Nga có thể đánh đổi cuộc tấn công của Thổ Nhĩ Kỳ lấy Idlib.
Trong bối cảnh quân đội Mỹ rút dần khỏi biên giới Thổ Nhĩ Kỳ - Syria và căng thẳng giữa Thổ Nhĩ Kỳ với người Kurd tăng cao - một lần nữa giới quan sát lại nói về những lợi ích mà Moscow có thể đạt được.
Theo Arab News, trong trường hợp Nga làm ngơ cho Thổ Nhĩ Kỳ tiến hành hoạt động quân sự chống người Kurd ở Syria, nó sẽ càng khiến cho “vết thương hở” S-400 trở nên đau đớn hơn với người Mỹ.
Nga mở đường cho Thổ Nhĩ Kỳ
Nga từ trước đến nay vẫn được biết đến là thế lực quan trọng nhất ở Syria, nơi Moscow ủng hộ cho chính quyền hợp pháp của Tổng thống Bashar Assad, trong khi Thổ Nhĩ Kỳ ở phe ngược lại, ủng hộ lực lượng phiến quân đối lập.
Tuy nhiên, giữa lợi ích chồng chéo ở Syria, Ankara buộc phải đưa bàn tay hợp tác đến Moscow nhằm đáp ứng được những quan ngại về an ninh dọc biên giới.
Trong phản ứng mới nhất sau tuyên bố rút quân của Mỹ và Thổ Nhĩ Kỳ chuẩn bị rục rịch tiến công, Điện Kremlin nói rằng Ankara có quyền tự vệ, nhưng lưu ý rằng sự toàn vẹn lãnh thổ của Syria cần được bảo đảm và “tất cả quân đội nước ngoài hiện diện bất hợp pháp” tại đây phải rời đi.
Trong trường hợp quân đội Mỹ rút hoàn toàn khỏi vùng đông bắc Syria, Nga có thể sẽ hỗ trợ các nỗ lực của quân Chính phủ để giành lại quyền kiểm soát các phần lãnh thổ không bị Thổ Nhĩ Kỳ chiếm giữ.
Một số chuyên gia cho rằng lời đe dọa tiến hành hoạt động quân sự của Thổ Nhĩ Kỳ chống lại người Kurd ở Syria có thể mở đường cho một thỏa thuận do Nga làm trung gian giữa Damascus, Thổ Nhĩ Kỳ và người Kurd.
“Tổng thống Vladimir Putin đã nhiều lần khẳng định về việc Nga thấu hiểu mối quan ngại an ninh của Thổ Nhĩ Kỳ ở phía đông bắc Syria. Do đó, Moscow không ngăn chặn kế hoạch tạo ra vùng đệm của Ankara”, chuyên gia Alexey Khlebnikov từ Hội đồng các vấn đề quốc tế Nga, nói với Arab News.
Chuyên gia Khlebnikov cho biết, Moscow có thể hy vọng rằng tình huống này sẽ khiến người Kurd ở Syria nhún nhường hơn trong các cuộc đàm phán với Damascus. Ông nói thêm tình hình ở phía đông bắc Syria nên được đặt vào sự tương quan với bế tắc ở tỉnh Idlib.
Đánh đổi
Nga và Thổ Nhĩ Kỳ là hai quốc gia bảo lãnh cho khu vực giảm leo thang ở thành phố Idlib, nơi mà quá trình loại bỏ các nhóm cực đoan vẫn chưa thực hiện xong.
Câu hỏi đặt ra là liệu Mỹ có thực sự rút quân khỏi Syria.
“Có vẻ như thỏa thuận giữa Tổng thống Putin và Tổng thống Erdogan dự tính là một kiểu hoán đổi: Damascus và Nga có được một phần lãnh thổ Idlib để đổi lấy việc không phản đối hoạt động của Thổ Nhĩ Kỳ ở phía đông bắc Syria”, chuyên gia Khlebnikov nói. “Theo cách này, quan hệ hợp tác giữa Nga và Thổ Nhĩ Kỳ ở Syria sẽ không bị đe dọa”.
Tuy nhiên, hiện vẫn chưa rõ liệu lực lượng Mỹ có hoàn toàn rút khỏi Syria hay không. Trong trường hợp Mỹ ở lại Syria, mọi diễn biến theo kế hoạch sẽ bị chặn lại.
Dự kiến, Tổng thống Erdogan và Tổng thống Mỹ Donald Trump sẽ gặp nhau vào ngày 13/11 để thảo luận về Syria cùng một loạt các vấn đề khác.
Tiến sĩ Kerim Has, một nhà phân tích về quan hệ Nga-Thổ Nhĩ Kỳ, cho biết Moscow muốn quân đội Mỹ rút hoàn toàn và chính quyền Tổng thống Assad tiếp quản vùng đông bắc Syria.
“Tuy nhiên, điều này có vẻ không thực tế trong thời gian tới, bất chấp những nỗ lực và thông báo gần đây của ông Trump về việc đưa lính Mỹ ở Syria về nước”, nhà phân tích này nhận định với Arab News.
Ông nói thêm rằng việc nhắm mắt làm ngơ trước cuộc tấn công của Thổ Nhĩ Kỳ ở đông bắc Syria sẽ mang đến lợi ích cho Điện Kremlin. Trước hết, nó có thể làm sâu sắc thêm cuộc khủng hoảng an ninh giữa Mỹ-Thổ Nhĩ Kỳ sau khi mua hệ thống phòng thủ tên lửa S-400 của Nga.
“Nếu sự rạn nứt giữa Washington và Ankara mở rộng, Moscow sẽ càng có cơ hội tăng sự phụ thuộc của Thổ Nhĩ Kỳ trong hợp tác kỹ thuật quân sự bằng cách bán các máy bay chiến đấu tiên tiến hoặc các loại vũ khí khác”, Tiến sĩ Has nêu quan điểm.
Thứ hai, việc Thổ Nhĩ Kỳ mở chiến dịch ở đông bắc Syria sẽ thúc đẩy người Kurd đạt được thỏa thuận với Damascus. “Nếu điều này xảy ra, Nga sẽ phải đóng vai trò môi giới giữa người Kurd và chính quyền Assad”, ông nói thêm.
Thứ ba, mục tiêu lâu dài của Moscow về việc chiếm lại lãnh thổ Idlib có thể đạt được dễ dàng hơn vì Thổ Nhĩ Kỳ có thể chuyển các nhóm đối lập vũ trang và các nhóm cực đoan từ đó sang phía đông bắc Syria.
Nhưng cách tiếp cận của Nga trước viễn cảnh Thổ Nhĩ Kỳ tiến hành hoạt động quân sự có thể thay đổi nếu tình hình rủi ro leo thang vượt quá tầm kiểm soát.
