầu năm 2017. “Dường như Bắc Kinh đang thể hiện mong muốn bảo vệ 3 đường băng trên 3 đảo nhân tạo mà Trung Quốc đang chiếm đóng trái phép ở Biển Đông”, hai quan chức nhấn mạnh.
Cũng theo trang này, hai hệ thống tên lửa được nhìn thấy trên đảo Hải Nam được cho là loại CSA-6b và HQ-9. Hệ thống tên lửa phòng không tầm gần CSA-6b có tầm bắn xa 10 dặm (16 km), trong khi hệ thống tên lửa phòng không HQ-9 có tầm bắn xa lên tới 125 dặm (200 km), là phiên bản được chế tạo lại dựa trên hệ thống phòng thủ tên lửa S-300 của Nga.
Bình luận về hành động này, tướng về hưu David Deptula, cựu Giám đốc cơ quan tình báo thuộc Không quân Mỹ chỉ rõ: “Thêm một ví dụ nữa cho thấy sự gây hấn, táo tợn của Trung Quốc trong chính sách (ở Biển Đông) mà chúng ta từng chứng kiến trong 8 năm qua”.
Cũng trong tháng này, vệ tinh tình báo Mỹ phát hiện ra hệ thống tên lửa phòng không SA-21 được Trung Quốc kéo đến căn cứ không quân Yết Dương ở Quảng Đông, nơi các lô vũ khí Trung Quốc thường dừng chân tạm thời trước khi kéo ra Biển Đông. SA-21 là hệ thống phòng thủ tên lửa dựa trên S-400 của Nga, có uy lực mạnh hơn nhiều so với HQ-9.
Tuần trước, chương trình Sáng kiến minh bạch hàng hải châu Á (AMTI) thuộc trung tâm Nghiên cứu Chiến lược và Quốc tế CSIS (Mỹ) công bố một số hình ảnh vệ tinh cho thấy Trung Quốc đã lắp đặt súng phòng không trên 7 đảo nhân tạo, nhưng chưa thấy tên lửa.
Đây sẽ là việc triển khai vũ khí mới nhất của Trung Quốc ra Biển Đông sau vụ Bắc Kinh trả lại tàu lặn không người lái UUV cho Washington. UUV của Mỹ đang hoạt động trong vùng biển quốc tế ở Biển Đông để thu thập dữ liệu hải dương học thì bị hải quân Trung Quốc thu giữ. Bộ Quốc phòng Mỹ đã lên án vụ việc này.
Trong một diễn biến liên quan, phát biểu tại viện Nghiên cứu Chính sách Quốc tế Lowy (Australia), Đô đốc Harry Harris, Tư lệnh Hạm đội Thái Bình Dương của Mỹ tiếp tục đưa ra tuyên bố cứng rắn về phản ứng của Mỹ với các hoạt động phi pháp của Trung Quốc tại biển Đông.
Ông Harris khẳng định, Washington sẽ đối đầu với Trung Quốc ở mọi nơi nếu Trung Quốc tiếp tục có những hành động vi phạm quyền tự do hàng hải tại Biển Đông. “Chúng tôi sẽ không để những khu vực chung ở Biển Đông bị ngăn chặn một cách đơn phương dù có bao nhiêu căn cứ được xây dựng trên các đảo nhân tạo”, ông Harris nhấn mạnh. Bên cạnh đó, Đô đốc cũng kêu gọi các nước nên tham gia tập trận chung đảm bảo tự do hàng hải tại khu vực nhằm ngăn chặn các toan tính của Trung Quốc.
Hồi tháng 2, Bắc Kinh đã triển khai phi pháp tên lửa đất đối không lần đầu tiên trên đảo Phú Lâm, đảo lớn nhất thuộc quần đảo Hoàng Sa ở Biển Đông mà nước này chiếm đóng trái phép của Việt Nam. Trung Quốc cũng có tham vọng triển khai vũ khí trên 7 đảo nhân tạo mà Bắc Kinh xây dựng phi pháp tại quần đảo Trường Sa của Việt Nam.
Những năm gầy đây, Trung Quốc liên tiếp có các hành động ngang ngược, xâm phạm nghiêm trọng chủ quyền của Việt Nam đối với quần đảo Hoàng Sa, Trường Sa. Những hành động này đã đe dọa hòa bình, ổn định trong khu vực cũng như vi phạm quyền tự do hàng hải và hàng không ở Biển Đông.
Việt Nam đã nhiều lần khẳng định chủ quyền không thể tranh cãi đối với hai quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa, đồng thời mạnh mẽ phản đối các hoạt động của Trung Quốc vi phạm chủ quyền của Việt Nam ở quần đảo Hoàng Sa.
Phương Anh
