Từ năm 1987 đến nay, mô hình TTXD tồn tại từ cấp cơ sở đến cấp sở, ngành nhằm quản lý chặt chẽ hơn trong xây dựng. Tuy nhiên, theo Nghị định 26/2013, TTXD sẽ chỉ tồn tại ở hai cấp sở và bộ. Điều này đồng nghĩa với việc TTXD cấp xã phường, quận huyện bị dồn về một cấp như thanh tra giao thông hoặc chuyển sang làm lĩnh vực khác… Trao đổi với PV Người Đưa Tin về vấn đề trên, nguyên Chánh thanh tra sở Xây dựng TP.Hà Nội Lê Quang Phú cho biết: "Việc bỏ TTXD cấp xã phường, quận, huyện để chuyển về sở chỉ khiến bộ máy quản lý kềnh càng, khó khăn hơn trong công việc. TTXD là lực lượng liên quan trực tiếp đến việc xử lý các vấn đề về đất đai, xây dựng nhà cửa… mà Luật Đất đai hiện nay lại vô cùng phức tạp".
Ảnh minh họa (Nguồn: Internet)
"Thông thường, TTXD cấp quận huyện, phường xã, ngoài chức năng thanh tra về sở hữu đất đai, quy hoạch kiến trúc, họ còn chức năng đảm bảo an ninh trật tự ở địa bàn. Nếu bỏ lực lượng này, chắc chắn vấn đề quản lý xảy ra nhiều bất cập. Ví dụ trên hai bờ sông Nhuệ, những người làm nhà, sinh sống ở đó thuộc hai thành phần bất hảo và bần cùng. Những người này đến đây mua đất, làm nhà làm cửa để ở, khi có người vi phạm về xây dựng, một vài cán bộ TTXD trên sở, bộ xuống chắc chắn không xử lý được vấn đề. Bởi nếu không có lực lượng TTXD địa phương, chỉ cần người này để xe máy ở ngoài, sau đó len lách qua các ngõ, hẻm vào xử lý thì chiếc xe ấy cũng "không cánh mà bay" và người đó còn dễ bị đầu gấu ra chặn, dằn mặt…
Nếu không đi trực tiếp mà qua phường, xã nhờ chính quyền phường, xã cử người đi cùng tự nguyện thì không sao, bắt buộc họ sẽ đưa đi theo kiểu "lấy lệ", sau đó mặc kệ cấp trên tự xoay xở… Những câu chuyện này đều được đúc kết từ hơn 20 năm kinh nghiệm làm thanh tra của tôi", ông Phú nói.
Nhiều người cho rằng cần bỏ TTXD cấp phường, xã bởi mấy năm qua, rất nhiều chuyện bê bối về xây dựng xảy ra, nhiều người mất lòng tin vào cấp này. Tuy nhiên, thực tế chứng minh, TTXD cấp cơ sở là lực lượng nắm rõ địa bàn, nắm rõ tình hình xây dựng, kiến trúc… nếu không có lực lượng này, chắc chắn cấp sở, bộ, không quản lý và không điều tiết nổi.
Theo thống kê, hiện nay trên địa bàn Hà Nội có khoảng 1.300 người được bố trí tại tất cả các phường xã thuộc 29 quận huyện, thị xã, tuy nhiên, lực lượng này lại hoạt động kém hiệu quả. Một năm một phường, một quận xử lý được khoảng 200 vụ, cộng tất cả khoảng 2000 vụ cho cả thành phố. Thử làm phép tính khoảng 30 cán bộ TTXD quận cộng với 60 cán bộ TTXD phường, chia bình quân khoảng 10 - 15 ngày mới xử lý, kiểm tra được một vụ. Điều này cho thấy lực lượng này quá mỏng trên địa bàn Hà Nội, các công trình xây dựng "mọc như nấm sau mưa".
Đã có rất nhiều cuộc họp xoay quanh mô hình quản lý TTXD các cấp được bàn bạc, thế nhưng đến nay vẫn chưa đâu vào đâu. Theo ông Phú, TTXD của hai cấp cơ sở trên vẫn giữ nguyên nhưng cần có sự điều chỉnh để phù hợp hơn với thực tiễn. Trước hết cần hoàn chỉnh các văn bản pháp quy để có những quy định cụ thể hơn trong lĩnh vực này bởi cán bộ của mình vẫn rất yếu và còn nhiều tiêu cực. Thứ hai là cần xây dựng lực lượng TTXD đủ mạnh, đủ tinh để xử lý các tình huống vi phạm. Cuối cùng là cần chỉ rõ chức năng, quyền hạn của TTXD cho rõ ràng, cụ thể mới mong làm tốt được đúng vai trò.
Hồng Mây
