Mới đây, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch đã công bố danh sách hồ sơ đề nghị xét tặng Giải thưởng Hồ Chí Minh, Giải thưởng Nhà nước về Văn học Nghệ thuật do Hội đồng cơ sở trình Hội đồng chuyên ngành cấp Nhà nước lĩnh vực Văn học.
Danh sách được đăng tải trên Cổng thông tin điện tử của Bộ từ ngày 15-29/3 để lấy ý kiến của nhân dân trước khi Hội đồng chuyên ngành cấp Nhà nước họp xét theo quy định tại Nghị định số 90/2014/NĐ-CP và Nghị định số 133/2018/NĐ-CP của Chính phủ.
Trong đó, nhà văn Kim Lân là một trong 9 tác giả nằm trong danh sách hồ sơ đề nghị xét tặng Giải thưởng Hồ Chí Minh về văn học, nghệ thuật năm 2021. Ông được đề nghị xét tặng Giải thưởng với ba truyện ngắn Con chó xấu xí, Ông lão hàng xóm và Ông Cả ngũ.
Nhà văn Kim Lân (1920-2007), tên thật là Nguyễn Văn Tài. Ông bắt đầu viết truyện ngắn từ năm 1941. Các tác phẩm của ông được đăng trên các báo Tiểu thuyết thứ bảy và Trung Bắc chủ nhật. Kim Lân viết nhiều về nông thôn Việt Nam, về cuộc sống lam lũ vất vả của người nông dân thời kỳ đó. Ông được biết đến với các tác phẩm văn học như Vợ nhặt, Làng…
Nhà văn Kim Lân.
Sau Cách mạng tháng Tám, Kim Lân tiếp tục làm báo, viết văn. Ông vẫn chuyên về truyện ngắn và vẫn viết về làng quê Việt Nam - mảng hiện thực mà từ lâu ông đã hiểu biết sâu sắc. Trong cả hai giai đoạn sáng tác, tuy viết không nhiều nhưng giai đoạn nào Kim Lân cũng có những tác phẩm hay. Là một cây bút truyện ngắn vững vàng, ông đã viết về cuộc sống và con người ở nông thôn bằng tình cảm, tâm hồn của một người vốn là con đẻ của đồng ruộng.
Ngoài sáng tác văn học, nhà văn Kim Lân còn tham gia đóng phim và kịch. Bút danh Kim Lân của ông được lấy từ tên của nhân vật Đổng Kim Lân trong Tuồng Sơn Hậu, một vai ông đã từng diễn. Một số vai tiêu biểu ông tham gia diễn xuất có thể kể đến như vai lão Hạc trong phim Làng Vũ Đại ngày ấy, Lý Cựu trong phim Chị Dậu, cụ lang Tâm trong phim Hà Nội 12 ngày đêm… Nǎm 2001, nhà văn Kim Lân được trao tặng Giải thưởng Nhà nước về Văn học Nghệ thuật.
Cùng với nhà văn Kim Lân, nhà thơ Nguyễn Khoa Điềm cũng có tên trong danh sách xét tặng với ba tác phẩm: tập thơ Cõi lặng, tuyển thơ Đất nước (Chương chủ đạo trong Trường ca Mặt đường khát vọng).
Danh sách xét tặng Giải thưởng Hồ Chí Minh ở lĩnh vực Văn học nghệ thuật còn có các tác giả khác: nhà thơ Hoàng Trung Thông (Đặc Công, Bút Châm), nhà văn Mai Quốc Liên (Vũ Hồng Ngự), Thanh Thảo (Hồ Thành Công), Trần Nhuận Minh, Ca Văn Thỉnh, Phong Lê.
Bên cạnh danh sách xét tặng Giải thưởng Hồ Chí Minh ở lĩnh vực Văn học nghệ thuật, Bộ Văn hoá, Thể thao và Du lịch cũng đăng tải danh sách 50 tác giả có các tác phẩm, cụm tác phẩm được đề nghị xét tặng Giải thưởng Nhà nước về Văn học Nghệ thuật năm 2021 ở lĩnh vực văn học. Trong đó có các tác giả Nguyễn Huy Thiệp, Trần Anh Thái, Nguyễn Văn Thọ, Trịnh Thanh Phong, Nguyễn Phan Hách, Vũ Duy Thông…
Giải thưởng Hồ Chí Minh là giải danh giá nhất do Nhà nước trao tặng trong các lĩnh vực kinh tế quốc dân, khoa học, kỹ thuật, văn học, nghệ thuật. Giải thưởng Nhà nước là giải cấp quốc gia quan trọng thứ hai, sau Giải thưởng Hồ Chí Minh. Việc xét và trao giải thưởng được thực hiện theo chu kỳ 5 năm. Giải thưởng được 15 Hội đồng cấp cơ sở trình Hội đồng chuyên ngành cấp Nhà nước trước khi Hội đồng chuyên ngành cấp Nhà nước họp xét.
