Bài 1: Người đầu bếp trọn đời vì nước quên thân
Trong số giấy tờ còn lưu giữ đến nay, đều ghi lại quê quán của vợ chồng ông Hoàng Văn Lộc (SN 1900) và bà Nguyễn Thị Cúc (SN 1907), ở xã Lương Ninh, huyện Quảng Ninh (Quảng Bình). Tuy nhiên, theo lời anh Lê Văn Lợi (SN 1967), trú tại xã Lương Ninh, huyện Quảng Ninh, người cháu nuôi, người con nuôi duy nhất của ông bà kể lại: “Khi tôi còn nhỏ, mệ (bà - PV) nói với tôi, ông cùng quê với Bác Hồ. Còn mệ là người Nam Đàn (Nghệ An). Nói là vậy, nhưng thực chất, gốc gác của ông bà đều là Việt kiều sinh sống tại Thái Lan đã lâu”.
Anh Lợi sống cùng bà Cúc từ lúc mới sinh ra, cuộc sống của hai bà cháu tuy bần hàn nhưng đầy ắp tình thương yêu. Từ nhỏ, anh được nghe bà Cúc kể rất nhiều câu chuyện về ông Lộc. Biết chúng tôi có nguyện vọng được tìm hiểu về cuộc đời của vợ chồng ông Lộc, anh Lợi đã cho chúng tôi xem các tư liệu, những bài viết liên quan đến ông Lộc và bà Cúc. Từ đó, câu chuyện về cuộc đời của vợ chồng người đầu bếp đầu tiên của Bác Hồ được tái hiện một cách rõ nét.
Tiến sỹ Chu Đức Tính, nguyên Giám đốc Bảo tàng Hồ Chí Minh từng viết về người đầu bếp đầu tiên của Bác Hồ: Đó là đồng chí Hoàng Văn Lộc, tên thật là Nguyễn Văn Ty, sinh năm 1900, quê tại xã Lương Ninh, huyện Quảng Ninh (Quảng Bình). Đồng chí Lộc vốn là một Việt kiều ở Xiêm (Thái Lan). Hiện, ở bia tưởng niệm liệt sỹ Lộc tại Khuôn Tát, xã Phú Đình, huyện Định Hóa (Thái Nguyên) lại ghi tên Phạm Văn Lộc.
Ông Lộc (người gánh tư trang) được tái hiện qua tranh sơn dầu "Bác Hồ về nước" của Trịnh Phòng
Năm 1928, khi Chủ tịch Hồ Chí Minh (lúc đó là Nguyễn Ái Quốc) đến Xiêm, đồng chí Lộc được chọn đi cùng Bác khắp 16 tỉnh Đông Bắc Xiêm có Việt kiều sinh sống nhằm tuyên truyền cách mạng cho kiều bào yêu nước. Ông Lộc tháo vát, thông minh, thông thạo rất nhiều thứ tiến