Phong tỏa diện rộng ảnh hưởng đến một nửa GDP Trung Quốc

Các biện pháp phong tỏa Covid-19 diện rộng của Trung Quốc tương tự như biện pháp vừa được áp đặt tại thành phố Thâm Quyến có thể ảnh hưởng đến một nửa tổng sản phẩm quốc nội (GDP) của nước này. Vào hôm 13/3, các nhà chức trách Trung Quốc đã đặt toàn bộ 17,5 triệu dân Thâm Quyến vào tình trạng phong tỏa ít nhất một tuần, trong bối cảnh số ca nhiễm Covid-19 của thành phố tăng nhanh. Thâm Quyến là trung tâm công nghệ phía nam Trung Quốc, một trong những thành phố lớn nhất nước này.

Thành phố Thượng Hải cũng đã tạm ngừng các lớp học trực tiếp và đóng cửa dịch vụ xe buýt liên tỉnh. Trong khi đó, thành phố Trường Xuân, trung tâm công nghiệp phía đông bắc với khoảng 9 triệu dân và chiếm khoảng 11% tổng sản lượng ô tô Trung Quốc năm 2020, đã bị phong tỏa vào tuần trước. 

Theo các nhà kinh tế tại Australia & New Zealand Banking Group Ltd (ANZ), một công ty dịch vụ tài chính và ngân hàng đa quốc gia, tính đến ngày 9/3 vừa qua 14 tỉnh Trung Quốc thuộc vùng rủi ro trung bình hoặc cao, chiếm 54,4% GDP cả nước.

Ông Raymond Yeung, chuyên gia kinh tế tại ANZ, nhận định hôm 14/3: “Có thể sẽ có thêm nhiều thành phố thực hiện theo biện pháp tại Thâm Quyến” về việc phong tỏa các phương tiện giao thông công cộng và cấm người dân di chuyển. Ông nói: “Tăng trưởng kinh tế của Trung Quốc sẽ bị ảnh hưởng đáng kể nếu phong tỏa kéo dài”. 

Ông Yeung cho biết ANZ vẫn chưa thay đổi dự báo kinh tế cho năm 2022 nhưng “cảnh báo với những hạn chế hơn nữa”. ANZ dự báo tăng trưởng GDP Trung Quốc trong năm 2022 ở mức 5%, thấp hơn so với mục tiêu 5,5% của chính phủ. Ông Yeung nhận định nếu các tỉnh quan trọng nằm dọc theo bờ biển và ở phía đông bắc đất nước cũng áp dụng phong tỏa như thành phố Thâm Quyến kéo dài trong một tuần, chi phí kinh tế có thể lên tới 0,8 điểm phần trăm.

Theo công ty tài chính Nomura Holdings Inc, việc tiếp cận chiến lược “Zero Covid” của Trung Quốc tiêu tốn mức chi phí kinh tế cao, các bên tham gia thị trường có thể đã quá lạc quan về triển vọng tăng trưởng năm nay. Hãng dự báo ​​tăng trưởng GDP Trung Quốc năm 2022 là 4,3%. 

Trung Quốc đang phải đối mặt với làn sóng bùng phát dịch mạnh liên quan đến biến thể Omicron có khả năng lây lan nhanh. Hôm 13/3, Trung Quốc đại lục ghi nhận 1.807 ca lây nhiễm trong cộng đồng, số ca nhiễm hàng ngày cao nhất trong vòng hai năm qua và gấp hơn 3 lần so với một ngày trước đó.

Mặc dù số ca nhiễm mới tại Trung Quốc thấp hơn nhiều so với các nước khác, nhưng sự gia tăng này đặt ra thách thức chưa từng có đối với chiến lược "Zero Covid" của quốc gia này. Chiến lược cho đến nay đã bảo vệ được lĩnh vực công nghiệp rộng lớn của nền kinh tế lớn thứ hai thế giới nhưng khiến tiêu dùng sụt giảm.

Mặc dù Thâm Quyến chỉ chiếm khoảng 2,7% GDP quốc gia, nhưng đây là nơi đặt trụ sở chính của các hãng công nghệ lớn (Tencent Holdings Ltd, Huawei Technologies Co.), các công ty tài chính lớn (Ping An Insurance Group Co, China Merchants Bank Co), một số chi nhánh của ngân hàng nước ngoài (UBS Group AG, HSBC Holding).

Nhà máy sản xuất iPhone do Foxconn điều hành cũng có trụ sở chính tại thành phố này. Công ty đã tạm dừng hoạt động ở Thâm Quyến bao gồm cả một nhà máy sản xuất iPhone để đối phó với lệnh phong tỏa. Các công ty môi giới và ngân hàng nhà nước lớn trong thành phố đã đình chỉ những dịch vụ trực tiếp sau lệnh phong tỏa. 

Cảng Thâm Quyến là một trong những cảng tấp nập nhất Trung Quốc, chỉ sau cảng Thượng Hải. Tại đây tiếp nhận khoảng 10% lượng container được vận chuyển từ Trung Quốc hàng tháng. Một phần của cảng đã bị đóng cửa trong nhiều tuần vào giữa năm 2021 để ngăn chặn sự bùng phát của đại dịch, nhưng khi đó cảng này vẫn ghi nhận vận chuyển 2 triệu container vào tháng 6 năm ngoái. 

Đại diện cảng Yantian tại Thâm Quyến hôm 14/3 cho biết vẫn duy trì hoạt động bình thường sau khi chính quyền thắt chặt các biện pháp kiểm soát vi-rút. 

Ông Louis Kuijs, nhà kinh tế trưởng khu vực Châu Á - Thái Bình Dương tại tổ chức xếp hạng tín nhiệm S&P Global Ratings, nhận định mặc dù chiến dịch "Zero Covid" cho đến nay chưa gây ra gián đoạn kinh tế lớn, nhưng đang khiến nền kinh tế “bị tổn thương bởi biến thể Omicron có khả năng lây truyền cao”.

Ông Kuijs nói thêm rằng: “Trên toàn cầu, tác động của Covid-19 đối với nền kinh tế đang giảm dần khi các chính phủ nới lỏng biện pháp hạn chế và hướng tới cách tiếp cận sống chung với đại dịch”; “Tuy nhiên với Trung Quốc, Omicron là rủi ro chính đối với nhu cầu nội địa, sản lượng và có thể là cả chuỗi cung ứng”.

Phạm Hà Thanh (Alarabiya, Reuters, Scmp)