BA.2, dòng phụ của biến thể Omicron, hiện đã trở thành chủng virus thống trị ở 68 quốc gia, trong đó có Mỹ và một số nước châu Âu.
Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) cho biết, BA.2 chiếm 94% ca nhiễm Omicron được tổ chức này ghi nhận trong tuần gần nhất. Tại Mỹ, BA.2 chiếm 72% ca mắc Covid-19 tuần qua, AP đưa tin.
Các nhà khoa học đã xác định BA.2 có rất nhiều đột biến. Biến chủng được mệnh danh là "Omicron tàng hình" bởi nó thiếu một đặc điểm di truyền của chủng Omicron gốc - điều từng giúp các nhà khoa học phân biệt được Omicron với Delta thông qua xét nghiệm PCR.
Một lý do khiến BA.2 nhanh chóng lan rộng bởi khả năng lây nhiễm mạnh hơn Omicron tới 30%. Trong một số trường hợp, các nghiên cứu chỉ ra BA.2 lây cho cả người từng nhiễm Omicron, dù không gây bệnh lý nặng hơn.
Xét nghiệm Covid-19 ở Thượng Hải, Trung Quốc vào ngày 24/3. Ảnh: Reuters.
Tại một số nước ở châu Âu và châu Á, biến chủng BA.2 khiến số ca mắc Covid-19 tăng mạnh trở lại.
Không chỉ lây lan mạnh hơn, BA.2 lan rộng trong bối cảnh nhiều quốc gia nới lỏng các biện pháp phòng chống dịch khi người dân bắt đầu nói không với khẩu trang, quay trở lại với các chuyến du lịch, ăn uống trong nhà hàng, tham gia các sự kiện đông người.
Tại Mỹ, tổng số ca mắc Covid-19 vẫn đang theo chiều hướng giảm dần. Tuy nhiên, số ca mắc bắt đầu tăng trở lại ở New York, Arizona và Illinois. Giới chức y tế cảnh báo, số ca mắc được ghi nhận có thể không chính xác, bởi nhiều người tự xét nghiệm ở nhà, thậm chí một số người không còn xét nghiệm Covid-19.
"Chúng ta đã bước vào giai đoạn mới, các đợt bùng phát Covid-19 có thể chỉ theo từng khu vực và phụ thuộc vào tỉ lệ bao phủ vắc-xin của cộng đồng, cũng như thời gian tiêm chủng", bác sĩ Wesley Long, nhà dịch tễ học tại Bệnh viện Houston Methodist Texas, nói.
Vị chuyên gia nhận định, số ca mắc Covid-19 cuối cùng sẽ một lần nữa tăng lên ở Mỹ bởi biến chủng BA.2 hoặc một biến chủng khác trong tương lai. "Nếu là BA.2, đợt gia tăng ca bệnh sẽ diễn ra từ từ chứ không đột ngột", ông Long cho hay. Lúc này, số ca nhập viện và tử vong vì Covid-19 ở Mỹ vẫn trên đà suy giảm.
Các nhà khoa học cảnh báo, bất kể số ca mắc BA.2 gia tăng vì lý do gì, tình trạng này nhắc nhở mọi người rằng virus gây Covid-19 tiếp tục gây hại, đặc biệt ở những người chưa tiêm vắc-xin, tiêm vắc-xin chưa đủ và thành phần dân số dễ có nguy cơ mắc bệnh.
WHO đang theo dõi các biến chủng của SARS-CoV-2, trong đó có các chủng lai. Một trong số các chủng được quan tâm là chủng kết hợp giữa BA.2 và Omicron, còn được gọi là BA.1.
Một chủng lai khác cũng đang được theo dõi sát sao là XE. Đột biến XE mới là một dạng biến thể tái tổ hợp - kết hợp của chính các biến thể BA.1 và BA.2 của Omicron. Biến thể tái tổ hợp xuất hiện khi một người nhiễm cùng lúc 2 hoặc 3 biến thể của virus, tạo điều kiện cho các vật chất di truyền của các biến thể pha trộn trong cơ thể người bệnh. Đây không phải điều bất thường vì đã từng xảy ra một số lần trong thời gian đại dịch Covid-19 hoành hành. Tuy nhiên, hiện tại, XE chỉ chiếm một số lượng nhỏ các trường hợp mắc Covid-19 được báo cáo trên khắp thế giới.
“Các ước tính ban đầu cho thấy, XE có tỉ lệ lan truyền cộng đồng cao hơn 10% so với BA.2, tuy nhiên, phát hiện này cần được xác nhận thêm”, WHO cho biết về biến thể XE.
Tiêm chủng, tăng cường sức khỏe và thực hiện các biện pháp phòng ngừa như đeo khẩu trang và hạn chế tiếp xúc xã hội vẫn là những cách tốt nhất để bảo vệ bản thân khỏi BA.2 và các biến thể khác.
"Virus đang tiếp tục lây lan ngoài môi trường, vắc-xin vẫn là cách bảo vệ hữu hiệu nhất", bác sĩ Long nói.
Cũng như đối với những biến thể phụ khác của Omicron, các vắc-xin giảm hiệu quả đối với BA.2 hơn so với những biến thể trước đó như Alpha hay chủng ban đầu, và khả năng bảo vệ giảm dần theo thời gian. Tuy nhiên, khả năng bảo vệ, đặc biệt đối với việc ngăn ngừa nhập viện và tử vong, được khôi phục bằng liều tiêm tăng cường, theo dữ liệu từ Cơ quan An ninh y tế Anh.
Các chuyên gia nhấn mạnh, người từ 50 tuổi trở lên bị suy giảm miễn dịch, do đó cần tiêm mũi bổ sung thứ hai nếu có thể.
Bác sĩ Long lưu ý thêm: "Nếu số ca mắc tại nơi bạn sống một lần nữa tăng lên, hãy tự đánh giá mức độ rủi ro y tế của mình. Nếu bạn không còn đeo khẩu trang hay dừng giãn cách xã hội, giờ là lúc quay lại với các biện pháp phòng ngừa này".
Minh Hoa (t/h theo Zing, Thanh Niên)
