Nước nghèo mà vốn “chết” quá nhiều
Lý do gì mà trong kiến nghị mới nhất gửi NHNN, VAFI cho rằng Bản dự thảo Nghị định về quản lý thị trường vàng cách đây vài tháng của cơ quan này đã đi không đúng hướng, không khả thi?
Bản dự thảo này không thể hiện được các giải pháp chống đầu cơ hữu hiệu, không chỉ ra được con đường để kết thúc tình trạng vàng hóa nền kinh tế. Việt Nam là nước nghèo, rất cần vốn và ngoại tệ để phát triển kinh tế nhưng hiện có hàng chục tỷ USD bị đóng băng hay ở tình trạng vốn chết bởi nó được đầu tư vào vàng và bất động sản. Là một nước còn nghèo mà Việt Nam lại có những danh hiệu không giống ai như: Một trong 10 quốc gia tiêu thụ nhiều vàng nhất trên thế giới hay quốc gia có nhiều người dân kinh doanh và sở hữu nhiều vàng nhất trên thế giới.
Người dân xếp hàng mua vàng trong đợt tăng giá vừa qua
Nhiều người dân không am hiểu về đầu tư vàng và kinh tế vĩ mô đã đổ xô đi mua vàng ở giá rất cao, cao hơn cả giá thế giới. Vấn đề đặt ra là tại sao họ không mua vàng ở giá thấp mà cứ mỗi khi xảy ra sốt vàng thì lại đổ xô đi mua? Cơn điên loạn của giá vàng đã gây hậu quả là đồng tiền Việt Nam yếu đi, tác động mạnh đến thị trường ngoại hối, gây căng thẳng giả tạo về quan hệ cung cầu ngoại tệ, đồng thời ảnh hưởng tới niềm tin của người dân, đến khả năng bình ổn thị trường ngoại tệ mà NHNN đang cố gắng thực thi. Bản dự thảo mà Ngân hàng Nhà nước vừa đưa ra để quản lý thị trường vàng đã không đi đúng hướng.
Với cơn sốt vàng vừa qua, công luận đã phản ánh rất nhiều về những bất cập của chính sách quản lý thị trường vàng hiện nay. Các chuyên gia kinh tế, các học giả đã kiến nghị đưa ra nhiều giải pháp để xây dựng chính sách mới. Cơn sốt vàng vừa qua không phải do yếu tố kinh tế vĩ mô trong nước bất ổn mà do giới đầu cơ đã nhân cơ hội giá vàng quốc tế biến động cộng với việc chưa có chính sách kiểm soát thị trường vàng của nhà nước. Thực tế này cần phải nhanh chóng chấm dứt.
Giới đầu cơ vàng làm nền kinh tế lao đao
Nhiều ý kiến đề xuất cần lập sàn giao dịch vàng dưới sự quản lý của NHNN, để thị trường vàng trong nước liên thông với thị trường vàng thế giới, không xảy ra các cơn sốt giá vàng. Quan điểm của ông xung quanh vấn đề này?
Việc lập sàn giao dịch vàng tập trung chỉ khác so với các sàn giao dịch vàng tự do trước đây ở chỗ thống nhất lại thành một mối, hoạt động theo qui tắc luật lệ mà nhà nước ban hành, hoặc khác ở tỷ lệ sử dụng đòn bẩy tài chính, còn về bản chất không có gì thay đổi. Các sàn vàng tự do trước đây đã gây tác hại gì cho người đầu tư: 99% người dân tham gia sàn vàng đều thua lỗ, chỉ có người kinh doanh sàn vàng là thu được lợi nhuận siêu ngạch.
Những người trót dính vào sàn vàng như người nghiện ma túy, chỉ đến khi thua đau, mất nhiều tiền mới tỉnh táo. Nếu tiếp tục cổ vũ tiếp thị cho việc kinh doanh vàng tài khoản thì làm sao chống được vàng hóa. Chống vàng hóa phải đồng nghĩa với việc ngày càng giảm số người sở hữu kinh doanh vàng. Cũng như kỹ nghệ làm giá thị trường chứng khoán, sẽ có đầu cơ tạo sóng về giá vàng và hoàn toàn có khả năng thay đổi tỷ giá VND mà giá vàng trong nước vẫn phù hợp với giá vàng thế giới.
Mặt khác, việc thành lập sàn vàng tập trung là không mới, đã được thử nghiệm thực tế trong mấy năm và không mang lại lợi ích mà ngược lại còn gây nhiều bất ổn cho nền kinh tế.
Ông nghĩ sao về đề xuất tiếp tục cho phép hệ thống ngân hàng thương mại được vay vàng của dân và cho phép ngân hàng thương mại bán số vàng đã huy động để vàng không "chết"?
Phải đặt vấn đề nếu làm như vậy thì đạt được mục đích gì? Doanh nghiệp sản xuất kinh doanh chân chính không thể vay vàng rồi chuyển thành VND hay USD đưa vào sản xuất kinh doanh. Cách thức huy động vốn này cực kỳ nguy hiểm, nhất là trong thời điểm hiện nay không ai có thể dự đoán được sự biến động của giá vàng, kể cả các tổ chức kinh doanh vàng trong nước. Đề xuất này đã bị NHNN bãi bỏ là đúng vì nói cho cùng thì còn quan hệ vay mượn tức là còn duy trì thị trường vàng. Đây có thể là dư địa của đầu cơ siêu lợi nhuận vì giới kinh doanh vàng có thể tạo sóng nhân một sự kiện nào đó và sử dụng số vàng huy động để nhanh chóng thu lợi nhuận siêu ngạch.
Cần ngay một biện pháp hữu hiệu
Không ít người cho rằng NHNN nên cho doanh nghiệp kinh doanh vàng được tự do xuất nhập khẩu vàng mà không cần giấy phép để giảm thiểu tình trạng giá vàng trong nước có sự chênh lệch quá lớn so với giá thế giới. Theo ông đây có phải là giải pháp tốt?
Hàng hóa thông thường như xi măng, sắt thép, phân bón... đang được tự do xuất nhập khẩu mà thỉnh thoảng còn xảy ra những cơn sốt, huống chi là vàng. Vàng là hàng hóa đặc biệt, kinh doanh vàng là kinh doanh tiền tệ, chỉ cần một cơn sốt như vừa qua cũng đủ gây ra nhiều hậu quả.
Ông Nguyễn Hoàng Hải
Vậy theo ông, NHNN cần có chính sách như thế nào để quản lý thị trường hiệu quả, giải quyết được tận gốc tình trạng đầu cơ vàng?
Bản kiến nghị mới đây, VAFI không có sáng kiến mới, chỉ phân tích phản biện tất cả các giải pháp được đề xuất về chính sách kiểm soát thị trường vàng. Thực tế đã chỉ ra rằng kinh doanh vàng là kinh doanh tiền tệ, là lĩnh vực kinh doanh nhạy cảm, ảnh hưởng đến an ninh tiền tệ quốc gia. Trong một số trường hợp, kinh doanh vàng còn là nguồn gốc của bất ổn tỷ giá, lạm phát, lòng tin... Cho nên, Nhà nước, cụ thể là NHNN phải có ngay chính sách kiểm soát hữu hiệu.
Tôi cho rằng về giải pháp cuối cùng, chắc một số người chưa thích hình thức cấm đoán mua vàng. Người Việt Nam vẫn quan niệm vàng là phương tiện trú ổn, phòng tránh các bất ổn vĩ mô, sau này nếu giá vàng giảm mạnh thì còn đâu cơ hội mua vào?. Nếu nhiều người đều có suy nghĩ như vậy thì lấy đâu ra vàng, ngoại tệ để thỏa mãn nhu cầu cá nhân? Và điều này có thể lại gây nên cơn sốt vàng, ngoại tệ làm tỷ giá thay đổi nhân cơ hội sự kiện nào đấy. Trong quản lý kinh tế, cấm kinh doanh những ngành nghề có hại cho nền kinh tế là chuyện đương nhiên. Cần cấm dứt cung cách quản lý theo kiểu cho xuất và nhập vàng
Xin cảm ơn ông!
Minh Lý
