Trung Quốc liên tiếp phanh phui ra các vụ bê bối vắc-xin kém chất lượng.
“Vượt qua lằn ranh đỏ về đạo lý”
Theo tờ SCMP, mới đây cục Quản lý Dược và Thực phẩm Cát Lâm (Trung Quốc) đã đăng tải thông tin về vụ bê bối an toàn vắc-xin này trên trang chủ. Sau quá trình điều tra, cơ quan này phát hiện công ty nghiên cứu công nghệ sinh học Changsheng ở Cát Lâm đã cung cấp cho Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa dịch bệnh tỉnh Sơn Đông khoảng 252.600 liều vắc-xin DTP "3 trong 1", loại vắc-xin dùng cho trẻ sơ sinh để phòng ngừa 3 bệnh gồm bạch hầu, ho gà, uốn ván. Được biết, tỉnh Sơn Đông có khoảng 100 triệu người và hiện chưa rõ có bao nhiêu trẻ em đã được tiêm loại vắc-xin này thông qua các cơ quan phụ trách y tế địa phương.
Trước đó ít ngày, cơ quan quản lý dược phẩm Cát Lâm trong một cuộc thanh tra bất ngờ cũng phát hiện công ty Changsheng làm giả số liệu về việc sản xuất khoảng 113.000 liều vắc-xin phòng bệnh dại. Đánh giá là hành vi nghiêm trọng, cơ quan quản lý đã thu hồi giấy phép sản xuất loại vắc-xin này và cho biết có thể sẽ khởi tố hình sự.
Công ty Công nghệ sinh học Changsheng (Trường Sinh) là công ty gần nhất bị phát hiện về việc sản xuất vắc-xin không đạt tiêu chuẩn trong ngành công nghiệp dược phẩm nhiều tai tiếng ở Trung Quốc. Hồi tháng 11 năm ngoái, một nhà sản xuất vắc-xin lớn khác là viện Nghiên cứu Chế phẩm Sinh học Vũ Hán cũng bị phát hiện đã cung cấp hơn 400.000 liều vắc-xin DPT "3 trong 1" kém chất lượng cho các cơ sở y tế ở Trùng Khánh và Hà Bắc. Hiện vẫn chưa rõ có bao nhiêu trẻ em đã được tiêm loại vắc-xin này, và đơn vị trên cho đến giờ vẫn chưa bị xử phạt về hành vi của mình.
Vắc-xin DPT trong cả hai trường hợp nói trên đều được các cơ quan y tế của tỉnh hỗ trợ cho trẻ em theo chương trình sức khỏe bắt buộc. Loại vắc-xin kém chất lượng này được cho là không hề có tác dụng trong việc phòng ngừa trước nguy cơ bạch hầu, ho gà, uốn ván, tuy nhiên các nhà chức trách vẫn chưa xác nhận liệu chúng có gây ảnh hưởng đến sức khỏe của trẻ sơ sinh hay không.
Thủ tướng Trung Quốc Lý Khắc Cường nhấn mạnh, vụ bê bối vắc-xin lần này đã “vượt qua lằn ranh đỏ về đạo lý và người dân trong nước cần có một lời giải thích rõ ràng”. Ông yêu cầu Quốc Vụ Viện Trung Quốc ngay lập tức cử tổ điều tra để tìm hiểu sự thật càng sớm càng tốt, và bất kỳ hành vi sai trái nào sẽ phải nghiêm trị, dù liên quan đến đối tượng nào.
Làn sóng giận dữ và hoảng loạn
Hiện chưa rõ có bao nhiêu trẻ em tiêm phải vắc-xin kém chất lượng của công ty Changsheng.
Được Chính phủ trợ giá, vắc-xin DPT được cấp cho trẻ sơ sinh trên toàn quốc. Trẻ sơ sinh thường được tiêm ba liều, với liều thứ nhất vào khoảng ba tháng tuổi. Một người cha ở Quảng Châu, có con gái được tiêm bốn liều DPT do Changsheng và Viện Vũ Hán sản xuất vào năm 2015 và 2017, cho biết ông hết sức tức giận và không còn tin tưởng vào vắc-xin được sản xuất trong nước nữa. Người đàn ông họ Lin, cho biết ông dự định sẽ đưa con gái của mình đến Hồng Kông để tiêm phòng trong tương lai. "Tôi và gia đình tôi sẽ không tiêm thêm bất kỳ vắc-xin nào ở đại lục cho đến khi Chính phủ thực hiện các biện pháp thực sự nghiêm túc để giải quyết vấn đề này", ông Lin nói.
Ở Thượng Hải, một bà mẹ họ Li cũng cho biết đã mất niềm tin vào ngành công nghiệp dược phẩm của đất nước và sẽ chọn vắc-xin nhập khẩu trong tương lai. Con trai bà cũng từng được tiêm vắc-xin DPT do Viện Vũ Hán sản xuất vào năm 2015. “Vắc-xin liên quan trực tiếp đến sức khỏe của trẻ em. Vụ bê bối này thực sự làm tôi thấy buồn”, Li bày tỏ. "Lẽ nào chúng ta chỉ có thể đảm bảo sức khỏe của con cái bằng cách sử dụng thực phẩm và dược phẩm nhập khẩu"?
Trên trang mạng xã hội Weibo, các nhóm thảo luận liên quan đến việc xác định xem con cái có tiêm phải vắc-xin kém chất lượng hay không đang thu hút sự chú ý của các bậc cha mẹ ở Trung Quốc.
Đến nay công ty Công nghệ sinh học Changsheng chỉ bị phạt 3,4 triệu Nhân dân tệ (khoảng 502.200 USD) bởi cơ quan Giám sát y tế Cát Lâm về bê bối vắc-xin DPT - một khoản tiền quá nhỏ đối với một công ty báo cáo lợi nhuận ròng 566 triệu Nhân dân tệ vào năm ngoái. Không những vậy, công ty này còn được nhận 48,3 triệu Nhân dân tệ trong các khoản trợ cấp mới của Chính phủ vào năm 2017.
Trong một tuyên bố đưa ra sau vụ việc hôm 22/7, công ty Changsheng nói rằng đã ngừng sản xuất vắc-xin DPT nói trên và đưa ra “lời xin lỗi sâu sắc” đối với tất cả những người dân bị ảnh hưởng. Nhưng một câu hỏi vẫn còn bỏ ngỏ đối với các nhà chức trách Trung Quốc là việc làm thế nào vắc-xin kém chất lượng có thể qua mặt được hệ thống giám sát kiểm định? Hiện Ủy ban Y tế Quốc gia Trung Quốc vẫn chưa đưa ra tuyên bố nào giải thích cho câu hỏi này.
Trong khi đó, truyền thông Trung Quốc cũng cảnh báo vụ bê bối mới nhất sẽ tạo nên làn sóng tẩy chay vắc-xin sản xuất trong nước, cho rằng niềm tin của công chúng trong vụ bê bối vắc-xin hết hạn cách đây 2 năm trước thậm chí còn chưa lấy lại được hoàn toàn thì vụ việc mới đã xảy ra.
Vào năm 2016, Trung Quốc cũng rúng động với vụ bê bối lưu hành vắc-xin hết hạn trị giá 570 triệu Nhân dân tệ trên khắp đất nước trong nhiều năm, khiến 200 người có liên quan bị bắt.
