Quảng Nam: Thực hư nguy cơ vỡ đập do khai thác đất đá

Những ngày này, khi mà mùa mưa lũ sắp đến, hàng trăm hộ dân ở vùng giáp ranh giữa xã Hòa Khương, huyện Hòa Vang, TP.Đà Nẵng và xã Đại Hiệp, huyện Đại Lộc, tỉnh Quảng Nam lại bất an, lo lắng về việc khai thác đất, đá để làm trang trại ở mé đồi gần đập Trà Cân.

Để giải "mối tơ vò" này, giúp người dân hiểu rõ hơn về sự việc, PV báo điện tử Người Đưa Tin đã trực tiếp mục sở thị khu đập này. Đập Trà Cân thuộc địa phận xã Đại Hiệp, đập được xây dựng năm 1983, sửa chữa năm 2009 với diện tích lưu vực của hồ là 4km2, dung tích hồ là 2.11 triệu m³, chiều cao đập lớn nhất là 15m.

Năm 2017, ông Huỳnh Thanh Xuân, người địa phương đã liên kết với 1 doanh nghiệp xin xây dựng trang trại chăn nuôi trên một ngọn đồi thuộc địa bàn xã Đại Hiệp, cách vùng đập khoảng 300m. Để thực hiện trang trại, ông Xuân tiến hành san lấp và khai thác đất và đá tảng lăn dư thừa để hạ cao trình nền của đồi. 

Tháng 5/2017, UBND tỉnh Quảng Nam cấp phép việc khai thác đất và đá tảng lăn này với thời hạn trong 21 tháng, diện tích khu vực khai thác là 40.786m², công suất khai thác nguyên khối 75.000m³/năm.

Số liệu chúng tôi thu được từ cơ quan chức năng thể hiện, từ khi được cấp phép đến tháng 7/2018, ông Xuân và đơn vị liên kết đã khai thác được 51.812m³ đất, đá; nộp thuế tài nguyên 321 triệu đồng. Tuy nhiên, việc khai thác này lại khiến dư luận địa phương bất an. Họ lo lắng sẽ ảnh hưởng đến đập Trà Cân.

Một ngày giữa tháng 8/2018, chúng tôi băng rừng vào khu vực khai thác đất, đá này. Thời điểm hiện tại, công trường đã ngừng hoạt động. Ông Phạm Văn Mạnh, nhân viên bảo vệ công trường cho biết, do dư luận bất an trước việc khai thác đất đá ở công trường ảnh hưởng đến đập Trà Cân nên cơ quan chức năng đã tạm dừng hoạt động.

Qua điện thoại, ông Huỳnh Thanh Xuân (chủ dự án trang trại) khẳng định với chúng tôi, trong quá trình khai thác đất, đá để hạ cao trình, san ủi mặt bằng, đơn vị cam kết thực hiện tốt các quy định cũng như không xâm phạm an toàn hồ đập. 

Theo UBND tỉnh Quảng Nam, ngày 24/7/2018, các cơ quan chức năng đã tiến hành kiểm tra việc khai thác đất, đá. Qua đó, xác định việc  khai thác trong diện tích được UBND tỉnh cấp phép, diện tích ngoài ranh giới trên thực địa đã được trồng cây keo lá tràm… Về khoảng cách đập Trà Cân với khu vực khai thác đất san lấp, xây dựng công trình và dự án trang trại, qua kiểm tra và đo bằng máy định vị GPS cầm tay, tại vị trí chân đống đá tiêu nước ở phía hạ lưu của đập chính đến điểm gần nhất của khu vực khai thác đất, đá là khoảng 300m, cách suối khoảng 65m. Chủ trang trại đã gia cố bằng đá tảng khoảng 100m và trồng cây keo lá tràm (bề rộng 5-7m) dọc theo bờ suối gần khu vực dự án.

Trong khi đó, nguồn tin từ sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tỉnh Quảng Nam cho hay, theo quy định, phạm vi vùng phụ cận bảo vệ đập từ chân đập trở ra tối thiểu là 100m và phạm vi không được xâm phạm là 40m (ở sát chân đập).

"Khu vực khai thác đất, đá tảng lăn và dự án trang trại ở xã Đại Hiệp cách chân mái hạ lưu đống đá tiêu nước của đập chính là 300m, không nằm trong phạm vi bảo vệ công trình thủy lợi”, nguồn tin này nói.

Một lãnh đạo sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh Quảng Nam cũng thông tin, khu vực khai thác đất, đá tảng lăn và dự án trang trại không nằm trong phạm vi bảo vệ công trình thủy lợi và hiện tại, chưa thấy việc khai thác ảnh hưởng đến đập Trà Cân.

Từ kết luận của cơ quan chức năng, người dân xã Đại Hiệp, xã Hòa Khương có thể yên tâm, tránh những đồn đoán trái chiều và đặc biệt là những xúi giục, lan truyền thiệt hơn từ kẻ xấu gây mất an ninh trật tự địa phương.