Bên hành lang Quốc hội ngày 24/10, Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (NN&PTNT) Lê Minh Hoan đã có những trao đổi với báo chí xoay quanh giá lợn hơi và dự báo về cung - cầu thịt lợn từ đây đến Tết.
Người Đưa Tin (NĐT): Thưa Bộ trưởng, người dân đang rất quan tâm đến giá thịt lợn khi giá thịt lợn hơi bán ra rất thấp nhưng thịt lợn thành phẩm, bán ra thị trường vẫn cao. Nguyên nhân là do đâu?
Bộ trưởng Lê Minh Hoan: Tôi cho rằng thông tin truyền thông là rất quan trọng vì đánh vào cảm xúc người nông dân dễ nhưng có thể tạo hiệu ứng về giá cả.
Như thông tin hiện đang tồn đọng 8 triệu con heo ở trong chuồng là không chính xác. Điều này đã khiến người nông dân lo ngại lợn trong chuồng nhiều quá nên phải bán nhanh, bán đổ bán tháo, bằng mọi giá bán.
Giá cả được quyết định đơn thuần dựa vào cung và cầu gặp nhau, nhưng cùng lúc do thị trường đứt gãy vì Covid-19, thì việc thông tin cho rằng thịt lợn đang thừa quá rồi, tạo nên yếu tố cảm xúc, nên người nông dân bằng mọi giá phải đẩy ra. Cùng một lúc nhiều người bán ra nên tạo áp lực đầu cung trên thị trường.
Vấn đề cung cầu thị trường, chúng ta phải quen dần có lúc lên lúc xuống, không thể nào cân bằng tuyệt đối được hết. Đúng là ngành nông nghiệp chưa làm tròn trách nhiệm, ngay cả trong điều kiện bình thường cũng chưa có dự báo và điều tiết được nên ngành nông nghiệp sẽ chấn chỉnh lại.
Bộ trưởng Lê Minh Hoan trả lời báo chí bên hành lang Quốc hội ngày 24/10 (Ảnh: Hoàng Bích).
Chúng ta cứ khuyến khích sản xuất, chăn nuôi làm sao tốt nhất, còn cứ nghĩ chuyện mua bán là chuyện của bà con, như vậy là không được.
Từ xưa ngành nông nghiệp xem sứ mệnh của mình là khuyến khích sản xuất, cứ sản xuất và đi theo dõi sản xuất xem có bao nhiêu lúa, cá, tôm. Nhưng, đó không phải là kinh tế mà chỉ là nông sản thô nằm trên đồng ruộng. Khi nào ra thị trường thì mới là kinh tế.
Tôi đã nói về câu chuyện mù mờ. Nền sản xuất của mình mù mờ, người nuôi mù mờ, tiêu dùng mù mờ, trung tâm phân phối cũng mù mờ. Cả 3-4 điểm mù mờ gặp nhau mới thành ra như vậy. Bây giờ, để không mù mờ thì phải có số liệu.
Ngay đầu vụ ngành nông nghiệp địa phương cần tập hợp và thống kê trên địa bàn mình sản lượng thu hoạch là bao nhiêu, từng thời điểm thế nào, thì cần ứng dụng công nghệ số. Đồng thời, ngành nông nghiệp phải đảm nhiệm luôn cả câu chuyện thị trường, bởi thị trường quyết định việc chúng ta khuyến khích tăng, giảm sản phẩm nào.
Thực tế, nhiều khi khuyến khích tăng sản lượng không đồng nghĩa với thu nhập tăng. Hay có thời điểm còn ngược lại, như lúc này, sản lượng thịt lợn dư nhưng thu nhập của bà con lại lao đao do giá xuống. Do đó, phải tuân theo đúng quy luật kinh tế thị trường.
NĐT: Thưa Bộ trưởng, người tiêu dùng cho rằng giá thịt heo cao là do một số doanh nghiệp chăn nuôi lớn vẫn neo giá ở mức cao, rồi khâu trung gian, thương lái ép giá, làm giá, ông đánh giá như thế nào về điều này?
Bộ trưởng Lê Minh Hoan: Theo tôi, cần đánh giá vấn đề này kỹ lưỡng hơn, vì vừa qua trong giãn cách biết bao nhiêu lò mổ phải dừng hoạt động, những nhà máy lớn cũng phải thực hiện “3 tại chỗ”, lượng công nhân thấp hơn, năng suất thấp hơn, thị trường không có.
Đúng là doanh nghiệp có thị phần lớn có sức chống chọi tốt hơn, dự báo tốt hơn, nhưng tác động của dịch Covid-19 vừa qua thì rất khó dự báo. Mọi chủ trương phòng chống dịch, các địa phương đưa ra biện pháp khác nhau nên luồng vận tải đứt gẫy, cũng đều tác động đến thị trường. Có thời điểm thị trường cần nhưng nông sản không tới được do bị luồng xanh và luồng đỏ…
Doanh nghiệp không tránh khỏi có lúc “tát nước theo mưa”, nhưng yếu tố đó là bao nhiêu, cần phải làm rõ. Chi phí các khâu trung gian tăng quá cao, thương lái sẽ phải đẩy giá mua xuống để bù lại, ép giá cũng là lý đó. Hay mua nhiều quá mà bán không được nhiều, nên phải bù giá thấp để bù chi phí. Tuy nhiên, nhân tố chủ quan tạm gọi là lợi ích nhóm, chiếm bao nhiêu so với khách quan, thì cần phải làm rõ hơn để làm sao tạo ra niềm tin, lòng tin cho người nông dân.
NĐT: Bộ trưởng có dự báo thế nào về cung-cầu giá cả thịt lợn từ đây đến cuối năm, nhất là trong dịp Tết năm nay?
Bộ trưởng Lê Minh Hoan: Vừa qua đã mở cửa luồng xanh, nhiều hoạt động trở lại, chợ mở cửa, nên giá đã bắt đầu nhích lên, cần thực hiện chủ trương phục hồi kinh tế, mở thị trường linh hoạt, trong điều kiện an toàn sẽ giúp tác động cung cầu.
Rà soát lại nhu cầu tiêu dùng những dịp Tết trong nhiều năm vừa qua (Ảnh minh hoạ).
Bộ Nông nghiệp không thể tác động cung cầu để giá lên. Do đó, Bộ sẽ phối hợp với Chính phủ, các ngành để làm sao giải quyết được việc mở cửa thị trường, không bị tắc ở khâu vận chuyển. Tuy nhiên, tình hình rất khó lường, tất cả các phương án là dự trù bởi dịch bệnh có nhiều diễn biến rất phức tạp.
Nên tôi hy vọng với chủ trương của Thủ tướng, độ phủ tiêm vắc-xin cao, thì chiều hướng thị trường tốt hơn. Ngành nông nghiệp có trách nhiệm đưa ra nhiều kịch bản để làm sao đảm bảo cung cầu, đặc biệt dịp Tết.
Bộ NN&PTNT sẽ bám sát và thống kê lại về số lượng, phân loại theo độ tuổi của lợn. Ngành sẽ tập trung phân tích lại đầu cung theo từng thời điểm, rà soát lại nhu cầu tiêu dùng những dịp Tết trong nhiều năm vừa qua.
Ngành nông nghiệp cũng sẽ ngồi lại với các trung tâm phân phối tiêu thụ lớn, cùng với các doanh nghiệp FDI để phân tích số liệu cụ thể.
Với người nông dân cố gắng bình tĩnh, Bộ sẽ làm trách nhiệm hết mình, chứ không vô cảm, sẽ đưa ra những con số từng thời điểm để bà con mình cân nhắc. Bản thân thương lái cũng đang cạnh tranh lẫn nhau thì lúc đó thị trường sẽ điều tiết.
NĐT: Xin trân trọng cảm ơn Bộ trưởng!
