TS.BS Nguyễn Trung Nguyên, Giám đốc Trung tâm Chống độc, Bệnh viện Bạch Mai, cho biết, trung tâm vừa tiếp nhận và điều trị cho 2 bệnh nhân bị ngộ độc quả muồng tây dẫn đến teo cơ, liệt toàn thân.
Cụ thể, hai bệnh nhân nhập viện là bà P.T.X. (SN 1966) và chồng là T.C.N (SN 1958) cùng trú tại Kiên Giang, được chuyển đến Bệnh viện Bạch Mai trong tình trạng teo cơ, hạn chế vận động hai tay, nói khó và liệt 2 chân.
Khai thác bệnh sử được biết, khoảng thời gian từ tháng 9 tới tháng 11/2021, bà X. cùng chồng được người quen cho hạt đậu muồng để trồng và ăn. Theo truyền miệng, bệnh nhân được biết hạt đậu muồng có thể chữa bệnh tiểu đường. Tỷ lệ đường trong máu của vợ chồng bệnh nhân có nhỉnh hơn một chút so với chỉ số bình thường nhưng không đến ngưỡng mắc bệnh tiểu đường. Tuy vậy, vợ chồng bà X. vẫn ăn hạt muồng với mong muốn ngừa bệnh.
Ban đầu, mỗi ngày vợ chồng bà chỉ ăn khoảng 2 hạt, sau đó có ăn nhiều hơn và ăn hàng ngày. Sau khoảng 3 tháng, bà X. thấy người mệt mỏi, suy nhược, chân tay yếu và cân nặng sụt giảm 15kg nên đi khám tại bệnh viện ở Kiên Giang. Chồng bà X. sau đó cũng bị tương tự và cũng sụt giảm 10kg trong cùng khoảng thời gian trên.
Tại bệnh viện, bà X. được chẩn đoán thiếu canxi nên được kê đơn để bổ sung canxi. Uống hết đơn nhưng triệu chứng không cải thiện, thậm chí còn nặng hơn, bệnh nhân cùng chồng lên một bệnh viện lớn ở TP. Hồ Chí Minh để điều trị.
Tại đây, bác sĩ cho biết vợ chồng bà bị viêm đa dây thần kinh, phải châm cứu và bấm huyệt. Hết liệu trình điều trị, tình trạng bệnh không những không thuyên giảm mà nặng hơn, không chỉ còn là yếu chân tay mà chuyển sang bị liệt cả 2 chân và phải di chuyển bằng xe lăn.
Các bác sĩ ở bệnh viện sau đó gửi mẫu máu của vợ chồng bà sang Singapore để xét nghiệm và kết quả cho thấy, hai chồng bà nghi bị nhiễm độc kim loại nặng. Vợ chồng bà được giới thiệu ra Trung tâm Chống độc, Bệnh viện Bạch Mai để điều trị.
Hai bệnh nhân được chuyển đến Trung tâm Chống độc ngày 12/4, trong tình trạng teo cơ, hạn chế vận động hai tay, nói khó và liệt 2 chân.
Sau hơn 1 tháng điều trị tích cực với 8 lần lọc máu và thay huyết tương, sức khỏe của các bệnh nhân đã dần cải thiện. Ông N. đã có thể cầm được bát cơm, tự đứng lên được và bước quanh giường. Bà X. đã nói rõ, nuốt bình thường, tự nâng được bát cơm và tự đứng dậy trên đôi chân của mình.
TS.BS Nguyễn Trung Nguyên cho biết: Cả 2 bệnh nhân khi nhập viện bị liệt rễ và dây thần kinh toàn thân, teo cơ nặng, người vợ bắt đầu liệt hầu họng nguy cơ ảnh hưởng chức năng sống còn. Trung tâm đã tiến hành rất nhiều kiểm tra, xét nghiệm, hội chẩn nhiều chuyên khoa. Các thăm dò và kiểm tra đã loại trừ các nguyên nhân có các bệnh khác, kể cả ngộ độc các kim loại nặng cũng không phải. 2 bệnh nhân cũng đã được sinh thiết cơ cho thấy có dấu hiệu cơ bị xơ, teo và thoái hóa.
Độc tố trong cây muồng tây là anthraquinone, độc tố có ở toàn bộ cây nhưng tập trung ở hạt.
Mẫu cây mà 2 bệnh nhân đem tới cũng đã được gửi đi nhận dạng. Kết quả cho thấy đây là cây muồng tây, hay muồng lá khế, tên khoa học là Senna occidentalis (hay còn gọi là Cassia occidentalis). Độc tố trong cây muồng tây này là anthraquinone, độc tố có ở toàn bộ cây nhưng tập trung ở hạt, đã được ghi nhận gây độc với cơ, thần kinh, đặc biệt gây hoại tử cơ, thoái hóa cơ, tổn thương gan, não và tử vong trên người và động vật.
Đây là trường hợp đầu tiên của Việt Nam được phát hiện ngộ độc cây muồng tây. Bệnh nhân bị ngộ độc trong một thời gian khá dài khiến teo hết cơ dẫn đến yếu liệt tất cả các chi. Trung tâm Chống độc đã nỗ lực điều trị bằng những giải pháp tối ưu nhất. Sức khỏe bệnh nhân đã được cải thiện một phần nhưng về lâu dài thì nguy cơ vẫn có để lại di chứng.
Từ trường hợp trên, BS Nguyên khuyến cáo người dân không nên nghe theo lời truyền miệng để chữa bệnh mà nên đến gặp bác sĩ hoặc các lương y đã được cấp phép hành nghề để thăm khám và điều trị.
Minh Hoa (t/h)
