Đại sứ đặc mệnh toàn quyền VN ở nước ngoài có phải là Vụ trưởng?

Sáng 3/11, QH thảo luận ở hội trường về dự án luật sửa đổi, bổ sung một số điều của luật Cơ quan đại diện nước Cộng hòa Xã hội Chủ nghĩa Việt Nam ở nước ngoài. Nhiều ý kiến ĐBQH đề nghị, về chức vụ, phải lấy Vụ trưởng hoặc tương đương cấp Vụ trưởng trở lên làm Đại sứ.

Thảo luận tại hội trường, ĐB Đỗ Văn Bình (ĐBQH đoàn Hải Phòng) tham gia ý kiến: “Về tiêu chuẩn thành viên cơ quan đại diện Việt Nam, Đại sứ đặc mệnh toàn quyền, chúng tôi nhất trí với việc sửa đổi. Tuy nhiên, theo tôi, tiêu chuẩn Đại sứ đặc mệnh toàn quyền còn chưa được cụ thể rõ ràng, một số tiêu chuẩn còn định tính. Dự thảo bổ sung nêu tiêu chuẩn năng lực, kinh nghiệm là “có kinh nghiệm quản lý công tác trên lĩnh vực đối ngoại”. Vậy tiêu chí thế nào là có kinh nghiệm?”.

Cùng chung quan điểm đề cập đến việc cần làm rõ tiêu chuẩn của Đại sứ đặc mệnh toàn quyền, ĐB Trần Văn Mão (ĐBQH đoàn Nghệ An) cho rằng: “Về tiêu chuẩn thành viên cơ quan đại diện, theo tôi cần quy định tiêu chuẩn chuyên môn, nghiệp vụ, ngoại ngữ. Chúng ta cần quy định rõ để người nhận việc hoàn thành nhiệm vụ được giao. Trong thực tiễn, có nhiều người chỉ có trình độ trung cấp kinh tế mà cũng được làm đại diện Việt Nam ở nước ngoài. Về chức vụ, tôi đề nghị phải là Vụ trưởng hoặc cấp tương đương Vụ trưởng trở lên mới đảm bảo được đại diện cho vị thế của Việt Nam ở nước ngoài”.

Trước ý kiến của các ĐBQH về đề nghị tiêu chí bổ nhiệm Đại sứ đặc mệnh toàn quyền phải là Vụ trưởng trở lên, ĐBQH Nguyễn Đức Kiên (đoàn ĐBQH Sóc Trăng) đã có những trao đổi, phản biện lại.

Theo ĐB Nguyễn Đức Kiên: “Tôi muốn trao đổi với một số đại biểu Quốc hội kiến nghị tiêu chí Đại sứ đặc mệnh toàn quyền phải lấy Vụ trưởng. Chúng ta vẫn đang nhìn nhận quan điểm Đại sứ theo nền kinh tế kế hoạch hóa. Nếu cứ Đại sứ mà lấy Vụ trưởng làm thì với 87 cơ quan đại diện Việt Nam ở nước ngoài, bộ Ngoại giao có đủ 87 Vụ trưởng hay không để bổ nhiệm. Cộng thêm mấy chục Vụ trưởng ở trong nước. Tôi đếm như vậy là nguyên bộ Ngoại giao là  hơn 100 Vụ trưởng. Trong khi đó, cách đây ít hôm, chúng ta vừa nói cải cách hành chính. Tôi không hiểu nếu tiêu chuẩn cứng như các ĐBQH kiến nghị thì cải cách ở đâu. Theo tôi, chúng ta không nên quy định ra là cứ Vụ trưởng mới làm được Đại sứ”.

Giải trình các ý kiến của ĐBQH, Phó Thủ tướng Chính phủ, Bộ trưởng bộ Ngoại giao Phạm Bình Minh nêu: “Trong dự thảo Luật, cơ quan soạn thảo đã tiếp thu các ý kiến của ĐBQH, làm sao tuyển dụng được Đại sứ là người có năng lực, phục vụ đất nước. Tất cả các tiêu chuẩn làm sao đáp ứng được các tiêu chuẩn của Đảng và Nhà nước. Báo cáo với QH, quy trình đề cử Đại sứ của chúng ta hết sức chặt chẽ, công phu, qua nhiều cấp. Chính phủ, Ban cán sự Đảng Chính phủ trình Ban tổ chức TƯ, trình ban Bí thư, sau đó chuyển sang ủy ban Thường vụ QH phê chuẩn bổ nhiệm, miễn nhiệm các Đại sứ. Chủ tịch nước ra quyết định bổ nhiệm, miễn nhiệm. Đây là quy trình hết sức chặt chẽ để đảm bảo lựa chọn đại sứ xứng đáng”.

Đỗ Thơm