Đội Hoàng Sa kiêm quân Bắc Hải là một tổ chức dân binh được chúa Nguyễn chủ trương thành lập dưới thời chúa Nguyễn Phúc Nguyên. Trải qua các thời chúa Nguyễn, Tây Sơn và nhà Nguyễn, đây là lực lượng chủ yếu, độc đáo và duy nhất dưới danh nghĩa nhà nước xác lập và thực thi chủ quyền ở biển Đông, cụ thể là hai quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa.
Trong cuốn sách nghiên cứu “Đội Hoàng Sa trong lịch sử xác lập và bảo về chủ quyền biển, đảo Việt Nam”, PSG. TS Trần Nam Tiến – tác giả cuốn sách cho biết, quá trình nghiên cứu những tài liệu lịch sử để viết sách, anh đã được tận mắt nhìn thấy nhiều bằng chứng chứng minh rằng Hoàng Sa và Trường Sa là một phần máu thịt thiêng liêng của Việt Nam…
Trực tiếp ra đảo Lý Sơn tìm tư liệu…
PGS. TS Trần Nam Tiến hiện đang công tác tại Khoa Quan hệ Quốc tế, Trường Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn (ĐHQG Tp. HCM), anh cho biết: Anh được khoa giao nhiệm vụ nghiên cứu về biển, đảo từ năm 2009, với tư cách là Phó Giám đốc Trung tâm nghiên cứu Biển và đảo thuộc trường ĐHKHXH&NV.
Với cương vị là một nhà nghiên cứu lịch sử, PGS. TS Trần Nam Tiến cho hay, không chỉ hiện nay vấn đề biển đảo mới được quan tâm mà nhiều năm trước anh và các đồng nghiệp của mình đã tìm rất nhiều tư liệu lịch sử liên quan đến biển, đảo Việt Nam. Trong quá trình thu thập tư liệu để hoàn thành cuốn sách “Đội Hoàng Sa trong lịch sử xác lập và bảo về chủ quyền biển, đảo Việt Nam”, PGS. TS Trần Nam Tiến đặc biệt quan tâm đến những bằng chứng lịch sử xác lập và bảo vệ chủ quyền của cha ông.
Anh cũng cho biết, đó là một quá trình dài đầy vất vả. Một trong những đối tượng mà PGS. TS Trần Nam Tiến quan tâm đó là đội Hoàng Sa – là một lực lượng bán vũ trang, đảm nhiệm việc đánh bắt cá xa bờ và giữ vững, xác lập chủ quyền biển, đảo của hai quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa.
