"Em làm vợ nhưng không làm mẹ được"
Đó là câu trả lời chân thành của út Hải (bí danh của Kiều Thu) trước lời tỏ tình tha thiết của một đồng đội đã từ lâu thương thầm nhớ trộm bà. Trong thời gian hoạt động trong lòng địch, có một chàng trai luôn để ý quan tâm đến Thu. Khi bà bị bắt, cùng lúc đó anh Ba (tên gọi thân mật của chàng trai) cũng bị địch bắt. Suốt những năm tháng tù đày, anh Ba đã chứng kiến được bản lĩnh của út Hải, anh đau khổ tột cùng khi thấy người con gái mình thương bị tra tấn, hành hạ đến bại liệt hoàn toàn. Trong chiến tranh, biết được ai còn ai mất nên anh Ba không dám thổ lộ tình cảm với út.
Bà Kiều Thu
Sau khi ra tù, trùng hợp là cả Kiều Thu và anh Ba cùng được điều về Lộc Ninh (tỉnh Tây Ninh cũ) làm nhiệm vụ. Trong khi các đồng đội khác thi nhau học văn hóa để thi vào các trường Đại học thì anh Ba lại chọn đi học y tá. Bạn bè không ai hiểu được quyết định đó của anh. Một hôm, có người bạn của út Hải tới nói với bà là anh Ba học y tá là để chữa bệnh cho một người con gái anh thương lâu lắm rồi, hỏi bà có biết không thì bà nói không biết.
Vào một buổi chiều mùa hạ, anh Ba tìm đến phòng út Hải thăm. Sau cuộc trò chuyện vui vẻ, chân tình anh Ba mới nắm chặt tay út và bày tỏ tình cảm. Kiều Thu nhớ lại: "Anh bảo anh muốn sống cả đời bên tôi để chăm sóc và để bù lại những bất hạnh cho tôi. Anh thấy tôi khổ quá anh thương lắm. Lúc ấy tôi cũng rất bối rối, chẳng biết trả lời anh thế nào nữa. Tôi cũng rất quý anh. Suy nghĩ một lát, tôi mới mạnh dạn trả lời anh là tôi tàn phế thế này thì có làm được gì đâu, chỉ khổ cho anh thôi. Tôi nói: "Em chỉ làm vợ được thôi chứ không làm mẹ được. Anh thương em sẽ khổ cả đời đó vì một người con gái mà không làm tròn thiên chức của mình thì sẽ có tội với gia đình".
Sau khi út Hải từ chối, anh Ba đau khổ cùng cực. Thời gian sau, bà chuyển công tác, anh Ba cũng lập gia đình. Mối tình đầu đẹp đẽ, trong sáng của bà dần lãng quên vào quá khứ. Từ đây, bà ra sức tập luyện sức khỏe và lao đầu vào công việc cũng chẳng nghĩ đến chuyện gia đình, chồng con khi tuồi đời đã xế bóng. Vậy mà, vẫn còn rất nhiều người để ý thương bà. Bà bảo có lẽ họ cảm phục, quý trọng mình rồi nảy sinh tình cảm. Bà hạnh phúc vì trong cuộc đời này, người tàn phế, bệnh tật như bà mà có nhiều người thương mến.
Bà kể: "Một anh nhà báo nọ, nhiều lần tới tiếp xúc, phỏng vấn tôi. Tôi vui vẻ trò chuyện, tâm tình. Ai ngờ một tháng sau, anh ta viết thư vào cho tôi nói là đã lỡ thương tôi mất rồi. Tôi phải cố gắng giải thích rồi lảng dần để cắt đi tình cảm này. Lại một lần nữa, có người đàn ông đã luống tuổi không biết ở đâu tìm đến nhà tôi và bảo đã biết tôi từ lâu, ông ấy rất nhớ nên mới tìm đến nhà để gặp. Buổi tối, tôi phải ngủ ngoài hiên để cho người ta ngủ trong giường. Một thân một mình phòng như vậy cho chắc chứ lỡ người ta thương quá làm liều lại nguy".
"Ngọn đuốc sống" giữa đời thường
Trở về cuộc sống đời thường, Kiều Thu phải vật vã chống lại bệnh tật từng ngày. Đối với bà, giờ đây, không có loại thuốc nào chữa khỏi bệnh được chỉ có duy nhất liều thuốc tinh thần mãnh liệt vốn đã sẵn có trong con người bà.
Bà Kiều Thu và tác giả
Các bác sĩ nói bà khó qua khỏi năm nay vì các tế bào ung thư đã di căn toàn cơ thể. Ngồi cùng bà trên ghế truyền nước biển, chốc chốc, tôi lại nắn bóp bắp tay và bàn tay phải đã sưng phù cho bà đỡ đau nhức.
Bà chỉ vào ngực má nói: "Cô nhìn thấy nước chảy thấm áo tôi không? Ung thư di căn vào vết thương cũ bây giờ nó chảy máu và mủ suốt nên tôi phải lấy băng, bông quấn vào. Mới hồi chiều tới giờ mà đã ướt hết cả áo rồi". Tôi ái ngại hỏi bà còn đâu sức khỏe để ngày mai tham gia "Hành trình xanh"?
Bà kể: "Mấy năm trước đi một mình còn được huống chi bây giờ đi cùng cả ngàn người. Tôi phải đi, khi nào gục ngã mới thôi, tôi đi để còn động viên, khích lệ những thanh niên mới lần đầu tham gia. Tôi chuẩn bị sẵn nhiều bài hát rồi, hễ lúc nào mệt mỏi, chán nản thì tôi sẽ hát cho đoàn nghe để tiếp lửa cho mọi người". Một bạn sinh viên tham gia chuyến hành trình nói: "Vì có cô Thu nên em mới có tinh thần để tham gia đó. Mỗi khi nhụt chí thì hãy tìm đến cô Thu để tiếp sức".
Ngọn lửa của Kiều Thu đã rải từ những người công nhân làm đường đến bác nông dân, chị bán hàng. Đi đến đâu, bà cũng được mọi người nghiêng mình kính phục. Họ nhường cơm, nhường chỗ ngủ cho bà và gửi gắm tình cảm đầy những trang nhật ký. Một cô gái vừa gặp phải chuyện buồn trong tình cảm đã viết cho bà: "Một lần vấp ngã về tình cảm, con thấy suy sụp không muốn tin bản thân cũng như mọi người xung quanh. Gặp cô con thấy mình thật bé nhỏ, suy nghĩ của mình thật nông cạn".
Bà đã làm rung động hàng triệu trái Việt Nam vì bản lĩnh và sức chịu đựng vô bờ bến của một người thương binh mắc bệnh hiểm nghèo. Người ta có thể hào phóng để cho ai đó một món quà hay một số tiền lớn, nhưng không ai hào phóng cho một lời khen chân thật từ tận đáy lòng. Vậy mà, không biết có bao nhiêu lời khen, sự trầm trồ thán phục dành cho Kiều Thu.
Anh Phan Văn Hải ở Đắk Nông đã phải thốt lên: "Gặp chị, tôi biết trên đời này không phải là không có phép lạ. Phép lạ ở ngay trong ta". Một người phụ nữ ở úc đã viết thư cho chị và nói: "Nếu á châu và thế giới có 1% những người phụ nữ như chị thì phụ nữ không còn phải chống trả với nghèo đói và lạc hậu như theo thống kê của Liên hợp quốc nữa".
Những ngày gần hành quân, bà thường dậy từ 2 giờ sáng đi bộ, tập luyện cho gân cốt dẻo dai để lại lên đường. Bà bảo mỗi buổi sáng bà có thể đi bộ từ 3 - 4 km. Phương tiện duy nhất của bà là đôi chân tập tễnh. Còn gì hơn khi một mai bà về với đất mẹ thì cũng có hàng triệu giọt nước mắt khóc cho bà: "Tôi biết mình không trơ trọi. Nếu tất cả đều đến với nhau bằng chân thành, sống hết mình, sống với tình yêu thương thì không trở lực nào không băng qua được đừng nói chỉ riêng vượt Trường Sơn trong bốn tháng ròng". Đúng vậy, trong bốn tháng, bà đã vượt hơn 4.000 km cả đi và về. Thăm Lăng Bác Hồ tổng cộng 40 lần ở 5 lần đạp xe xuyên Việt. Những con số khổng lồ của một quãng đời bệnh tật.
Ngày 30/6, bà Kiều Thu sẽ lên tàu ra Hà Nội thăm Lăng Bác và bắt đầu cuộc đi bộ từ Bắc vào Nam. Có thể, tôi không muốn nói ra nhưng đó là sự thật, trong chuyên hành trình này có lẽ sẽ là chặng cuối cùng của một đời người thương binh “sắt thép”. Đôi mắt tôi rớm lệ khi ôm từ biệt bà. Tôi cố gắng chúc bà một câu nhưng cứ nghẹn bứ trong cổ. Bà vỗ vai tôi kiên định: "Tôi đi rồi sẽ về".
Hoa Nguyên
