Bà Nước trong bộ quần áo xộc xệch, mồ hôi nhễ nhại cặm cụi bên chiếc túi nilon lượm từng trái xoài rụng, những trái cà hư, rồi đi xin từng mớ cơm nguội từ những người hàng xóm đem về làm thức ăn cho hai đứa con bị tâm thần đang đợi ở nhà.
Cơm nguội trộn với Xoài là món ăn thường xuyên của mẹ con bà Nước.
Mẹ đắng lòng nhốt con trong chuồng
Chúng tôi tìm đến ngôi nhà xiêu vẹo của người đàn bà bị bệnh tâm thần Hồng Thị Nước (53 tuổi) và hai đứa con gái bị bệnh tâm thần là Hồ Bé Hai (21 tuổi) và Hồ Bé Ba (19 tuổi) ngụ tại ấp Tân Phú Thành, xã Tân Hưng Tây, huyện Phú Tân, tỉnh Cà Mau. Khi chúng tôi đến, bà Nước đang đi kiếm thức ăn cho các con từ sáng sớm. Bà Hỏn, hàng xóm bà Nước cho chúng tôi biết như vậy.
Nói là nhà nhưng thật ra nó giống như một căn chòi canh tôm của người dân bản xứ. Ban ngày nằm trong nhà có thể thấy mây bay và nếu trời mưa thì ngồi trong nhà không khác nào ngoài sân.
Theo chân bà Hỏn, chúng tôi ra phía sau nơi hai em Bé Hai và Bé Ba bị nhốt suốt mười mấy năm qua. Thấy có người đến, cả hai em mừng rỡ. Đứa thì hú lên, đứa thì vẫy tay vì hai em nghĩ rằng chúng tôi và bà Hỏn sẽ cho các em thứ gì đó để lót dạ sau bữa cơm từ chiều hôm trước.
Bà Hỏn cho biết, bà Nước bị tâm thần loại nhẹ, riêng hai người con của bà thì bị bệnh tâm thần rất nặng, không tự chủ được bản thân, cũng như không tự làm được vấn đề vệ sinh cá nhân. Đã vậy cả hai còn ốm đau liên miên, khi thì khóc la quằn quại thất thần, lúc lại lầm lũi mỗi đứa ngồi một xó trong chuồng không nói chuyện với ai.
Bà Hỏn nói chuyện với chúng tôi mà nước mắt rơm rớm, những năm qua bà không nhớ nổi Bé Hai và Bé Ba suýt chết bao nhiêu lần. Có lần hai em bị thương do nghịch dao, bị ngã do leo trèo rồi lại suýt chết đuối... Trận bỏng nặng của hai em khiến bà và người dân trong xóm lo lắng. Đó là lần hai em tự lấy vải mùng quấn tay mình rồi châm lửa đốt.
Chỉ tay về hướng Bé Hai và Bé Ba, bà Hỏn cho biết, các vết thương trên tay, chân các em là do những lần lên cơn mà không có thuốc uống nên các em tự cắn làm máu chảy bê bết, để lại nhiều vết thương còn lở loét trên người.
Phần vì thương bà Nước sẽ đau khổ hay có thể chết đi nếu như hai đứa con là niềm hy vọng cuối cùng không còn nữa, phần vì thương cho cái kiếp khốn khổ của hai em, hơn 10 năm trước, bà con trong xóm hùn tiền lại mua vật liệu xây một bức tường rào giống như cái chuồng heo ở phía sau nhà để nhốt Bé Hai và Bé Ba vào đó mỗi khi bà Nước vắng nhà.
Giải thích về hai sợi dây xích dưới chân các em, bà Hỏn cho biết, dù nhốt cả hai đứa vào chuồng nhưng thỉnh thoảng hai chị em vẫn trèo ra ngoài đập phá nhà mình và nhà hàng xóm. Có lần cả hai đứa còn định đốt nhà nhưng may mắn là bà con phát hiện kịp nên ngăn chúng lại. Thấy vậy, bà Nước mới dùng hai sợi dây xích cột chân chúng lại trong chuồng. Cả hai em Bé Hai và Bé Ba đều bước qua cái tuổi dậy thì, nhưng nhìn chẳng khác gì trẻ con.
Khoảng hơn 12h, bà Nước mới về đến nhà. Bà không để tâm lắm đến sự có mặt của chúng tôi mà tất bật chuẩn bị bữa cơm cho hai đứa con đang kêu la vì đói. Có lẽ hôm nay là ngày thu nhập khá của bà Nước vì trong túi nilon có cả xoài và vài nắm cơm nguội.
Ngồi ở góc nhà, chúng tôi quan sát công việc của bà Nước. Những quả xoài được bà Nước xắt nhỏ ra rồi trộn với cơm nguội, bỏ thêm tí muối, thế là đủ cho hai đứa con tội nghiệp của bà. Tuy bữa ăn chỉ là cơm nguội và xoài rụng nhưng Bé Hai và Bé Ba ăn rất ngon miệng. Chúng vừa ăn vừa cười đùa với nhau rồi thốt lên: "Ngon quá mẹ ơi".
Chứng kiến cảnh hai đứa con gái của bà Nước ngấu nghiến những quả xoài trộn lẫn với cơm nguội mà mẹ mình vừa đem về, chúng tôi và những người có mặt cảm thấy xót xa. Sau bữa cơm, người mẹ bị tâm thần này lại thêm một lần nữa nuốt nước mắt vào lòng, đưa hai đứa con của mình ra nhốt vào chuồng ở phía sau nhà để chuẩn bị đi kiếm bữa cơm chiều. Bà Nước đã làm việc này trong suốt 13 năm qua.
Hậu quả của chất độc màu da cam
Đợi các con ăn xong, bà Nước đưa chúng trở lại chuồng để nhốt, rồi bà cũng ngồi bệt xuống cạnh chuồng nhốt con mình. Đôi mắt rưng rưng, bà Nước cho biết: "Có lúc tui tỉnh táo, nhìn thấy cảnh hai đứa con mà muốn ôm nhau cùng chết. Nhưng nghĩ lại tui không nỡ xuống tay, mà nếu như mẹ con tui còn sống thêm ngày nào thì khổ thêm ngày ấy thôi. Những suy nghĩ đó cứ ám ảnh tui cả ngày lẫn đêm. Có những lúc tui lên cơn bệnh, đau nhiều lắm nhưng phải cố bò ra nơi nhốt con để ngăn cản chúng cắn xé nhau khi cơn điên của chúng bộc phát".
Giọng bà Nước nghẹn ngào, đứt quãng khi chúng tôi hỏi về người chồng xấu số của bà. Bà Nước nói trong nước mắt: "ổng chết lâu rồi. ổng ác quá, chết chi sớm vậy để lại ba mẹ con tui thui thủi ở đây”.
Theo người dân địa phương, chồng bà Nước chết cách nay đã 12 năm trong một lần lâm bệnh không có tiền điều trị. 12 năm qua, ba mẹ con bà Nước sống trong sự cưu mang và đùm bọc của bà con hàng xóm. Nhưng ở vùng quê nghèo khó này, những người hàng xóm của bà Nước cũng không giàu có gì nên việc giúp đỡ cho mẹ con bà lúc có lúc không.
Thấy cảnh khổ của mẹ con bà Nước, bà Hỏn tuy nghèo nhưng cũng thường xuyên giúp đỡ bằng cách cho cơm ăn. Lâu lâu có đồ ăn ngon, bà Hỏn cũng bớt ra một phần để dành cho ba mẹ con bà Nước. Cứ thế mà cuộc sống gia đình của những người phụ nữ bất hạnh này lặng lẽ trôi.
Ông Nguyễn Văn út, phó chủ tịch UBND xã Tân Hưng Tây, huyện Phú Tân cho biết, gia cảnh bà Nước rất thương tâm. Bao năm qua, bà sống trong sự bảo bọc của bà con hàng xóm. Tuy bị bệnh tật thường xuyên nhưng bà Nước vẫn cố gắng lao động kiếm tiền nuôi con hàng ngày. Ngoài công việc lượm ve chai, bà Nước còn mượn lú (loại dụng cụ bắt tôm, cá dưới sông - PV) đặt dưới sông kiếm thêm thức ăn cho các con.
Theo tìm hiểu của chúng tôi, trong kháng chiến chống Mỹ, chồng bà Nước đã từng tham gia hoạt động cách mạng, có thể ông đã bị nhiễm chất độc hóa học, vì thời kỳ này giặc Mỹ liên tục rải chất độc hóa học tiêu diệt cây cỏ ở vùng U Minh để tìm ra những căn cứ cách mạng. Nếu đúng như vậy thì hai đứa con của ông đã bị ảnh hưởng do di chứng của chất độc màu da cam. Đây cũng là vấn đề mà chính quyền địa phương cần xem xét nhằm sớm có chính sách hỗ trợ kịp thời cho gia đình bà Nước.
Rời làng quê nghèo khó này ra về, hình ảnh của ba người phụ nữ gầy gò, những gương mặt thất thần, những đôi mắt đau đáu dõi theo chúng tôi như cầu mong được sự giúp đỡ. Lòng chúng tôi cảm thấy nhói đau. Liệu mai đây hai đứa con bà Nước sẽ ra sao khi một ngày nào đó bà Nước sức cùng, lực kiệt?.
| Ông Nguyễn Minh Đạo, phó Phòng LĐ -TBXH huyện Phú Tân, cho biết: "Trước hoàn cảnh hết sức khó khăn của gia đình bà Nước, chính quyền địa phương cũng đang tìm biện pháp để hỗ trợ, giúp đỡ. Đồng thời, chúng tôi cũng kêu gọi các mạnh thường quân trong và ngoài địa phương ủng hộ cho mẹ con bà Nước để cả ba có tiền điều trị bệnh." |
Nguyễn Hoàng Nguyên
