Họ - những con người âm thầm làm công việc vất vả để sáng hôm sau đường phố sạch hơn, đẹp hơn đón chào một ngày mới.
Nỗi niềm sau tiếng chổi đêm
Anh Diệp Văn Thạnh - lao công trên tuyến đường Phan Văn Trị (quận Bình Thạnh, TPHCM) chia sẻ, vợ anh mất khi hai đứa con mới 10 và 13 tuổi, vừa nuôi con một mình vừa phải lo kiếm tiền trả món nợ không lồ mà người vợ để lại.
Anh đến với nghề này trong hoàn cảnh như vậy. Anh kể, thời gian đầu làm quen với công việc nếu không phải vì gánh nặng gia đình thì chắc anh không kham nổi. Công việc chủ yếu là về đêm nên thói quen sinh hoạt thường ngày bị đảo lộn, lại phải kiêm luôn công việc của người phụ nữ trong gia đình nhiều lúc anh muốn buông xuôi. Nhưng anh mà buông xuôi thì những thành viên nhỏ bé trong cái gia đình vừa trải qua biến động dữ dội ấy còn biết trông cậy vào ai?
Nhiều tháng liền anh đau nhức khắp mình mẩy chân tay, khổ nhất là bị chứng viêm mũi, đau nhức đầu hành hạ vì không quen với mùi hôi thối của rác. Nhưng bây giờ thì ổn rồi, anh cười, trong giấc ngủ hiếm hoi đã bớt đi những lần giật mình van xin khất nợ, cũng cảm thấy thanh thản hơn vì phần nào hoàn thành được nguyện vọng nuôi các con thành người.
Chị Tuyết Nhung lao công trên tuyến đường Nguyễn Hữu Cảnh - thì có hoàn cảnh khác. Chị đến với nghề lao công sau thời gian dài buôn bán, rong ruổi khắp các đường phố. Thu nhập thất thường trong khi chí phí sinh hoạt, thuốc men của gia đình ngày càng nhiều. Bệnh tình của chồng chị ngày càng nặng hơn và bệnh tim bẩm sinh đứa con gái út không biết lúc nào tái phát.
Lúc ấy các con chị còn nhỏ, cháu lớn mới 11 tuổi, cháu thứ hai 10 tuổi và cháu bé nhất mới 2 tuổi lại bị bệnh tim bẩm sinh. Gánh nặng gia đình vì thế dồn hết lên đôi vai nhỏ bé của chị. Kể đến đây, hai dòng nước mắt bất chợt lăn dài trên gò má của chị, cố cười, chị nói kìm rồi mà vẫn cứ khóc.
Lau vội dòng nước mắt chị tiếp, lúc mới được nhận vào làm chị mừng lắm, vậy mà vẫn suýt bỏ cuộc vì công việc khó nhọc ngoài sức tưởng tượng. Giờ làm bắt đầu lúc 9h tối, kết thúc vào lúc 4 hoặc 5h sáng vào hôm sau.
Thời gian đầu không quen, vừa mệt mỏi vừa ngứa ngáy, phần lại mang một nỗi mặc cảm nghề nghiệp nên thường tránh mặt bạn bè. Nhiều lúc đang gom rác gặp bạn mình đi ngang qua giật cả mình, cũng may mình bịt khẩu trang kỹ, bạn có nhìn cũng nhận không ra.
Vậy mà chị đã gắn bó với nghề từ hơn 10 năm nay, con lớn của chị nay đã là sinh viên trường Cao đẳng Ngân hàng, cháu thứ hai hiện là sinh viên Đại học, riêng cháu thứ ba mặc dù mang trong người căn bệnh tim bẩm sinh nhưng 6 năm liền luôn là học sinh giỏi của trường.
Lê Thanh Trí - lao công tuyến đường Đinh Tiên Hoàng (quận Bình Thạnh). Mới 27 tuổi đời mà đã gắng bó với nghề 20 năm (tức là khi ở tuổi lên 7 Trí đã ra mặt đường cầm chổi).
Những giọt nước mắt lặng thầm
Trí nói, thật ra em mới gắn bó chuyên nghiệp với nghề 6 năm nay thôi, trước đây cha cũng là công nhân vệ sinh môi trường, nên hàng ngày, lúc rảnh rỗi lại ra đường phụ cha làm công việc, riết rồi quen.
Năm học lớp 12, cha bị bệnh hiểm nghèo qua đời, em phải thay cha gắng vác gia đình. Nhìn em cười, hiền thật hiền, tôi hỏi em có định gắn bó lâu dài với nghề không, em cho biết: Hiện nay em vẫn đang gắn bó với nghề của mình, để lo cho gia đình lớn, gia đình nhỏ của em. Em có vợ và con gái gần 1 tuổi rồi, và cả chi phí học tập của mình nữa. Trí đang theo học khoa Công nghệ thông tin trường Đại học Công nghệ.
Để có thể đi học vừa hoàn thành tốt công việc của mình là sự cố gắng không ngừng của Trí. Lớp học tại chức kéo dài từ 5h tối đến 9h kém 15 phút. Từ đây Trí chạy thẳng tới nơi làm việc cho kịp 9h và làm tới 4, 5h sáng mới nghỉ.
Và còn nhiều, rất nhiều nữa những mảnh đời lao công ngoài kia, đang âm thầm lặng lẽ công việc để giữ sạch đường phố và nuôi ước mơ hy vọng của mình. Nhìn cái cách các anh chị trò chuyện và vui cười ít ai biết được đằng sau đó là những đắng cay tủi nhục và tai nạn rủi ro vẫn luôn rình rập.
Nỗi buồn da diết thầm và tai ương rình rập
Đó là những lần nhìn gia đình người khác sum vầy bên mâm cơm mỗi tối, hay giây phút chạnh lòng đón giao thừa không có người thân. Không ít người vẫn vô tâm xả rác ngoài đường và coi đó như đang ban ân huệ để người lao công có việc làm.
Anh Diệp Văn Thạnh - người đàn ông gà trống nuôi con
Dẫu biết rằng nhiều lúc chúng ta chỉ nói để đùa vui nhưng cũng khiến lòng người trĩu nặng. Dẫu vậy trong bóng đêm hiu quạnh, mặc mưa tuôn, giá rét họ vẫn âm thầm công việc để làm đẹp cho đời.
Chị Nhung chia sẻ, ai làm nghề này cũng từng một lần bị tai nạn hỏi thăm, chính chị cũng từng bị bọn đua xe, say xỉn tông hơn bốn lần. May mà không bị nặng, chỉ bị trầy da và đầu phải khâu mấy mũi do té đập đầu xuống đường. Mấy năm trước chị Hòa bị đoàn xe cán chết ngay gần lối rẽ vào nhà, mãi tới sáng hôm sau người ta mới phát hiện ra xác chị.
Chị Thanh Mai thì bị một quái xế tông gãy chân vào đêm 29 Tết khi đang quét trên đường Lê Quý Đôn; hay anh Nguyễn Văn Dũng bị phường say tông thẳng, đập đầu xuống đường chết vì chấn thương sọ não.
Anh Thạnh cũng nhiều lần thoát chết trong gang tấc khi bị những quái xế say xỉn tông thẳng vào người. Nhưng may mắn nhất vẫn là hôm mải lo dọn dẹp, khi ngẩng đầu lên thì đội xe bão đêm đã gần kề, lần đó nếu nhảy vào lề đường là chết chắc vì bọn ấy cũng lủi xe vào lề đường.
Nhưng những tai bay vạ gió đâu chỉ dừng lại ở đó, nhiều anh chị lúc đang dọn dẹp còn bị bọn lưu manh dùng gậy đánh thẳng vào người, vào đầu rồi cười hô hố trên xe, có người gặp phải bọn say thuốc kề dao xin đểu, trấn lột.
Bảo Hằng
