Bầu Kiên bị bắt
Sáng 21/8, một lãnh đạo Tổng cục cảnh sát Phòng chống tội phạm (bộ Công an) cho biết, ông Nguyễn Đức Kiên (SN 1964, người được giới bóng đá quen gọi là “bầu” Kiên) đã bị bắt để điều tra về hành vi "cố ý làm trái" liên quan đến các hoạt động kinh tế. "Dù là ai, vi phạm pháp luật cũng đều phải bị xử nghiêm", nguồn tin nói với một tờ báo.
Ông Nguyễn Đức Kiên
Việc khám xét nhà riêng của ông Kiên tại ngõ 27 đường Xuân Diệu (quận Tây Hồ, Hà Nội) đã diễn ra tối 20/8, kéo dài hơn một giờ đồng hồ, đến khoảng 20h30’ mới kết thúc. Công an đã thu giữ một số tài liệu và một ổ cứng máy tính để phục vụ quá trình điều tra về hành vi phạm tội của ông Kiên.
Ông Nguyễn Đức Kiên (48 tuổi) là phó chủ tịch HĐQT Công ty cổ phần bóng đá chuyên nghiệp Việt Nam (VPF), chủ tịch Câu lạc bộ bóng đá Hà Nội, là cổ đông tại nhiều ngân hàng thương mại lớn như ACB, KienLongBank... Được biết, ông Nguyễn Đức Kiên bị bắt giữ để điều tra về một số sai phạm liên quan đến hoạt động kinh tế của ông này.
Những bí ẩn về “đại gia đầu bạc”
Trong làng bóng đá Việt Nam, có ba ông bầu nổi danh là bầu Đức (ông Đoàn Nguyên Đức, Chủ tịch Tập đoàn Hoàng Anh Gia Lai), bầu Hiển (ông Đỗ Quang Hiển, Chủ tịch HĐQT Ngân hàng SHB và Tập đoàn T&T) và bầu Kiên. Nhưng khác với hai ông bầu kia, bầu Kiên chưa từng làm chủ tịch một tập đoàn nào. Người ta thấy ở bầu Kiên một sự đặc biệt trong làm ăn, ở chỗ xu hướng đầu tư của bầu Kiên là nắm cổ phần lớn trong mảng tài chính - ngân hàng và các doanh nghiệp khác, chứ không ngồi ghế lãnh đạo.
Nói cách khác, bầu Kiên là nhà đầu tư thầm lặng, phục vụ bản thân và một số cổ đông lớn có tiềm lực tài chính, có thể can thiệp vào các doanh nghiệp khi cần thiết để doanh nghiệp đó làm ăn tốt hơn. Đây là một nghề hẳn hoi tại các thị trường phát triển trên thế giới. Nó đòi hỏi nhà đầu tư phải hội đủ nhiều yếu tố như tầm vóc và tầm nhìn, năng lực tài chính, kiến thức và uy tín. Tuy nhiên, ở Việt Nam, khái niệm nghề “đầu tư thầm lặng” này chưa được định danh.
Bầu Kiên sinh năm 1964 tại Gia Lâm (Hà Nội), lớn lên theo học Đại học Kỹ thuật Quân sự thuộc Bộ Quốc phòng, rồi sang Hungary học Trường Kỹ thuật Quân sự Zalkamate (từ năm 1981-1985). Năm 1994, ông Kiên tham gia sáng lập Ngân hàng TMCP Á Châu (ACB) cùng với các cổ đông khác. Từ năm 1994-2008, ông Kiên đảm nhiệm cương vị Phó Chủ tịch HĐQT Ngân hàng ACB. Theo thông tin của giới ngân hàng, cho tới trước khi từ bỏ chức vụ thành viên Hội đồng Quản trị ACB vào năm 2008, ông Kiên và vợ là bà Đặng Ngọc Lan đã cùng các thành viên gia đình nắm giữ khoảng 10% cổ phần của ACB. Trong đó, riêng ông được cho là sở hữu 3,75% cổ phần.
Giá trị tài sản tính theo số cổ phiếu ACB ông Kiên nắm giữ năm 2011 vào khoảng 759,6 tỉ đồng (đứng thứ 14 trong top 100 nhà đầu tư giàu nhất trên sàn chứng khoán), trong khi năm 2010 là gần 805,9 tỉ đồng. Ngoài số cổ phiếu đang nắm giữ tại ACB, ông Kiên còn nắm giữ cổ phiếu của một số ngân hàng khác. Nhà đầu tư này được cho là cổ đông lớn nhất, chi phối 2 ngân hàng Kiên Long và Đại Á. Việc ông Kiên sở hữu cổ phần tại các ngân hàng nhỏ này có thể cấu trúc qua ACB hoặc một số cá nhân, tổ chức được ủy thác. Ngoài Kiên Long, Đại Á, có tin cho biết bầu Kiên còn sở hữu cổ phần của nhiều ngân hàng khác như: Việt Nam Thương Tín (VietBank), Xuất nhập khẩu Việt Nam (Eximbank), Sài Gòn Thương Tín (Sacombank)…
“Vạch mặt” tiêu cực
Cho đến nay, những phát ngôn “vạch trần” tiêu cực tại lễ tổng kết mùa giải V-League 2011 của bầu Kiên vẫn còn làm rúng động dư luận. Với tư cách là chủ tịch CLB Hà Nội ACB, ông Nguyễn Đức Kiên thay mặt hầu hết các CLB bày tỏ nỗi bức xúc và chỉ ra hàng loạt “hạt sạn” còn tồn tại mà không phải ai cũng dám nói nói ra.
Mở đầu bài phát biểu gây “sóng gió” tại hội nghị, “bầu” Kiên không ngần ngại chỉ trích bản báo cáo mùa giải V-League nhận từ BTC giải: “10 năm qua, bản báo cáo vẫn không có nhiều thay đổi, các anh nghĩ chúng tôi là trẻ con lớp 1, lớp 2 hay sao mà đưa ra bản tổng kết như vậy?”.
Bầu Kiên nói tiếp: “Khi nhận được lời đề nghị của các CLB đòi bỏ giải, tôi cho rằng đó là những ý kiến khá tiêu cực. Vì vậy, tôi khuyên họ bình tĩnh để có thể thẳng thắn góp ý kiến với VFF. Nỗi bức xúc của các doanh nghiệp đang đầu tư vào bóng đá với VFF là rất lớn, nhưng lãnh đạo VFF và BTC giải lại cố tình thờ ơ". Ông Kiên thẳng thắn: “Các nhà điều hành thừa khả năng nhận biết ra các trận đấu có biểu hiện tiêu cực, vấn đề là có dám mở mắt nhìn thẳng và xử lý mạnh hay không. Với thực lực của mình, tôi có thể mua 5-10 CLB nhưng Hà Nội ACB không bao giờ chi dù chỉ 1 đồng cho trọng tài. Các anh có biết vì sao Tập đoàn Hòa Phát bỏ bóng đá không? Vì họ mất hết niềm tin, mất hết sự tin tưởng giải đấu. Nếu tất cả các doanh nghiệp cùng rút lui, các anh sẽ thi đấu với ai? Phải nói rằng tôi đã quá thất vọng về cách làm việc của VFF”.
“Tuyên chiến” bản quyền
Bầu Nguyễn Đức Kiên cũng từng làm đình đám dư luận khi “tuyên chiến” trong bản quyền với Tập đoàn An Viên (AVG) của đại gia Phạm Nhật Vũ. “Cuộc chiến” bản quyền giữa VPF - AVG bắt đầu từ tháng 12/2011. Ngay khi VPF được “khai sinh”, công ty này đã yêu cầu AVG - VFF xem xét lại bản hợp đồng có thời hạn 20 năm ký vào năm 2010 trong việc khai thác hình ảnh 4 giải đấu: V- League (Super League), hạng Nhất, Cúp QG, siêu Cup. Lãnh đạo VPF cho rằng việc ký hợp đồng diễn ra không đúng luật, giá quá thấp (6 tỷ đồng/năm, lũy tiến 10% hàng năm), thời hạn quá lâu...
Trước đề nghị của VPF, bộ VH-TT&DL đã thành lập đoàn thanh tra rà soát lại hợp đồng truyền hình có thời hạn 20 năm do VFF ký chuyển giao cho AVG. Giữa tháng 2/2012, Thanh tra bộ ra phán quyết khẳng định hợp đồng truyền hình VFF-AVG đồng diễn ra đúng luật. Kết luận của Thanh tra bộ này ngay lập tức vấp phải những phản ứng dữ dội từ VPF. Hội đồng quản trị VPF tuyên bố sẽ tiếp tục làm đơn kháng án đề nghị xem lại hợp đồng truyền hình theo đúng trình tự pháp lý. Trong lúc VPF tiến hành thủ tục khiếu nại, AVG bất ngờ chấp nhận chia sẻ bản quyền theo tỷ lệ 40 - 30 - 30. Trong đó, VTV được chia 40%, VTC 30% và AVG 30%. Việc chia sẻ này sẽ được áp dụng đối với tất cả các giải bóng đá thuộc hệ thống thi đấu của VFF đã ký hợp đồng chuyển giao thương quyền cho AVG là: V-League, hạng Nhất, VĐBĐ nữ, U19, các trận đấu của ĐT Việt Nam.
Mức giá bản quyền chi trả cho VFF hàng năm cũng được điều chỉnh lên mức 10 tỷ đồng/năm (có điều khoản lũy tiến), thay vì 6 tỷ đồng/năm và lũy tiến 10% như lúc ký kết (2010). Đến ngày 14/4/2012, phó chủ tịch Nguyễn Đức Kiên bất ngờ tuyên bố rút đơn kiện sau khi thống nhất được những khúc mắc với AVG, khiến dư luận không khỏi quan ngại.
Và khi thông tin bầu Kiên bị bắt tối 20/8 được đưa ra, dư luận lại càng không khỏi đặt câu hỏi về những phát ngôn và hành động gây sốc của vị “đại gia đầu bạc” này.
Đức Kế
