Sau lũ lụt, cáy vùng hạ lưu sông Lam sinh sôi, phát triển mạnh. Những ngày này người dân các xã Châu Nhân, huyện Hưng Nguyên, tỉnh Nghệ An dùng tuyệt chiêu để săn cáy. Khác với việc bắt "chụp" bằng tay, năng suất thấp như trước kia, nay người dân thường đặt bẫy để gom số lượng lớn.
Theo chị Trần Thị Hồng, 50 tuổi cho biết: "Trước đây, chúng tôi thường đi bắt cáy vào ban đêm, chỉ dùng tay để chụp nên mất công và năng suất không cao. Khoảng 3,4 năm trở lại đây, chúng tôi dùng ống nhựa để bẫy cáy. Tận dụng chai nhựa phế thải như: Chai coca, chai đựng dầu ăn, nước suối... về cắt một phần trên, chỉ lấy nửa dưới để làm ống mồi nhử cáy. Với cách làm này, con cáy khi chui vào ống sẽ không thể bò ra ngoài".
Mấy năm gần đây, giá cáy ổn định ở mức trên dưới 50.000 đồng/kg nên người dân ở xã Châu Nhân, huyện Hưng Nguyên, Nghệ An thường bắt số lượng lớn để nhập cho các thương lái.
Theo người dân nơi đây, mồi săn cáy vẫn là hỗn hợp cám gạo và ruốc hôi. Cám gạo được rang dậy mùi thơm, trộn với ruốc hôi, dùng 1 cây chổi nhỏ khuấy vào hỗn hợp cám, ruốc và quệt vào bên trong ống mồi một lớp mỏng.
Ông Võ Văn Quế, người săn cáy chuyên nghiệp cho biết, chỉ dùng tay lấy một ít mồi, xoa đều vào thành cốc từ miệng vào khoảng 5cm. Cách này không tốn mồi nhưng dễ dàng dụ những con cáy trốn kỹ trong hang ra. Khi bò theo mùi thức ăn, cáy sẽ rơi hẳn vào trong cốc
Người dân nơi đây cho biết, việc lựa chọn chân ruộng để đặt ống mồi rất quan trọng. Phải xem xét ruộng có nhiều cáy không, đã ai đặt ống mồi chưa. Nếu như có người đặt rồi thì sẽ không còn cáy nhiều nữa.
Theo đó, kỹ thuật đặt ống mồi bằng cốc nhựa khá đơn giản. Những nơi ruộng cạn chỉ cần cố định cho cốc nhựa bám chắc vào bờ ruộng, để miệng cốc dốc lên trên một góc khoảng 40 độ, đảm bảo cáy bò vào được, nhưng không ra được.
Mỗi ống mồi đặt cách nhau tầm 1m, đặt liên tục thành hàng dài ngoài cánh đồng. Người dân địa phương thường bắt cáy để làm thực phẩm, chế biến thành những món ăn như chiên, rang, nấu riêu, làm mắm cáy, chả cáy…
Mỗi buổi đi săn, người dân có thể thu hoạch từ 5-10kg cáy, bỏ túi từ 250.000-500.000 đồng. Chị Hồng cho biết: "Cáy sau khi chúng tôi bắt về đều được thương lái đến tận nhà thu mua, trả tiền liền. Ngoài vụ chính, chúng tôi tranh thủ kiếm thêm thu nhập từ "lộc trời".
Minh Tâm
