Đụng độ quân sự Israel-Iran: “Khe cửa hẹp” cho ngoại giao hạ nhiệt xung đột

Iran và Israel tiếp tục các cuộc không kích lẫn nhau vào thứ Năm (ngày 19/6), trong khi Tổng thống Donald Trump khiến thế giới phải đoán xem liệu ông có để Mỹ tham gia cùng Israel vào cuộc tấn công nhằm vào các cơ sở hạt nhân của Iran hay không.

Một tuần không kích và tấn công bằng tên lửa của Israel, bắt đầu từ ngày 13/6, đã hạ gục nhiều chỉ huy quân sự cấp cao của Iran, gây thiệt hại cho năng lực hạt nhân của nước này, đồng thời khiến hàng trăm người thiệt mạng.

Để trả đũa, Iran đã tấn công bằng tên lửa và máy bay không người lái nhằm vào các mục tiêu như nhà máy lọc dầu Haifa cũng như Tel Aviv, khiến khoảng 2 chục người thiệt mạng.

Cuộc xung đột tồi tệ nhất từ trước đến nay giữa hai bên đã làm dấy lên lo ngại rằng nó sẽ lôi kéo các cường quốc thế giới vào cuộc và làm rung chuyển sự ổn định của khu vực vốn đã bất ổn do tác động lan tỏa của cuộc chiến ở Gaza.

Trong khi ông Trump khiến thế giới phải suy đoán về khả năng can thiệp quân sự của Mỹ vào cuộc xung đột, Bloomberg hôm 19/6 dẫn các nguồn tin ẩn danh đưa tin rằng các quan chức cấp cao của Nhà Trắng đang "chuẩn bị cho khả năng xảy ra một cuộc tấn công vào Iran trong những ngày tới".

Diễn biến này là dấu hiệu cho thấy Washington "đang tập hợp cơ sở hạ tầng để trực tiếp tham gia vào một cuộc xung đột với Tehran", Bloomberg nhận định.

Tuy nhiên, một trong số các nguồn tin của Bloomberg cũng lưu ý rằng tình hình vẫn đang diễn biến và có thể thay đổi, trong khi một nguồn tin khác nói chỉ ra kế hoạch tiềm năng cho một cuộc tấn công vào cuối tuần.

"Các nhà lãnh đạo cấp cao tại một số cơ quan liên bang cũng đã bắt đầu chuẩn bị cho một cuộc tấn công", nguồn tin cho biết. Ngoài ra không có thêm thông tin chi tiết nào.

Việc Tổng thống Mỹ để ngỏ khả năng về một cuộc tấn công như vậy đánh dấu sự đảo ngược so với những phát biểu công khai của ông một tuần trước khi ông thúc giục các cuộc đàm phán ngoại giao để đạt được thỏa thuận giải trừ vũ khí hạt nhân với Iran.

Việc chờ đợi một vài ngày trước khi mở bất kỳ cuộc tấn công nào sẽ tạo thêm cơ hội cho Tehran chứng minh với ông Trump rằng họ sẵn sàng từ bỏ một số khả năng làm giàu uranium để ngăn chặn một cuộc tấn công của Mỹ, theo Bloomberg.

"Họ đáng lẽ phải đạt được thỏa thuận, tôi đã có một thỏa thuận tuyệt vời cho họ… cuối cùng họ quyết định không làm vậy, và bây giờ họ ước mình đã làm vậy", ông Trump nói với các phóng viên hôm 18/6. Nhà lãnh đạo Mỹ nói thêm rằng các quan chức Iran "muốn đến Nhà Trắng".

Theo Al Jazeera, khả năng người Iran đến Nhà Trắng đã được đưa ra. Mặc dù không có sự xác nhận nào về tuyên bố như vậy, nhưng có một điều hữu hình sẽ diễn ra vào thứ Sáu (ngày 20/6).

Các Bộ trưởng Ngoại giao châu Âu sẽ họp tại Geneva với Bộ trưởng Ngoại giao Iran. Họ đang tìm kiếm sự đảm bảo từ Iran rằng chương trình hạt nhân của Tehran sẽ vẫn là hòa bình và không có ý định tạo ra vũ khí hạt nhân.

Cuộc họp giữa các quan chức Pháp, Đức và Anh (nhóm E3) và đại diện Iran là cuộc họp do Mỹ điều phối, Al Jazeera cho biết, nhận định rằng đây có thể là cơ hội để Tổng thống Trump tiếp tục thúc đẩy một số hình thức thỏa thuận nào đó từ Iran.

Về phần mình, Ngoại trưởng Iran Abbas Araghchi cho biết trong một bài đăng trên mạng xã hội hôm 18/6 rằng đất nước ông vẫn "cam kết theo đuổi ngoại giao" và chưa bao giờ và sẽ không bao giờ theo đuổi vũ khí hạt nhân.

Minh Đức (Theo Bloomberg, Aljazeera)