Tổng hợp điểm mới về hợp đồng bảo hiểm từ năm 2023

Luật Kinh doanh bảo hiểm 2022 đã có những thay đổi quan trọng, đặc biệt là quy định về hợp đồng bảo hiểm mà cả doanh nghiệp bảo hiểm và bên mua bảo hiểm cần phải biết.  

1. 05 loại hợp đồng bảo hiểm

Theo đó, Luật Kinh doanh bảo hiểm 2022 phân loại rõ các loại hợp đồng bảo hiểm tương ứng với các loại hình bảo hiểm, bao gồm:

- Hợp đồng bảo hiểm nhân thọ;

- Hợp đồng bảo hiểm sức khỏe;

- Hợp đồng bảo hiểm tài sản;

- Hợp đồng bảo hiểm thiệt hại;

- Hợp đồng bảo hiểm trách nhiệm.

Trong đó, hợp đồng bảo hiểm tài sản, hợp đồng bảo hiểm thiệt hại, hợp đồng bảo hiểm trách nhiệm thuộc loại hình bảo hiểm phi nhân thọ.

(Hiện hành, có 03 loại hợp đồng bảo hiểm gồm: hợp đồng bảo hiểm con người, hợp đồng bảo hiểm tài sản và hợp đồng bảo hiểm trách nhiệm dân sự).

Luật mới cũng quy định rõ đối tượng được bảo hiểm, quyền lợi được bảo hiểm đối với từng loại hợp đồng bảo hiểm; nâng cao trách nhiệm của các chủ thể tham gia hợp đồng bảo hiểm trong việc cung cấp thông tin.

2. Sửa đổi, bãi bỏ một số quy định liên quan đến hợp đồng

Luật mới cũng bãi bỏ quy định về thời hiệu khởi kiện, thời điểm phát sinh trách nhiệm của hợp đồng... việc này nhằm đảm bảo thống nhất với Bộ luật Dân sự và dễ áp dụng trên thực tế hơn.

Đồng thời, bổ sung quy định về phương thức giải quyết tranh chấp.

Theo đó, tranh chấp về hợp đồng bảo hiểm được giải quyết thông qua thương lượng giữa các bên.

Trường hợp không thương lượng được thì tranh chấp được giải quyết thông qua hòa giải hoặc Trọng tài hoặc Tòa án theo thỏa thuận trong hợp đồng bảo hiểm và quy định của pháp luật.

3. Bổ sung quy định về thời gian cân nhắc tham gia bảo hiểm

Đối với các hợp đồng bảo hiểm có thời hạn trên 01 năm, trong thời hạn 21 ngày kể từ ngày nhận được hợp đồng bảo hiểm, bên mua có quyền từ chối tiếp tục tham gia bảo hiểm.

Trường hợp bên mua từ chối tiếp tục tham gia bảo hiểm thì hợp đồng bảo hiểm sẽ bị hủy bỏ, bên mua được hoàn lại phí bảo hiểm đã đóng sau khi trừ đi chi phí hợp lý (nếu có) theo thỏa thuận trong hợp đồng bảo hiểm; doanh nghiệp bảo hiểm không phải bồi thường, trả tiền bảo hiểm khi xảy ra sự kiện bảo hiểm.

Theo Luật sư Nguyễn Thụy Hân (THƯ VIỆN PHÁP LUẬT), hiện nay, nội dung này được quy định ở văn bản dưới Luật (Thông tư 135/2012/TT-BTC), việc nâng quy định này thành Luật thể hiện Quốc hội tiếp tục bảo vệ quyền lợi của người mua bảo hiểm (đảm bảo họ có đủ thời gian xem xét kỹ lưỡng nội dung của hợp đồng bảo hiểm để từ đó đưa ra quyết định từ chối hoặc tiếp tục tham gia).

4. Bổ sung hợp đồng bảo hiểm nhóm

Theo đó, hợp đồng bảo hiểm nhóm là sự thỏa thuận giữa bên mua bảo hiểm và doanh nghiệp bảo hiểm, chi nhánh doanh nghiệp bảo hiểm phi nhân thọ nước ngoài để bảo hiểm cho những người được bảo hiểm thuộc nhóm tham gia bảo hiểm trong cùng một hợp đồng bảo hiểm.

5. Điểm mới về điều khoản loại trừ trách nhiệm bảo hiểm

Cụ thể, theo khoản 2 Điều 19 Luật Kinh doanh bảo hiểm 2022, các điều khoản loại trừ trách nhiệm bảo hiểm (nếu có) phải được doanh nghiệp bảo hiểm quy định rõ trong hợp đồng, giải thích rõ ràng, đầy đủ cho bên mua.

Ngoài ra, còn bắt buộc doanh nghiệp bảo hiểm phải có bằng chứng xác nhận việc bên mua bảo hiểm đã được giải thích đầy đủ và hiểu rõ nội dung này khi giao kết hợp đồng bảo hiểm.

Có thể thấy, Luật Kinh doanh bảo hiểm 2022 đã có những thay đổi quan trọng về hợp đồng bảo hiểm, giúp việc áp dụng pháp luật trở nên dễ dàng và đồng thời bảo vệ tốt hơn quyền lợi của các bên bảo hiểm.

Luật Kinh doanh bảo hiểm 2022 có hiệu lực từ ngày 01/01/2023.

Thu Hà