Phong lan ma có danh pháp khoa học là Dendrophylax lindenii (tiếng Việt Dạ Hương lan). Chúng cực kỳ quý hiếm, ước tính cả thế giới mới có khoảng 3.000 cây. Thường thì mọi người chỉ có thể thấy chúng ở các vùng đầm lầy ẩm ướt thuộc miền Nam Florida (Mỹ), Cuba và quần đảo Caribbean.
Các nhà nghiên cứu tưởng chừng như chúng đã tuyệt chủng cách đây hơn 20 năm nhưng đột nhiên lại xuất hiện trong các khu rừng châu Mỹ.
Phong lan ma chỉ có thể sống trong bóng tối và nở hoa khi có điều kiện tốt. Điều thú vị là loài cây này không hề có lấy một chiếc lá. Cả thân cây và hoa của chúng đều có màu xanh lá, vì vậy rất khó để nhận dạng. Ngoài ra, khả năng phát tán hạt của phong lan ma cực kém.
Bề ngoài, phong lan ma hệt như một cụm rễ bám dính vào cây chủ. Chúng thuộc nhánh phong lan không có lá, thân chỉ cao từ 1-4cm.
Phong lan ma nổi tiếng với sự xuất hiện không thể đoán trước của nó; ở nhiều địa phương nó đã được nhìn thấy chỉ một lần. Nó được tìm thấy trong rừng sồi, thông và vân sam trên các loại đất giàu cơ bản. Đây là một loài thực vật quý hiếm và bị đe dọa nghiêm trọng trong môi trường sống.
Đã từng có thời kỳ, người ta thi nhau lùng sục, săn tìm loài hoa này, khiến nó trở thành một trong những giống thực vật đắt đỏ nhất.
Hoa của loài phong lan này có hình dáng vừa giống những con nhện, lại vừa giống những chú khỉ, người làm xiếc hay nhái bén. Loài hoa này tỏa ra mùi giống như xà phòng trong suốt thời kỳ nở bông.
Hoa phong lan ma màu xanh pha trắng kiêu sa, dáng hình thanh mảnh tuyệt đẹp. Ngoài cái tên đầy ma mị, chúng còn được gọi Dạ Hương lan.
Phong lan ma, đặc biệt là cây con đòi hỏi điều kiện sống cực kỳ ẩm ướt, có nấm cộng sinh thích hợp để giúp rễ gia tăng khả năng quang hợp. Chúng vừa kén chọn lại vừa ẩn nấp cực kỹ nên thành ra đã hiếm lại càng khó phát hiện.
Hoa lan ma có hình dáng kỳ dị.
Trên thế giới có vài người tuyên bố đã thành công trồng phong lan ma. Tuy nhiên là thật hay giả thì chưa rõ, còn khoa học thì vẫn chưa tìm ra bất cứ biện pháp trồng và chăm sóc nào. Bởi vậy, loài hoa này vẫn trong danh sách những loài thực vật quý hiếm nhất hành tinh.
Trong 3000 cây phong lan ma, ước tính có khoảng 2000 cụm tập trung tại Florida và Cuba. Mỗi năm cũng chỉ có chừng 10% chịu trổ hoa.
Quốc Tiệp (t/h)
