Gần như ngay lập tức sau khi Ukraine nhận “tin vui” về bước tiến mới trên lộ trình gia nhập Liên minh châu Âu (EU), Hungary đã nhanh chóng lên tiếng phản đối, cho rằng chừng nào hòa bình chưa lập lại ở Ukraine, chừng đó nước này không đủ tư cách trở thành thành viên EU.
Chủ tịch Ủy ban châu Âu (EC) Ursula von der Leyen phát biểu trong một cuộc họp báo hôm 8/11 rằng Kiev đã hoàn thành “hơn 90% các bước cần thiết” và đề nghị chính thức mở các cuộc đàm phán gia nhập. Đề xuất này đi kèm với những điều kiện mà Ukraine phải đáp ứng và phải nhận được sự đồng thuận trên toàn khối.
Các nhà lãnh đạo EU dự kiến sẽ gặp nhau tại Hội nghị Thượng đỉnh ở Brussels vào ngày 14/12 tới và thảo luận về bước đi tiếp theo đối với lộ trình châu Âu của không chỉ Ukraine mà còn của Moldova, và Georgia (Gruzia) – nước vừa được nâng cấp lên vị thế ứng cử viên chính thức.
Gia nhập EU sẽ đưa Ukraine ngả về phương Tây hơn. Tuy nhiên, nhiệm vụ thách thức nhất của nước này sẽ là hoàn thành những cải cách phức tạp, đặc biệt là chống nạn tham nhũng tràn lan, đồng thời tiến hành cuộc chiến đẩy lùi Nga.
Hành trình gia nhập EU của quốc gia Đông Âu có thể còn dài và có nhiều trở ngại, bao gồm cả sự không đồng thuận từ các thành viên như Hungary.
Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky đón Chủ tịch Ủy ban châu Âu (EC) Ursula von der Leyen đến thăm Kiev, ngày 4/11/2023. Ảnh: Kyiv Independent
Phản ứng với khuyến nghị của EC, Ngoại trưởng Hungary Peter Szijjarto cho rằng chính sách mở rộng của EU nên nhằm mục đích lan tỏa hòa bình chứ không phải mang chiến tranh vào trong khối.
“Kết nạp Ukraine, chiến tranh sẽ xâm nhập vào EU, điều mà rõ ràng là chúng ta không muốn và không thể muốn”, tờ nhật báo ủng hộ các giá trị bảo thủ Magyar Hirlap của Hungary dẫn lời ông Szijjarto nói hôm 8/11.
“Vì vậy, chúng tôi hiện không coi bất kỳ tiến triển nào liên quan đến các cuộc đàm phán gia nhập với Ukraine là đúng lúc”, Ngoại trưởng Hungary bổ sung, giáng một đòn mạnh vào tham vọng của Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky.
Ngoại trưởng Szijjarto bày tỏ một số lo ngại khác liên quan đến bối cảnh chính trị của Ukraine, cáo buộc nước này thiếu “tự do báo chí” và “tự do ngôn luận”, đồng thời nhấn mạnh sự thiếu dân chủ đến mức “các cuộc bầu cử cũng không được tổ chức” – ám chỉ đến thông báo mới đây của ông Zelensky về việc hoãn cuộc bầu cử Tổng thống vào năm 2024.
Do đó nhà ngoại giao Hungary kết luận rằng sẽ là “vô lý” nếu các quốc gia thành viên EU bị yêu cầu xem xét đơn xin gia nhập của một ứng cử viên như vậy.
Ông Szijjarto cũng nêu vấn đề liên quan đến cộng đồng dân tộc Hungary ở khu vực Transcarpathian, một tỉnh nằm ở phía Tây Nam Ukraine.
Trong mắt Chính phủ Hungary, các quốc gia khác xứng đáng được tiến triển trong các cuộc đàm phán gia nhập EU hơn, bao gồm Serbia và Gruzia. Theo ông Szijjarto, tư cách thành viên của Serbia “là một quá trình chưa hoàn thành trong 20 năm” và “vị trí của Tây Balkan rõ ràng là thuộc Liên minh châu Âu”.
Những bình luận của nhà ngoại giao hàng đầu Hungary nghĩa là Ukraine sẽ gặp trở ngại đáng kể khi các nhà lãnh đạo EU thảo luận vấn đề này tại Brussels vào tháng tới, mặc dù EC muốn soạn thảo và đệ trình khuôn khổ đàm phán cho các nước thành viên vào tháng 3 năm sau.
Tuy nhiên, Tổng thống Zelensky tỏ ra không hề nản lòng. Trong bài phát biểu qua video trước toàn quốc hôm 8/11, ông nói “lịch sử Ukraine và toàn bộ châu Âu” đã có “bước đi đúng đắn” và ông mong đợi phản hồi tích cực từ Hội đồng châu Âu vào tháng tới.
“Người Ukraine luôn và là một phần của đại gia đình châu Âu chung của chúng ta. Đất nước chúng ta nên ở EU. Người Ukraine xứng đáng nhận được điều này vì họ đã bảo vệ các giá trị châu Âu và thực tế là ngay cả trong một cuộc chiến tranh toàn diện, chúng ta vẫn giữ lời bằng cách phát triển các thể chế nhà nước”, ông Zelensky bổ sung.
Minh Đức (Theo Remix, Bloomberg)
