Nỗ lực bảo vệ an toàn cho 2.000 ha rừng, mặt biển
Đầu giờ chiều một ngày cuối năm, chúng tôi cùng ông Nguyễn Văn Thịu - Giám đốc Vườn quốc gia (VQG) Cát Bà xuống ca nô xuất phát từ Bến Bèo ra thăm Trạm kiểm lâm Giỏ Cùng nhân dịp Tết Nguyên đán Giáp Thìn 2024.
Quãng đường dài từ Bến Bèo đến Trạm kiểm lâm Giỏ Cùng, khung cảnh đẹp như tranh vẽ. Hai bên vách núi mơn mởn màu lá non mới nhú, thi thoảng chen lẫn một vài cụm hoa xuân nở sớm với đủ các màu sắc, từ trắng tinh khôi đến đỏ rực nồng ấm.
Sau hơn nửa tiếng đồng hồ, Trạm kiểm lâm Giỏ Cùng hiện ra trước mắt chúng tôi như chiếc nấm khổng lồ vươn lên từ lòng biển. Lần đầu gặp mặt, sau cái bắt tay thật chặt, nồng ấm, anh Phạm Hồng Sơn - Trạm trưởng Trạm kiểm lâm Giỏ Cùng, cho biết, tên của Trạm được đặt theo tên của vụng Giỏ Cùng - vụng biển có hình dáng như chiếc giỏ nằm ở khu vực tận cùng của quần đảo Cát Bà, giáp ranh giữa Tp.Hải Phòng với tỉnh Quảng Ninh.
Trạm kiểm lâm Giỏ Cùng nổi nênh giữa sóng nước khơi xa (Ảnh: Thái Phan).
Trạm kiểm lâm Giỏ Cùng được thành lập năm 2002, là trạm kiểm lâm nổi đầu tiên ở nước ta. Sau này còn còn thêm các trạm Ba Đình, Vạn Tà, Việt Hải (cùng thuộc VQG Cát Bà).
Ban đầu Trạm chỉ có 2 phòng rộng hơn 30m2, một làm phòng ngủ, một là nơi làm việc cùng căn bếp nhỏ. Sau này, anh em cơi nới, thêm thắt để có diện tích gần 200 m2 như hiện nay.
Trong muôn vàn nỗi vất vả, khó khăn tại Trạm kiểm lâm Giỏ Cùng, thiếu thốn nhất là nước ngọt. Theo quy định, tiêu chuẩn mỗi người 1 tháng chỉ có 1,5 m3. Vì thế, không ai bảo ai, mọi người tiết kiệm đến mức tối đa. Tắm, giặt bằng nước biển chỉ dám tráng qua chút nước ngọt. Mùa khô, tắm theo “kiểu em bé”. Có nghĩa, tắm trước bằng nước biển, sau đó ngồi chậu rồi dội ca nước ngọt vừa đủ để trôi muối đọng trên da. Nước này dùng tưới rau.
Do xa đất liền, lại bị những ngọn núi cao bao quanh, sóng điện thoại di động tại Giỏ Cùng cũng rất thiếu thốn. Để có thể liên lạc với đất liền, các anh nghĩ ra cách dùng lọ nhựa để “chắt” sóng điện thoại. Sau đó, cho điện thoại di động vào trong lọ để đón sóng.
“Khó khăn, vất vả là thế, nhưng năm nào trạm cũng hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ được giao là bảo vệ an toàn cho hơn 2.000 ha rừng, mặt biển”, anh Phạm Hồng Sơn chia sẻ với đôi mắt lấp lánh niềm vui.
Trực Tết ở Giỏ Cùng
Sau bữa cơm tối giữa khơi xa, chúng tôi quây quần nghe các cán bộ trạm kiểm lâm kể chuyện đón Tết nơi đảo xa. Hiện trạm Giỏ Cùng có 4 cán bộ kiểm lâm, theo quy định, 1/2 lực lượng được nghỉ Tết Nguyên đán đến hết mùng 5, còn lại thường trực tại Trạm để bảo vệ rừng, biển.
Ăn Tết ở Giỏ Cùng không khác mấy so với đất liền, cũng đủ cả bánh chưng, giò xào, dưa hành, thịt kho đông… Để bảo quản lương thực, thực phẩm trong điều kiện không có điện, anh em ở Trạm nghĩ ra chiếc tủ lạnh độc đáo. Đó là dùng chiếc thùng xốp xếp đá lạnh xung quanh, lương thực, thực phẩm để ở giữa.
“Chiếc tủ lạnh của Trạm “xịn” không kém tủ lạnh của các hãng nổi tiếng, chỉ khác không có nút điều chỉnh nhiệt độ”, anh Nguyễn Văn Giao - Cán bộ Trạm kiểm lâm Giỏ Cùng, tếu táo.
Xuân về, trước Trạm kiểm lâm Giỏ Cùng có cành đào đá Cát Bà cùng cây quất vàng rực rỡ đón gió xuân. Thuộc vùng lõi Vườn quốc gia Cát Bà được bảo vệ nghiêm ngặt, ngày bình thường vốn ít người tới thăm hay qua lại, ngày Tết lại chẳng có ai. Có chăng chỉ có lũ sóc hiếu động, bầy khỉ nghịch ngợm, đàn voọc tinh quái thi thoảng lại tìm đến vách đá gần Trạm để nô đùa.
Trực Tết ở Giỏ Cùng, thời khắc mọi người mong ngóng nhất là Giao thừa. Khi ấy, chẳng ai bảo ai, tất cả đều ngóng về phía đất liền nơi người người, nhà nhà sum vầy đón Tết. Sau đó, thành kính thắp nén hương thơm trên ban thờ Bác Hồ.
Các cán bộ Trạm kiểm lâm Giỏ Cùng xem xét các tuyến tuần tra rừng, biển (Ảnh: Thái Phan).
Từ Tết Nguyên đán năm 2021, trạm được trang bị ti-vi bắt sóng vệ tinh. Lần đầu tiên trong thời khắc đón giao thừa, anh em được quây quần chung quanh chiếc ti-vi nhỏ nghe lời chúc Tết của Chủ tịch nước, sau đó chứng kiến màn pháo hoa rộn ràng.
“Vừa qua, anh em trong Trạm quyết định kéo dịch Trạm vào gần khu vực Trạm phát sóng viễn thông ở xã Việt Hải (cùng huyện Cát Hải) để bắt sóng điện thoại di động, sóng 4G. Tết Nguyên đán Giáp Thìn 2024 này, các thành viên trực trạm có thể gọi điện thoại di động, lướt web thoải mái, nhất là gọi qua zalo với các thành viên trong gia đình, bạn bè nơi đất liền vào khoảnh khắc năm cũ qua, năm mới tới”, anh Nguyễn Văn Giao - cán bộ Trạm kiểm lâm Giỏ Cùng, chia sẻ với đôi mắt lấp lánh niềm vui.
Chúng tôi lên ca nô rời Giỏ Cùng lúc mặt trời đã quá đỉnh đầu, anh Sơn và các cán bộ của Trạm đứng ngóng mãi như cố giữ chút hơi ấm từ đất liền.
Trong tiếng ca nô ầm ì, lời anh Sơn nói lúc chia tay văng vẳng bên tai: “Chúng tôi là những chiến sĩ bảo vệ rừng biển. Dù khó khăn, gian khổ đến mấy, không ai nghĩ tới việc rời bỏ vị trí, xao nhãng công việc. Niềm vui lớn nhất đối với chúng tôi là rừng biển luôn yên bình”.
