Ngày 24/9, cơ quan An ninh điều tra Bộ Công an phối hợp với Công an tỉnh Lào Cai đã thực hiện quyết định khởi tố vụ án, khởi tố bị can và lệnh khám xét khẩn cấp với Nguyễn Thị Vân, SN 1981; Vũ Kim Oanh, SN 1984 và Doãn Thị Hồng Hạnh, SN 1984, đều là chuyên viên Phòng Quản lý du lịch, Sở Văn hóa Thể thao và Du lịch (VHTT&DL) Lào Cai để điều tra làm rõ về tội Giả mạo trong công tác.
Trước đó, từ tháng 2/2017, khi “nở rộ” và hình thành các tour du lịch 0 đồng Cục An ninh kinh tế có thông tin về tình trạng sử dụng bằng cấp, nghi là giả để xin cấp thẻ hướng dẫn viên (HDV) nên đã xác lập chuyên án đấu tranh.
Ban đầu, các trinh sát của Phòng 3 phải đối mặt với rất nhiều khó khăn, trước hết là việc thu thập thông tin của hơn 200 trường hợp đã được cấp thẻ HDV du lịch quốc tế. Theo quy định, các thẻ HDV du lịch quốc tế do Tổng cục Du lịch in và cấp thẻ, trên cơ sở đề nghị của các Sở VHTT&DL. Như vậy là tại Tổng cục Du lịch chỉ có tên và địa chỉ của các đối tượng theo danh sách chuyển về, còn cụ thể họ làm gì, ở đâu thì không rõ… Để làm rõ, các trinh sát Phòng 3 đã tỏa đi các địa bàn; áp dụng các biện pháp nghiệp vụ để thu thập thông tin về các trường hợp được cấp thẻ HDV.
Các HDV đều làm việc cho các công ty du lịch lớn trên địa bàn các tỉnh; hợp đồng làm HDV không ký kết chặt chẽ, trong khi do tính chất công việc của họ lại phải thường xuyên di chuyển nên việc thu thập tài liệu gặp không ít khó khăn.
Quá trình trinh sát, Cục An ninh kinh tế (ANKT) đã phát hiện nhiều đường dây hoạt động tại nhiều tỉnh, thành phố trên cả nước; có sự tiếp tay của một số cán bộ thuộc Sở VHTT&DL các địa phương, tập trung nhiều nhất ở địa bàn Lào Cai và tỉnh Quảng Ninh. Từ đó, Ban chuyên án đã quyết định tập trung vào đường dây do Nguyễn Thị Vân, Vũ Kim Oanh và Doãn Thị Hồng Hạnh điều hành. 3 đối tượng được giao trách nhiệm quản lý hồ sơ HDV, đề xuất việc cấp thẻ HDV móc nối với đối tượng ngoài xã hội để sử dụng giấy tờ nghi giả, nộp hồ sơ xin cấp thẻ HDV với số lượng lớn.
Theo đó, lợi dụng chức vụ quyền hạn, nhiệm vụ được giao này, số cán bộ của Sở VHTT&DL tỉnh Lào Cai nói trên đã trực tiếp hoặc qua trung gian nhận hồ sơ, làm giả các văn bằng, chứng chỉ để hoàn thiện hồ sơ. Sau đó tiến hành thẩm định và cấp thẻ HDV du lịch quốc tế không đủ điều kiện với giá từ 10 - 70 triệu đồng, tùy từng trường hợp và từng thời điểm.
Cục ANKT đã làm việc và thu giữ hàng trăm hồ sơ hướng dẫn viên được cấp thẻ tại 7 Sở VHTT&DL gồm Lào Cai, Yên Bái, Bắc Giang, Hà Giang, Vĩnh Phúc, Lào Cai, Điện Biên để phục vụ công tác điều tra. Kết quả điều tra xác định, lãnh đạo và chuyên viên Sở VHTT&DL Lào Cai đã tiếp nhận hồ sơ, thẩm định, cấp thẻ trái quy định pháp luật cho hàng trăm trường hợp hồ sơ HDV du lịch không đủ điều kiện từ năm 2014 đến năm 2017, thu lời bất chính hàng tỷ đồng. Đồng thời, các chuyên viên vi phạm của Sở VHTT&DL Lào Cai còn móc nối với các chuyên viên của Sở VHTT&DL của 6 tỉnh còn lại để thẩm định, cấp thẻ HDV du lịch quốc tế…
Căn cứ vào các tài liệu thu thập được, cơ quan chức năng nhận định, đối tượng sẽ làm giả hai loại giấy tờ gồm bằng tốt nghiệp và chứng chỉ ngoại ngữ. Vì thế, quá trình phá án phải thu giữ được tang vật liên quan đến hành vi làm giả con dấu, tài liệu của cơ quan tổ chức; đồng thời phải thu thập được tài liệu, chứng cứ, chứng minh việc làm giả và việc thu lợi bất chính. Đây là việc không dễ dàng vì hành vi phạm tội của các đối tượng diễn ra trong một thời gian dài. Trong khi ở mỗi thời điểm, đối tượng thu tiền với giá trị khác nhau…
Từ các căn cứ thu thập được, cơ quan An ninh điều tra Bộ Công an đã tiến hành khởi tố vụ án hình sự; thực hiện lệnh khám xét khẩn cấp với 3 đối tượng gồm Vân, Oanh và Hạnh.
Quá trình đấu tranh, bước đầu xác định, một bộ hồ sơ cấp thẻ HDV du lịch quốc tế bao gồm lý lịch cá nhân, bản sao chứng thực bằng tốt nghiệp đại học, bản sao chứng thực chứng chỉ nghiệp vụ hướng dẫn, chứng chỉ ngoại ngữ, ảnh chân dung. Trước thực trạng rất nhiều người muốn được cấp thẻ HDV du lịch quốc tế nhưng thiếu bằng đại học và chứng chỉ, đối tượng Vân, Oanh và Hạnh đã móc nối với đối tượng ngoài xã hội thu gom hồ sơ, tiền của những người có nhu cầu làm thẻ HDV rồi trực tiếp làm giả các bản photo bằng đại học, chứng chỉ và đem đi nhờ chứng thực…
Để làm các giấy tờ giả, các đối tượng đã sao lưu các bản photo bằng đại học, chứng chỉ cần thiết trong máy tính cá nhân tại nhà hoặc cơ quan. Sau đó, soạn thảo thông tin của người xin cấp thẻ HDV lên máy tính và in, cắt, dán, chỉnh sửa vào bản photo bằng đại học, chứng chỉ phù hợp. Sau đó, các đối tượng đem đi photo lại các giấy tờ đã chỉnh sửa, tự mang hoặc đưa các đối tượng khác mang đi chứng thực tại UBND các xã, phường, thị trấn thuộc tỉnh Lào Cai. Sau đó, các đối tượng đưa các giấy tờ đã chứng thực trên vào hoàn thiện hồ sơ rồi móc nối với lãnh đạo cấp trên, chuyên viên trong Sở VHTT&DL tỉnh Lào Cai và 6 Sở VHTT&DL khác để xin cấp thẻ.
Cơ quan chức năng nhận định, việc sử dụng giấy tờ giả để cấp thẻ hướng dẫn viên du lịch quốc tế là nguyên nhân gây ra nhiều vấn đề nhạy cảm như việc các đối tượng người nước ngoài núp bóng tổ chức các hoạt động tour giá rẻ; sử dụng HDV không đủ năng lực. Đồng thời, không loại trừ một số đối tượng không được đào tạo, làm bình phong cho các HDV người nước ngoài tự hướng dẫn đoàn, giới thiệu xuyên tạc về văn hoá, lịch sử của Việt Nam…, phá hoại an ninh du lịch, an ninh kinh tế của Việt Nam.
Hiện cơ quan An ninh điều tra Bộ Công an phối hợp với Cục An ninh kinh tế đang tiếp tục điều tra, mở rộng vụ án, làm rõ các đối tượng có liên quan.
Han (t/h từ An ninh thủ đô, Công an nhân dân)
