Mới đây, Bộ Xây dựng đã có công văn trả lời kiến nghị của cử tri tỉnh Lâm Đồng gửi tới Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ sau kỳ họp thứ 4, Quốc hội khóa XV do Văn phòng Chính phủ chuyển đến theo văn bản số 176/VPCP-QHĐP ngày 10/01/2023.
“Đề nghị Chính phủ chỉ đạo Ngân hàng chính sách nâng hạn mức cho vay đối với hộ nghèo, hộ cận nghèo vay tiền làm nhà. Số tiền vay cần được nâng lên tương ứng với thời điểm hộ dân làm nhà, vì hiện nay giá cả vật tư tăng cao nên hộ nghèo, hộ cận nghèo không đủ điều kiện để làm nhà”, kiến nghị của cử tri tỉnh Lâm Đồng.
Thực hiện chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, sau khi có ý kiến phối hợp của Bộ Kế hoạch và Đầu tư, Bộ Xây dựng trả lời như sau: Đảng và Nhà nước ta luôn quan tâm ban hành nhiều chính sách về nhà ở, đặc biệt là hỗ trợ hộ nghèo về nhà ở.
Chính sách hỗ trợ về nhà ở đã tạo điều kiện cho các hộ nghèo có nhà ở an toàn, ổn định hơn trong cuộc sống, yên tâm lao động sản xuất, phát triển kinh tế vươn lên thoát nghèo, góp phần thực hiện thắng lợi chủ trương của Đảng, chính sách của Nhà nước về an sinh xã hội. Trong giai đoạn 2015-2020, các hộ gia đình nghèo có khó khăn về nhà ở đã được Nhà nước hỗ trợ nguồn vốn vay ưu đãi (được vay tối đa 25 triệu đồng/hộ từ Ngân hàng Chính sách xã hội với lãi suất vay 3%/năm; thời hạn vay là 15 năm, trong đó thời gian ân hạn là 5 năm) theo Quyết định số 33/2015/QĐ-TTg ngày 10/8/2015 của Thủ tướng Chính phủ với kết quả đạt trên 117.000 hộ.
Tuy nhiên, do giá cả và chi phí vận chuyển vật liệu xây dựng ngày càng tăng so với trước đây, dẫn đến chi phí làm nhà lớn, vượt quá khả năng chi trả của nhiều hộ nghèo dù được Nhà nước hỗ trợ.
Để giải quyết thực trạng trên, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Quyết định số 1719/QĐ-TTg ngày 14/10/2021 phê duyệt Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi giai đoạn 2021 - 2030, giai đoạn I: từ năm 2021 đến năm 2025; Chính phủ đã ban hành Nghị định số 28/2022/NĐ ngày 26/4/2022 về chính sách tín dụng ưu đãi thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi giai đoạn từ năm 2021 đến năm 2030, giai đoạn 1: từ năm 2021 đến năm 2025.
Theo đó, định mức vốn để hỗ trợ cho các hộ nghèo có khó khăn về nhà ở là 95 triệu đồng/hộ (trong đó vốn từ ngân sách trung ương là 40 triệu đồng; vốn từ ngân sách địa phương tối thiểu là 4 triệu đồng; vốn vay từ Ngân hàng Chính sách xã hội là 40 triệu đồng với lãi suất ưu đãi 3%/năm, trong thời gian 15 năm, thời gian ân hạn gốc là 5 năm; vốn từ gia đình, dòng họ và cộng đồng tối thiểu là 11 triệu đồng/hộ) để có thể xây dựng được 01 căn nhà theo phong tục tập quán của địa phương đảm bảo 3 cứng (nền cứng, khung - tường cứng, mái cứng).
Ngoài ra, ngày 18/01/2022, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Quyết định số 90/QĐ-TTg phê duyệt Chương trình mục tiêu quốc gia giảm nghèo bền vững giai đoạn 2021-2025, theo đó dự án 5: “Hỗ trợ nhà ở cho hộ nghèo, hộ cận nghèo trên địa bàn các huyện nghèo” thuộc chương trình có nội dung hỗ trợ xây mới hoặc sửa chữa, nâng cấp nhà ở hiện có đảm bảo diện tích sử dụng tối thiểu 30m2 , “3 cứng” (nền cứng, khung - tường cứng, mái cứng) và tuổi thọ căn nhà từ 20 năm trở lên. Theo đó, định mức hỗ trợ đối với nhà xây mới là 40 triệu đồng/hộ; sửa chữa nhà là 20 triệu đồng/hộ từ vốn sự nghiệp ngân sách trung ương.
Bên cạnh đó, hiện nay, thực hiện chỉ đạo của Phó Thủ tướng Chính phủ Lê Văn Thành tại văn bản số 8993/VPCP-CN ngày 09/12/2021 của Văn phòng Chính phủ về tổng kết chính sách hỗ trợ nhà ở đối với hộ nghèo theo Quyết định số 33/2015/QĐ-TTg ngày 10/8/2015 của Thủ tướng Chính phủ, Bộ Xây dựng đã có Tờ trình số 60/TTr-BXD ngày 19/12/2022 báo cáo Thủ tướng Chính phủ về việc ban hành Quyết định của Thủ tướng Chính phủ về hỗ trợ nhà ở đối với hộ nghèo khu vực nông thôn giai đoạn 2021-2025 theo hướng: có sự hỗ trợ trực tiếp từ ngân sách trung ương; tăng mức vay ưu đãi hỗ trợ nhà ở; đồng thời đề nghị các địa phương hỗ trợ thêm từ các nguồn xã hội hóa và lồng ghép việc hỗ trợ với nguồn vốn từ Quỹ “Vì người nghèo” do Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam quản lý. Sau khi Thủ tướng Chính phủ phê duyệt sẽ là cơ sở để các Bộ, ngành, địa phương triển khai thực hiện.
Tuệ Minh
