Tin đồn thất thiệt liên quan đến Khaisilk đã khiến HBC "bốc hơi" cả nghìn tỷ đồng vốn hoá.
CTCP tập đoàn Xây dựng Hòa Bình (mã chứng khoán: HBC) thông báo đã nhận được công văn phản hồi của Ủy ban Chứng khoán Nhà nước (UBCKNN) về việc công ty này đăng ký mua lại 3,5 triệu cổ phiếu quỹ. Theo công văn, do Hòa Bình vừa kết thúc đợt phát hành 1 triệu cổ phiếu ESOP vào ngày 9/11 nên theo khoản 12, Điều 1, Nghị định 60, công ty này không thuộc trường hợp được mua lại cổ phiếu làm cổ phiếu quỹ.
Giữa tháng 10 vừa qua, mã cổ phiếu HBC của tập đoàn này bỗng lao dốc không phanh từ đỉnh cao 65.000 đồng/cổ phiếu xuống còn 48.000 đồng/cổ phiếu. Lãnh đạo HBC đã có ngay "tâm thư" gửi các nhà đầu tư, đính chính về những tin đồn thất thiệt bị Khaisilk xù nợ cả ngàn tỷ và kết quả kinh doanh không mấy khả quan. "Tâm thư" này đã phần nào hãm được đà sụt giảm của HBC, tuy nhiên, chỉ trong 4 phiên, vốn hóa HBC đã bốc hơi cả nghìn tỷ đồng.
Dàn lãnh đạo Hoà Bình sau đó ra sức cứu vớt mã cổ phiếu này khi đồng loạt đăng ký mua vào. Bản thân Chủ tịch HĐQT ông Lê Viết Hải cũng đã quyết chi cả trăm tỷ đồng để đăng ký mua 2 triệu cổ phiếu HBC trong khoảng thời gian từ 1/12-29/12/2017 những mong sẽ phần nào đẩy giá mã cổ phiếu này về thời hoàng kim. Nếu giao dịch diễn ra thành công, vị chủ tịch sẽ tăng sở hữu lên hơn 21,4 triệu đơn vị, tương đương 16,5% vốn HBC.
Ngay sau đó, HBC đã công bố báo cáo tài chính quý III/2017 với kết quả khả quan khi lãi quý III tăng hơn 30% so với cùng kỳ, lũy kế 9 tháng lợi nhuận cũng tăng tới gần 60%. Doanh thu từ hoạt động kinh doanh chính luỹ kế 9 tháng cũng tăng mạnh, đạt gần 11.000 tỷ đồng.
Lẽ thường, sau khi một doanh nghiệp công bố báo cáo tài chính với kết quả khả quan, thị trường lập tức sẽ có những phản ứng tích cực. Nhưng chuyện chẳng ai ngờ, cổ phiếu HBC đã lập tức giảm sàn gần 7%. Trong 4 phiên giao dịch tiếp theo, tổng cộng mã cổ phiếu này mất 16,5% giá trị, vốn hóa bốc hơi hơn 1.100 tỷ đồng.
Lý giải về chuyện ngược đời này, nhiều nhà đầu tư cho rằng, bên cạnh những con số tích cực về kết quả kinh doanh, một số bất thường lộ diện trong báo cáo tài chính cho thấy tính không bền vững của doanh nghiệp này. Cụ thể, theo một chuyên gia chứng khoán, kết quả doanh thu của Hòa Bình tăng nhưng kéo theo đó là sự gia tăng của khoản phải thu, đặc biệt là phải thu theo tiến độ hợp đồng xây dựng.
Nhận xét về hoạt động của Hoà Bình, công ty chứng khoán Rồng Việt (VDSC) cho rằng: "Ổn định hiệu quả hoạt động là cái giá mà HBC phải trả khi tăng trưởng doanh thu nóng. Các thay đổi trong vốn lưu động có thể mang lại rủi ro cho dòng tiền tương lai. Trong khi dòng tiền của công ty mang màu sắc tương phản với kết quả kinh doanh do cách ghi nhận doanh thu".
Tại thời điểm kết thúc quý III, Hòa Bình ghi nhận các khoản phải thu ngắn hạn lên tới 8.600 tỷ đồng, tăng 1.300 tỷ đồng so với hồi đầu năm. Trong đó khoản phải thu theo tiến độ khách hàng hợp đồng xây dựng là 5.152 tỷ đồng, tăng 2.200 tỷ đồng so với đầu năm trong khi doanh thu chỉ tăng 56%. Việc ghi nhận doanh thu theo tiến độ được quy định trong chuẩn mực 15 (VAS 15) về hợp đồng xây dựng và là phương pháp mà hiện Việt Nam vẫn chấp nhận. Tuy nhiên, theo nhiều chuyên gia, sẽ là rất rủi ro khi tranh chấp xảy ra giữa chủ đầu tư và nhà thầu không thu được tiền.
Thêm nữa, Hòa Bình lại sử dụng chính những khoản này để thế chấp các khoản vay ngắn hạn từ ngân hàng để bổ sung vốn lưu động. Thay vì sử dụng nguồn vốn từ đối tác, Hòa Bình đang sử dụng các khoản vay từ ngân hàng để thực hiện hợp đồng xây dựng.
Bản thân các khoản vay này cũng gia tăng gánh nặng tài chính cho doanh nghiệp khi quý III, chi phí lãi vay của Hòa Bình đạt gần 70 tỷ đồng, tăng 84% so với cùng kỳ. Lũy kế 9 tháng đầu năm, khoản chi phí này ghi nhận hơn 185 tỷ, tăng hơn 80%.
Đà lao dốc của mã cổ phiếu HBC càng tăng khi V.N.M ETF bất ngờ loại HBC khỏi danh mục. Vừa lọt rổ ETF trong quý 3 vừa qua, HBC đã lập tức bị loại ra chỉ sau 1 quý. Trong kỳ đánh giá lần này của quỹ, HBC cũng là cổ phiếu Việt Nam duy nhất bị loại khỏi danh mục.
Hiện "ông lớn" trong ngành xây dựng này vẫn đang nỗ lực kéo mã HBC trở lại thời kỳ đỉnh cao. Hòa Bình cho biết sẽ tiếp tục đăng ký mua lại cổ phiếu làm cổ phiếu quỹ khi thỏa mãn các quy định của pháp luật và được sự chấp thuận của UBCKNN. Hiện cổ phiếu HBC đang được giao dịch quanh mức giá 44.000 - 45.000 đồng/cổ phiếu.
