Bị "tố" mở tờ khai lúc nửa đêm rồi báo hết sau 3 giờ, Tổng cục Hải quan nói gì?

Mới đây có doanh nghiệp "tố" Hải quan mở tờ khai xuất khẩu 400.000 tấn gạo lúc nửa đêm nhưng chỉ sau 3 giờ Cổng tiếp nhận hồ sơ thông quan trực tuyến của Cục Hải quan đã thông báo hết hạn ngạch và ngưng tiếp nhận hồ sơ thông quan.

Trả lời vấn đề này, Tổng cục Hải quan cho biết, thực hiện ý kiến chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ về việc xuất khẩu gạo trong bối cảnh dịch bệnh và hạn hán, xâm nhập mặn, ngày 10/4/2020, Bộ trưởng Bộ Công Thương đã ban hành Quyết định công bố hạn ngạch xuất khẩu gạo trong tháng 4/2020.

Quyết định có hiệu lực kể từ 0h ngày 11/4/2020, trong đó có quy định về nguyên tắc quản lý hạn ngạch: Thương nhân đăng ký tờ khai hải quan trước sẽ được trừ vào hạn ngạch xuất khẩu trước. Số lượng khai trên tờ khai hải quan đã đăng ký sẽ được trừ lùi vào số lượng được phép xuất khẩu trong tháng 4.

Trường hợp tờ khai hải quan không còn giá trị làm thủ tục hoặc số lượng thực xuất ít hơn số lượng đã khai hải quan thì số dư sẽ được cộng trở lại số lượng được phép xuất khẩu trong tháng 4.

Đồng thời tờ khai hải quan có giá trị làm thủ tục hải quan cho tới khi tổng số lượng đăng ký xuất khẩu của các tờ khai chạm mốc 400.000 tấn (tờ khai hải quan có số lượng vượt quá mốc 400.000 tấn sẽ không có giá trị làm thủ tục hải quan).

Trường hợp tờ khai hải quan không còn giá trị làm thủ tục hoặc số lượng thực xuất ít hơn số lượng đã khai hải quan thì số dư sẽ được cộng trở lại số lượng được phép xuất khẩu trong tháng 4.

Theo Tổng cục Hải quan, hệ thống xử lý dữ liệu điện tử hải quan (VNACCS/VCIS) do Chính phủ Nhật bản viện trợ hoạt động theo nguyên tắc xử lý tự động. Để thực hiện Quyết định của Bộ Công Thương, Tổng cục Hải quan cần có thời gian để thiết lập các chỉ tiêu thông tin trên Hệ thống xử lý dữ liệu điện tử hải quan.

Theo đó, kể từ 24h ngày 11/4/2020, hệ thống đã được thiết lập để hoạt động tự động theo nguyên tắc tự động tiếp nhận, tự động trừ lùi số lượng gạo xuất khẩu trong hạn ngạch được phép xuất khẩu theo nguyên tắc tờ khai đăng ký trước sẽ được trừ vào hạn ngạch xuất khẩu trước, ngay sau khi người khai hải quan gửi thông tin tờ khai hải quan đến hệ thống, không có sự can thiệp của công chức hải quan.

"Hệ thống xử lý dữ liệu điện tử hải quan tự động dừng tiếp nhận thông tin đăng ký tờ khai hải quan nếu số lượng đăng ký chạm mốc hạn ngạch được phép xuất khẩu trong tháng 4 (là 400.000 tấn)", Tổng cục Hải quan cho hay.

Cơ quan này cũng cho biết, qua theo dõi, thống kê của Tổng cục Hải quan trong thời gian từ 24h ngày 11/4/2020 đến 19h34 ngày 12/4/2020 đã có: 40 doanh nghiệp đăng ký tờ khai xuất khẩu tại 13 Chi cục Hải quan; số lượng gạo đã đăng ký tờ khai xuất khẩu 399.999,73 tấn.

Vậy nhưng phía các công ty xuất khẩu gạo ở Đồng bằng sông Cửu Long lại cho biết các doanh nghiệp này không làm được tờ khai hải quan trên hệ thống điện tử nên gặp khó khăn khi có nhiều lô hàng vẫn đang nằm chờ ở cảng trong nhiều ngày qua.

Theo phản ánh của doanh nghiệp xuất khẩu gạo, vào 0h ngày 11/4, dù là ngày nghỉ và doanh nghiệp cũng chưa nhận được công văn triển khai quyết định cho phép làm thủ tục thông quan xuất khẩu gạo trở lại, thế nhưng đến 3 giờ sáng ngày 12/3 thì Cổng tiếp nhận hồ sơ thông quan trực tuyến của Cục Hải quan đã thông báo hết hạn ngạch và ngưng tiếp nhận hồ sơ thông quan.

Cụ thể, ngày 13/4, Công ty cổ phần nông nghiệp Công nghệ cao Trung An (Cần Thơ) đã có đơn “kêu cứu” gửi đến Thủ tướng Chính phủ phản ánh về việc Hải quan mở hệ thống phần mềm khai hải quan điện tử không minh bạch.

Hiếu Nguyễn