Hội Luật gia Việt Nam triển khai dự án tư vấn pháp luật cho người chấp hành xong án phạt tù

Nhiều đổi mới trong dự án tư vấn pháp luật cho người chấp hành xong án phạt tù

Ngày 23/6, Hội Luật gia Việt Nam tổ chức hội nghị tập huấn triển khai dự án "Tư vấn pháp luật cho phạm nhân và người chấp hành xong án phạt tù" tại Tp.Vinh, tỉnh Nghệ An.

Bà Lê Thị Kim Thanh, Ủy viên Ban Chấp hành Hội Luật gia Việt Nam, Giám đốc Trung tâm tư vấn pháp luật tái hòa nhập cộng đồng cho biết, trên cơ sở ý kiến của các bộ, ngành ở Trung ương và các sở, ban ngành liên quan ở các tỉnh tham gia dự án, Hội Luật gia Việt Nam đã tiếp thu ý kiến và hoàn thiện văn kiện dự án "Tư vấn pháp luật cho phạm nhân và người chấp hành xong án phạt tù"; đồng thời phê duyệt dự án theo quy định của pháp luật hiện hành.

Để triển khai các hoạt động trong khuôn khổ dự án này, Trung ương Hội Luật gia Việt Nam tổ chức cuộc tập huấn ngày hôm nay. Tham gia hội nghị gồm có đại diện của Cục Cảnh sát quản lý tạm giữ, tạm giam và thi hành án hình sự tại cộng đồng, Cục An ninh chính trị nội bộ, Bộ Công An, Công an tỉnh Nghệ An và đặc biệt là các đại biểu đến từ Hội Luật gia 7 tỉnh/thành phố Hà Nội, Lai Châu, Thái Nguyên, Bến Tre, Nghệ An, Quảng Bình và Cần Thơ.

Để hỗ trợ cho phạm nhân và người đã chấp hành xong án phạt tù, Hội Luật gia Việt Nam đã tiến hành giai đoạn mới của dự án "Tư vấn pháp luật cho phạm nhân và người đã chấp hành xong án phạt tù" với sự tài trợ của Tổ chức Bánh mì cho Thế giới (Bread for the World - BFTW). Thời gian dự kiến bắt đầu và kết thúc dự án từ tháng 5/2025 đến hết tháng 11/2027.

Bà Lê Thị Kim Thanh cho biết, các hoạt động dự kiến triển khai gồm: Tổ chức các cuộc phổ biến, tư vấn pháp luật lưu động tại xã/phường/thị trấn cho người đã chấp hành xong án phạt tù; Tiếp tục triển khai mô hình hỗ trợ tái hoà nhập cộng đồng ở huyện Than Uyên, tỉnh Lai Châu, đồng thời nhân rộng thêm ở 9 địa bàn khác (trong đó có 2 địa điểm ở Quảng Bình và 7 điểm ở Lai Châu); Thiết lập và triển khai thí điểm mô hình 1 tư vấn viên hỗ trợ 1 người mới chấp hành xong án phạt tù tại 3 tỉnh (Lai Châu, Quảng Bình và Bến Tre).

Ủy viên Ban Chấp hành Hội Luật gia Việt Nam, Giám đốc Trung tâm tư vấn pháp luật tái hòa nhập cộng đồng nhấn mạnh: "Những điểm mới của dự án giai đoạn này là nhân rộng mô hình hỗ trợ tái hoà nhập cộng đồng của Lai Châu; Thiết lập và triển khai thí điểm mô hình 1 tư vấn viên hỗ trợ 1 người mới chấp hành xong án phạt tù tại 3 tỉnh thực hiện dự án (Lai Châu, Quảng Bình và Bến Tre); Không có hoạt động đi tư vấn tại trại giam nữa".

Về kinh phí, giai đoạn này kinh phí đi lưu động của các tỉnh cao hơn giai đoạn trước (giai đoạn trước là 18 triệu đồng/cuộc, giai đoạn này là hơn 24 triệu đồng/cuộc). Trong đó, có bổ sung thêm kinh phí đi khảo sát nhu cầu tư vấn, phổ biến pháp luật trước khi đi lưu động (giai đoạn trước không có); Mức thù lao cho tư vấn viên/cộng tác viên, hội trường nước uống đều tăng hơn so với giai đoạn trước; Có thêm mục quà tặng cho người tham gia tích cực.

Đại diện Hội Luật gia Việt Nam cho biết, ban đầu, các hoạt động triển khai trong 6 tháng đầu của dự án sẽ gồm ký hợp đồng trách nhiệm; Tổ chức phổ biến, tư vấn pháp luật lưu động tại xã/phường/thị trấn cho người đã chấp hành xong án phạt tù.

Cụ thể: Lai Châu 8 cuộc; Nghệ An 8 cuộc; Hà Nội 5 cuộc; Cần Thơ, Bến Tre, Quảng Bình 3 cuộc; Thái Nguyên 2 cuộc. Thời gian mỗi cuộc kéo dài 1 ngày. Địa điểm do các đơn vị thực hiện dự án lựa chọn tại xã/phường/thị trấn trên cơ sở nơi nào có nhu cầu cao nhất.

Ban quản lý dự án kỳ vọng, đến cuối dự án, ít nhất 70% những người đã tham gia các buổi tuyên truyền pháp luật hoặc tư vấn pháp lý được xoá án tích hoặc xin được hưởng các chính sách hỗ trợ xã hội, hoặc làm lại được giấy tờ tuỳ thân.

Cách thức đo lường, thu nhập số liệu về số người đã được tư vấn, phổ biến pháp luật có án tích được xoá đúng hoặc sớm hơn thời hạn, và hoàn tất các thủ tục pháp lý cần thiết khác (2 lần trong thời gian triển khai dự án: năm thứ 2 và năm thứ 3).

Tháo gỡ khó khăn, vướng mắc trong quá trình triển khai dự án

Một trong những ý kiến nêu ra là thời gian sắp tới, trên toàn quốc sẽ triển khai mô hình chính quyền 2 cấp. Đây cũng sẽ là rào cản khiến tiến độ dự án gặp nhiều khó khăn.

Đại diện Hội Luật gia Bến Tre cho biết, tỉnh Bến Tre sẽ sáp nhập với tỉnh Vĩnh Long và tỉnh Trà Vinh, lấy tên là Vĩnh Long sau khi sáp nhập. Trung tâm hành chính của tỉnh mới sẽ đặt tại Tp.Vĩnh Long. Tuy nhiên, Hội Luật gia Bến Tre cũng đã chuẩn bị phương án và điều chỉnh phù hợp để triển khai dự án.

Về việc này, đại diện Hội Luật gia Quảng Bình trao đổi thêm, theo đề án, Quảng Bình và Quảng Trị sau sáp nhập sẽ mang tên tỉnh Quảng Trị, trung tâm hành chính đặt ở Tp.Đồng Hới hiện nay. Tuy nhiên, phía Hội Luật gia Quảng Bình cũng cam kết sẽ giữ vững tiến độ, không để việc sáp nhập ảnh hưởng.

Còn riêng đại diện Hội Luật gia Lai Châu trao đổi, dự án này được UBND tỉnh đồng tình và ủng hộ. Dự án cũng góp phần thay đổi nhận thức của cộng đồng về những người đã chấp hành xong án phạt tù theo hướng tích cực hơn, giúp xây dựng niềm tin từ gia đình phạm nhân, người chấp hành xong án phạt tù.

Tuy nhiên, về khó khăn dự kiến trong quá trình triển khai tại địa phương, là nếu mỗi lần tổ chức các cuộc phổ biến, tư vấn pháp luật lưu động tại xã/phường/thị trấn cho người đã chấp hành xong án phạt tù với số lượng 20 – 30 người là quá nhiều. Vì vậy, đại diện Hội Luật gia Lai Châu đề nghị số lượng khoảng 20 người để buổi tư vấn được hiệu quả.

Trước những ý kiến của đại diện Hội Luật gia các tỉnh, bà Lê Thị Kim Thanh, Ủy viên Ban Chấp hành Hội Luật gia Việt Nam, Giám đốc Trung tâm tư vấn pháp luật tái hòa nhập cộng đồng đã ghi nhận và hứa sẽ thay đổi, để dự án có bước phát triển phù hợp với từng địa phương tham gia.

Chiều cùng ngày (23/6), ban quản lý dự án đã trình bày về nội dung, công tác tài chính, kế toán để đại diện Hội Luật gia các tỉnh nắm, tháo gỡ khó khăn và triển khai tại địa phương.