Theo ghi nhận của PV, chiều 8/1 (tức 3/12 âm lịch) tại TP. Hà Nội các khu đổi tiền lẻ ở chợ đen như phố Đinh Lễ (Hoàn Kiếm, Hà Nội) Phủ Tây Hồ (Tây Hồ-Hà Nội), hoạt động rất tấp nập.
Theo ghi nhận tại Phủ Tây Hồ, phổ biến nhất vẫn là mệnh giá 5.000 đồng, 10.000 đồng, 20.000 đồng với mức chiết khấu trung bình 10-15%, tuỳ theo mặc cả và số lượng nhiều thì có thể thương lượng.
Theo bà H, một người buôn tiền cho biết, sắp tới tỉ lệ chiết khấu sẽ còn được đẩy lên cao hơn nữa. Nếu không mua ngay để lâu giá sẽ càng cao.
Trong khi đó, những mệnh giá nhỏ thì mức chiết khấu lại càng cao, các loại tiền mệnh giá nhỏ như 1.000 đồng, 2.000 đồng và 5.000 đồng được giao dịch khá mạnh để phục vụ tiền đi lễ. Với 100 tờ tiền mệnh giá 1.000 đồng (tổng trị giá 100.000 đồng) thì người đổi phải trả thêm 50.000 đồng (tương đương phí chiết khấu là 50%); tệp 2.000 đồng (tổng trị giá 200.000 đồng) thì chiết khấu phí 40%, tương đương 80.000 đồng.
Tại các tuyến như Đinh Lễ, chợ đen hoạt động bí mật hơn. Khi thấy khách dừng xe, ngay lập tức có người ra hỏi; cần đổi tiền lẻ không? Đổi bao nhiêu? ở đây chiết khấu thấp nhất 90 ăn 100 (tức 10%). Nếu khách xuống tiền thì giao dịch lập tức diễn ra nhanh chóng. Nhưng nếu khách dò hỏi thêm gì, những dân buôn lập tức lảng tránh và không tiếp khách nữa.
Lý giải về hiện tượng trên, bà M, một chủ quán trà đá gần đó cho biết: “Mua bán tiền lẻ là không hợp pháp. Bởi vậy, nếu thấy khách khả nghi họ sẽ không bán nữa và tránh đi, họ sợ bị Đội quản lý thị trường phát hiện”.
Trong khi đó, tại TP Hồ Chí Minh, mức chiết khấu cũng tương tự. Để mồi chài khách, dân buôn ở đây cũng khẳng định mau sớm mua, càng gần tết giá sẽ càng cao.
Hoạt động mua bán tiền lẻ diễn ra rầm rộ trước tết Nguyên đán.
Ngoài ra, trên mạng xã hội, internet, các trang bán tiền lẻ cũng xuất hiện rầm rộ. Mức chiết khấu nhìn chung tương đương như giá tại chợ đen, nhưng với đầy đủ dịch vụ đi kèm. Ví dụ nếu mua với số lượng “đủ lớn” các đại lý tiền lẻ sẽ hỗ trợ giao “hàng” tận nơi. Ngoài tiền lẻ, nhiều trang còn giao bán tiền 2 USD in hình 2 con lợn vàng.
Theo quảng cáo, đồng 2 USD được giới thiệu do bộ Tài chính Mỹ phát hành nhằm mang đến món quà ý nghĩa cho người dân châu Á trong dịp lễ tết lớn của năm. Tờ tiền 2 USD con heo là tiền thật được chế tác họa tiết hết sức đặc biệt hình tượng 2 chú heo mạ vàng hai bên nhằm mang đến may mắn và của cải trong năm mới ?!.
Theo giới thiệu số lượng có hạn, nên giá những đồng tiền này cũng được đẩy lên rất cao 350.000 đồng/tờ, khi mua 5 tờ giá còn 320.000 đồng/tờ, số lượng 10 tờ giá: 300.000 đồng/tờ….
Buôn bán tiền lẻ là vi phạm pháp luật
Trong khi việc buôn bán tiền lẻ cứ đến hẹn lại lên với những hoạt động mua-bán công khai, tưởng như là thuận mua vừa bán, có cung ắt có cầu. Nhưng theo luật sư Nguyễn Huy An, đoàn Luật sư TP. Hà Nội cho biết, hoạt động mua bán tiền lẻ kiếm lời như trên hoàn toàn bị pháp luật nghiêm cấm và có thể bị xử phạt hành chính tới 40 triệu đồng.
Cụ thể, Nghị định 96/2014/NĐ-CP của Chính phủ quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực tiền tệ và ngân hàng. Theo đó, hành vi đổi tiền không đúng quy định của pháp luật sẽ bị xem xét, xử phạt, mức phạt được quy định tại Điểm a Khoản 3 Điều 5; Phạt tiền từ 20.000.000 đồng đến 40.000.000 đồng đối với một trong các hành vi vi phạm thực hiện đổi tiền không đúng quy định của pháp luật.
Quảng cáo bán tiền lẻ rầm rộ trên mạng, hành vi mua-bán tiền lẻ có thể bị xử phạt từ 20 triệu đến 40 triệu đồng.
Như vậy, nếu người nào thực hiện các hành vi đổi tiền không đúng quy định như: đổi tiền có phí, đổi tiền không đúng mệnh giá, đổi tiền không bằng giá trị…thì bị xử phạt mức từ 20.000.000 đồng đến 40.000.000 đồng.
Trao đổi với Người Đưa Tin, ông Nguyễn Hoàng Minh, Phó Giám đốc Ngân hàng Nhà nước, Chi nhánh TP. HCM cho biết: "Về tiền USD in hình những con giáp được Chính phủ Mỹ hay một số quốc gia phát hành dù là tiền thật nhưng chỉ có giá trị tượng trưng, không có giá trị trong lưu thông. Nhìn nhận ở góc độ pháp lý, luật không cấm người dân mua bán USD tại những địa điểm được cấp phép giao dịch ngoại tệ. Nhưng tại những địa điểm không được cấp phép, tại chợ đen... thì hành vi giao dịch sẽ là trái phép và có quy định xử lý theo pháp luật.
"Bởi vậy, không chỉ riêng đồng USD in hình con giáp, mà bất kỳ loại tiền nào khác, khi có nhu cầu giao dịch người mua nên cân nhắc tìm đến đúng địa chỉ được uỷ quyền để tránh những rủi ro đáng tiếc", vị Phó giám đốc khuyến cáo.
Đặng Thuỷ-Thành Long
